سرائیکی قاعدہ

آکھیا ویندے جو سرائیکی دی تریخ اتنی پراݨی اے جتنی انسان دی اپݨی تریخ ۔ جیویں انسان دی تریخ اے ایویں لکھت ، پڑھت دی وی تریخ اے، انسان جݙاں لکھݨ پڑھݨ شروع کیتا ،اوندی لکھت تے اوندے رسم الخط دی شکل بھانویں کوئی ہووے ، اے پک ہے جو او لکھدا اپݨی ماء ٻولی وچ ہا۔ اساں آکھ سڳدوں جو سرائیکی ازل توں لکھت پڑھت ا چ امدی پی اے ۔ انویں تاں جڳ جہان دی ہر شے وٹیندی رہ ویندی اے پر سرائیکی وسیب نال ایجھا ظلم تھئے جو اساݙی کوئی شئے سلامت نی رہ ڳی۔اساݙی زبان، زبان دا ترکہ، اوندا رسم الخط وی ویندا رہ ڳے۔ اڄوکا مانگواں فارسی تے عربی رسم الخط ایں سانگے اساݙیاں ضرورتاں پوریاں نی کر سڳدا جو انہاں زباناں کول صوتیات دا او ترکہ کائنی جیرھا قذرت دی طرفوں سرائیکی کوں عطا تھئے۔ اللہ دے فضل نال او ویلہا پرے کائنی جݙاں سرائیکی دے وارے ولسن تے وسیب دے لوک اپݨے دیس دی ٻولی سانگے اپݨا رسم الخط بݨیسن ۔ اڄوکے رسم الخط دی ڳالھ کروں تاں ہک ہزار سال توں سرائیکی نور نامہ ’’نسخ ‘‘ ا چ لکھیندا امدے ۔ ایویں سرائیکی قاعدے قاضی فخر الدین راضی ( 1893ء ) توں گھن تے مولانا عبید اللہ سندھی ، اختر وحید انصاری، دلشاد کلانچوی ، ظامی بہاولپوری ، ابن قیصر، اسلم رسول پوری ، نور احمد سیال ،راہی گبول ، قاصر فریدی ،سجاد پرویز ، زبیر بن قاسم، معین قریشی، عبدالطیف بھٹی تے پروفیسر شوکت مغل دے سرائیکی قاعدے تئیں قاعدے لکھیندے تے چھیندے امدن۔ قلمی قاعدے وی ڈھیر تعداد ا چ ملدن۔ا یویں دیرہ اسماعیل خان سمیت وسیب دے ٻے علاقیں وچ سرائیکی قاعدے لکھے ڳے ، اتھوں لݙ ونڄݨ آلے ہندوستان دے سرائیکیں وی دیوناگری رسم الخط وچ سرائیکی قاعدے لکھین۔ پر اصل کم اون ویلھے تھیسی جݙاں وسیب دے لوکیں کوں اپݨے وسیب دا اختیار ملسے ۔ میکوں خوشی اے جو دھریجہ اکیڈمی ایں چنڳے تے نیک کم ا چ اپݨا حصہ رلائے ۔ سرائیکی قاعدے دے مرتب عزیزم نذیر بزمی قاعدے چھپوا تے نہ صرف ٻالاں بلکہ سرائیکی وسیب دے پرائیوٹ تعلیمی اداریاں وچ وی سرائیکی قاعدے نیکی تے ثواب سمجھ تے پُڄواوِن تانجو سرائیکی تعلیم عام تھی سڳے ۔ دھریجہ پبلک سکول دھریجہ نگر سرائیکی تعلیم دے جیرھے کم دا مُنڈھ ٻدھئے او ٻہوں چنڳا ہے۔ سکول دی انتظامیہ کوں اے وی چہیدے جو نیکی دے ایں کم کوں سارے سرائیکی وسیب تئیں پُڄاوے کیونجو اساں اوں ویلے تئیں اپݨا مقصد حاصل نی کر سڳدے جے تئیں سرائیکی دھرتی دے ہر ٻال کوں سرائیکی دھرتی دی زبان نہ پڑھاؤں۔ اے ڳالھ یاد رکھݨ تے ڳنڈھ ٻدھݨ دی اے جو ٻالیں کوں انہاندے ماء ٻولئیں توں پرے رکھ تے حکمرانیں ٻہوں وݙا جرم کیتے۔ ݙیکھوں کتھائیں اساں آپ وی اپݨے ٻالیں دے سامہے منہ چِٻا کر تے الاوݨ تے اپݨے گھریں وچ سرائیکی نہ پڑھاوݨ دے جرم وچ شریک تاں کائنی؟

سرکارسرائیکی قاعدہ نی پڑھیندی ،اوندا ظلم تے اوندی وانجھ اپݨی جاہ تے پر پرائیوٹ تعلیمی ادارے جیرھے وسیب ا چ ہِن ، او کیوں نی پڑھیندے، او عربی ،فارسی ، اردو، عربی پڑھیندن، انہاں زبانیں دا اسیݙی بھوئیں تے اسیݙے وسبے نال تعلق کائنی۔ اصولی طورتے ماء دھرتی دے پُتر کون ماء دھرتی دی ٻولی چھوڑ تے اوپریاں تے بدیسی زباناں پڑھاوݨ ٻہوں وݙا جرم اے پر اے سبھ کجھ تھیندا پے پر سرائیکی نال ویر اے۔ اساں پرائیوٹ تعلیمی اداریں کوں آکھدوں جو او اپݨے سکولاں ا چ کم از کم سرائیکی قاعدہ ضرور پڑھاون ، اے انہائیں تے ماء دھرتی دا قرض وی ہے تے فرض وی۔

حوالہ

·        معروف سرائیکی دانشور سئیں ظہور دھریجہ دی کتاب سرائیکی قلم قبلیہ وچوں چوݨ