سِک دا ساوݨ

سک دا ساوݨ ۔۔۔ ہک مختصر جائزہ

پچھلے کجھ ڈینہاں امان اللہ ارشد دی کتاب " سک دا ساوݨ " پڑھی ہے۔ جیندا انتساب سئیں نجیب اللہ نازش دے ناں ہے۔ کتاب دے شروع وچ احمد خان طارق دا تبصرہ وی شامل ہے جیندے وچ انہاں امان اللہ ارشد کوں مٹھاس ونڈاوݨ والا شاعر آکھا ہے۔ احمد خان طارق مزید لکھدن کے امان اللہ ارشد دا انداز کلام نویکلا ہے۔ پورے تبصرے وچ انہاں کوں ملنگ مزاج شاعر وی آکھا ہے۔ کئی ہور وی تبصرے کتاب وچ شامل ھِن۔ جیندے اچ ظہور دھریچہ دا تبصرہ وی ہے ۔ ظہور دھریچہ نے ارشد صاحب کوں سرائیکی شاعری دا احمد فراز لقب عطا کیتا اے۔ سک دا ساوݨ ارشد صاحب دا ڈوجھا مجموعہ کلام ہے۔اے کتاب پہلی دفعہ ستمبر 1994ء وچ چھپ کے سامݨے آئی۔ کتاب دا آغاز نعتیہ ڈوہڑے توں تھیندے۔

لکھدن::

میڋی سوچ جو سئیں دے نانویں تھئی میݙے خواب خلیل کوں چمݨے ہن

جڋاں چاتم قدم مدینے ڋو میڋے پیر ہر میل کوں چمݨے ہن

میڋیں آہیں دے منہ خلد کنوں امدی ہوئی حیل کوں چمݨے ہن

جڈاں ارشد سئیں دا ناں چاتم میڋے لب جبریل کوں چمݨے ہن

امان اللہ ارشد ہک عظیم شاعر ہے۔ جیندے کلام وچ ہر قسم دا موضوع ڈسدا ہے۔ معاشرے دے مسائل دی عکاسی جیڑے رنگ وچ ارشد صاحب کیتی ہے ایندی مثال کائنی۔ ارشد صاحب ہک بے مثل شاعر ہن۔ ہک پاکستان ہی نہیں ڈوجھے ملکاں وچ وی راشد صاحب دا کلام وڈے شوق دے نال پڑھا ویندا پے۔جیندے وچ خاص طور تے بھارت ، بنگلا دیش ، چین وغیرہ وچ ایندے چاہونڑ والے موجود ہن۔

تشبیہاں تے استعارات دا استعمال کلام کوں رنگ لا ڈینداۓ ارشد صاحب وی انہاں دا استعمال کیتے ہے۔

جیویں صبح توݨی اندھارے نی سمدے

جیویں رات کالی دے تارے نی سمدے

اونویں کتواں سال ءِ تڑپدی ہوئیں ارشد

میڈی اکھ دے اندر جگارے نی سمدے

تلمیح جیڑی قدیم شعراء دے کلام توں کلام وچ شامل ہے پئی ارشد صاحب دے کلام وچ وی ہے تے ارشد صاحب تلمیح کوں وڈے خوبصورت انداز دے نال رچیا ہے

نہیں ارشد کئی ڈینہہ بھا بلدی نہ دکھدے دھوں تیڈے پاڑے وچ

ہوسیں جگ دا حاتم کیا تھی پیا اساں بکھ مر گیوں تیڈے پاڑے وچ

ارشد دے کلام دا وڈا موضوع ہجر فراق وچھوڑا ہے ہجر فراق وچھوڑا اصل وچ انہاں شاعراں کوں لگداۓ جیڑھے اصل زندگی وچ اس مرحلے توں گزرے ہوون۔ میکوں ارشد صاحب نال ملاقات دا شرف حاصل نہیں تھیا نتاں پچھ گھناں ضرور ہاں کہیں تساں اس جنجال وچ پئے تاں نوھے۔ ہجر دے بارے لکھدن

خود ساختہ ہجر دے موسم وچ ہے بھوگ دے وات ءچ دل آ گئی

تھئے رت رت خواب تے خوابیں دی تعبیر وی تھی بسمل آ گئی

اوندے ناز سہاپ نہ ختم تھئے میڋی سیت کوں شیت ہےگھل آ گئی

جیلے ارشد سامݨے آ تھیوسے میڋی ہنج ڈہہ پئی اونکوں کھل آ گئی

زہر ہجر دے پیندے پیسے

زخم جگر دے سیندے پیسے

چھوڑ گئیں بن تیڈے ارشد

جیویں کیویں جیندے پیسے

سجݨ دے رسیمے ناز نخرے موسم ساوݨ تے وی ارشد صاحب بہوں سارا لکھیا ہے ارشد صاحب دا کلام ردھم تے پڑھن وچ وڈا مزا ڈینداۓ ساوݨ دے حوالے نال ہک قطعہ ہےکہ

درد ودھاوݨ کیوں آ گیا ہے

خون رواوݨ کیوں آ گیا ہے

یار تاں کائنی آیا ارشد

ول اے ساوݨ کیوں آ گیا ہے

مضمون نگار۔۔۔ اصغر چھینہ