سلیمان بن عبدالملک
سلیمان بن عبدالملک، (دور خلافت، 715ء توں717ء)، ولید بن عبدالملک دی وفات دے بعد سلیمان بن عبدالملک تخت نشین تھیا۔ اگرچہ ولید نے سلیمان کوں ولی عہدی توں خارج کرݨ دی کوشش کیتی ہئی لیکن اچانک موت دی بنا تے اوہ اپݨے ارادیاں کوں پایہ تکمیل تک نہ پہنچا سڳا۔ حجاج بن یوسف تے قیتبہ بن مسلم ایں معاملے وچ ولید دے ہمنوا ہن۔ سلیمان نے تخت نشین تھیوݨ دے بعد انتقامی جذبے نال کم گھندے ہوئے اسلام دے انہاں نامور افراد کوں اپݨے عہدیاں توں برخاست کر ݙتا۔ محمد بن قاسم کوں بڑے ظالمانہ طریقے نال قتل کروا ݙتا ڳیا۔ قیتبہ بن مسلم وی ہیں انجام نال دوچار تھیا۔ موسٰی بن نصیر دے آخری ایام تنگ دستی تے پریشان حالی وچ گزرے۔ علاوہ ازیں حجاج دے زمانے وچ مقرر کیتے ڳئے ۔ عاملاں کوں ہٹا کے انہاں دی جگہ ݙوجھے حاکم مقرر کیتے ڳئے۔ ایہ غلط اقدامات مجموعی حیثیت نال سلطنت دے وقار وچ کمی دا باعث تھئے۔ شخصی زندگی دے ایں انتقامی پہلو دے علاوہ سلیمان دی شخصیت دے اچھے پہلو دن بدن نکھردے چلے ڳئے۔ اوہ کئی لحاظ نال اپݨے پیشرو حکمراناں دے مقابلے وچ بہتر ہئی۔ ولید دے زمانے دے تمام قیدیاں کوں جنہاں کوں بغیر کہیں جرم دے یا محض شک و شبہے دی بنا تے قید خانے وچ سٹ ݙتا ڳیا ہئی ، رہائی ملی تے جیل خانے تقریباً خالی تھی ڳئے۔
وفات[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
719ء بمقام وابق (سرحد روم تے واقع فوجی مرکز) اچانک خلیفہ سلیمان وفات پا ڳیا۔ وفات دے وقت ایندی عمر 45 سال تے مدت خلافت ݙو سال اٹھ مہینے ہئی۔ ایں نے اپݨی زندگی ہی وچ ہک وصیت دے ذریعے عمر بن عبدالعزیز تے یزید بن عبدالملک کوں علی الترتیب اپݨا جانشین نامزد کرکے بیعت حاصل کر گھدی ہئی ۔ [١]
حوالے[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
- ↑ تحقیق و تحریر، اسماعیل بھٹہ