سرائیکی افسانہ کھیڈ
سرائیکی افسانہ کھیڈ، اکھ دی بُکھ وچوں، لکھاری طلعت نقی[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
پیالے گھنو پیالے۔ گلی گلی تے در در ہوکے لیندیاں نازو تے شادو آپت وچ گالھیں کریندیاں، کھلدیاں، ہسدیاں
ہک گھر ویندیں تے کجھ پیالے وک ویندن تے وت ڈوجھے گھر وچ گئین۔
قسمت دی گال اے ہئی اُو ڈوہائیں فقیریڑیاںتے کڑی تے رہنڑ والیاں لگدیاں ہی کائنا ہن ،جیڑھاں انہیں ڈہدا ہا
تے اوں کوں انہاں اللہ دی بنڑت تے حیرانی تھیندی ہئی جو فقیریڑیاں پیالے ویچنڑ والیاں تیں کِڑی لا تے رہنڑ
والیاں دی اِتلی سوہنڑیاں وی تھی سگدِن ۔
سویلھے کوں چاہ پانڑی پی تیں ڈوہیں کٹھے ٹُر پوندیاں تے شام کوں کٹھے ولدیاں ہِن ۔ نازو دے حسن توں فِدا
تھی تیں شمل خاں اوں وستی دے خان دا گبھرو جوان پُتر اپنڑیں محبت دے جال وِچ پھسائی کھڑا ہا۔ اوندے
ونجنڑ دے ویلھے اوں کنوں رستے وِچ رات دے اندھارے وِچ ملنڑ دی منت کریندا ہا ۔ نازو تونڑیں غریب ہئی
۔ پر او ہئی تاں ہِک تریمت کہیں سوہنڑھیں تے امیر خان دے منہ وِچوں اپنڑی تعریف سنڑنڑ دے بعد تاں
اوکوں ایویں لگدا ہا جو جیویں او ہوائیں وِچ اُڈردی ودی ہووے ۔
شازو کوں نازو سارا حال حویلا ڈیندی ہئی تے او ہونکوں ایہو کجھ اہدی ہئی نازو شمل خاں ہِک جوان ہے
تیں سردار ہے تے سردار کڈاھیں کہیں غریب نال کھیڈ تاں سگدے پر اوکوں اپنڑان دِل نئیں ڈے سگدا ۔
ناں شادو کیا اوکوں تریمتیں دی تھوڑ ہے جو میں کنیں آوسی ۔ او قسماں چا چا تے میکوں یقین ڈیویندے اوندیں
اکھیں وِچ جیویں پیار دا سمندر ہووے اگر او کوڑ ہووے ہا تاں قسماں نا چاوے ہا ۔ تیں اساں پیالے ویچنڑ
والیاں فقیریں توں ناں آوے ہا ۔
نازو آکھیا شادو سوچ گھِن نازو ، پیار کرنڑ آسان ہوندے پر نِبھانونڑ بہوں اوکھا ہے ۔ میکوں تاں ساڈے
معاشرے دے ہر جوان دیاں اکھیں جسم دیاں بھُکیاں لگدن ۔ جیویں او ہر تریمت کوں نگل ونجڑ چہندیاں
ہووِن۔ نازو تیکوں کائینی پتا جو پیار ہی کائنات دا سبھ توں سوہنڑاں جزبہ ہے اے ہِک اینجھاں نشہ ہے جیرا
چویہہ گھنٹے رہ ویندے تیں لہنڑ وچ نئیں آندا ،
شادو : اللہ کرے نازو ایویں ہووے ۔
گالھیں کریندیں کریندیں ہوکلے مریندیں مریندیں اونہاں دا ڈینہہ لنگھ ویندا ہا ۔ عشاہ دے بعد نازو صاف
سُتھری تھی کیں شمل خآں کوں ملنڑ کِڑائیں توں باہر نکل تیں باغ دو آئی ۔ چاندڑی رات ہئی ٹھڈی ہوا
پئی چلدی ہائی ۔ شمل خاں نازو کوں آندا ڈیکھ تیں زور تیں اوندی بانہہ کوں پکڑ تیں سینے نال چا لیندے ۔
نازو : خان ایویں ناں کیتا کرو کِتھاں اسمان تے کِتھاں بھوئیں ۔ بھوئیں اسمان دا میل نئیں تھیندا ، میں تاں
ہِک غریب پیالے ویچنڑ والی خانہ بدوش فقیرنڑی ہاں ۔ نازو دا منہ شرم توں رتا لال تھی گیا ۔
"نازو اے فرق تیڈے دِل وِچ آندن توں میڈی محبت تے چاہت ہئیں ۔ میں چاہنداں جو توں ہمیش کیت
ے میڈے نال رہویں ” شمل خان آکھیا ۔
"خان ایویں کتھاں تھیندے میڈی تاں کئی حثییت ہئی کائینا ، میں تاں شودی نوکرانڑی بنڑنڑ دے لائق وی
کائینی ” نازو آکھیا ۔
شمل خاں نازو کوں اپنڑے باہیں دے گھیرے دے وِچ گھِن گھِدا نازو پِچھوں تھیونڑ پئے گئی ۔
"نازو میں جڈاں تیکوں سینے نال لینداں تاں ایویں پچھوں کیوں تھی ویندی ہئیں ” شمل خان نے آکھیا ، "
ناں سئیں ناں ! تُساں تاں چن ہاؤ جیندی ٹھڈی روشنی وِچ تاں اساں بہہ سگدوں پر اوکوں حاصل کرنڑ دی ساڈی جُرات تیں حثییت کئینی ، اساں غریب کنیں ہے تاں صرف ایہا عزت !
نازو شرم نال آکھیا ۔
"پیار وِچ انہاں گالھیں کوں نئیں ڈِٹھا ویندا ایندا مطلب ہے توں میڈے نال پیار نوہیں کریندی "
"شمل خان توں میڈے پیار تے وفا تے شک نہ کر میں دل جان نال تُساڈی بانھی ہاں ” نازو وِضاحت کیتی ۔
ایویں گالھیں کریندیں ادھی رات گزر گئ تے نازو اپنڑیں کِڑیئیں دو ول آئی ۔
ڈوجھے ڈینہہ نازو کوں بخار آ گیا شادو کوں کلہے ونجنڑاں پئے گیا ۔ او اپنڑے راہ ویندی پئی ہئی تاں شمل خان
اپنڑے ڈیرے دو ویندا پیا ہا ۔ شادو چُپ کر تے راہ توں لگھنڑ پئی تاں شمل خان ردتے تیں آن کھڑیا
"رستہ چھوڑ میڈا شمل خاں ، اے شریف جوانیں دا وطیرہ کائینی ” شادو کاوڑ نال آکھیا ۔
” شادو توں کیجھی ہئیں ، ایویں لگدے جو سوچ سمجھ تیں رب تیکوں بنڑائے ” شمل خان چلاکی نال جواب ڈِتا ۔
” شمل خاں میں نازو تیں تُہاڈے عشق کوں جانڑ دی ہاں ، او نازو ہئی جیرھی تُساڈی گالھیں وِچ آ گئی ہے ،
کئی وار پہلے وی تُساں میڈا رستہ روکیا ہا ، اے تاں نازو گالھی جیکوں سمجھا سمجھا تے تھک گئی ہاں جو مرد کوں
چھڑا عورت دے بدن دی حوس ہوندی ہے ، باقی پیار ویار سبھ کوڑ ہے بھلا خان کڈاھیں فقیرنڑی نال عشق
کر سگدے” شادو آکھیا
” تیڈی سہیلی تیڈا آکھیا کائینا منیسی ، اوکوں میڈی محبت تے یقین ہے” شمل شیطانی کھِل کھِل تیں آکھیا ۔
” ایہو تاں ارمان ہے اوندیاں اکھیں اونہہ ویلھے کھُلسِن جڈاں پانڑی سِر توں لنگھ گیا ہوسی ” شادو کوں ارمان ہا
شادو اے آکھ تے تِکھے تِکھے اگو نِکل گئی ۔ شمل خان منہ تیں ہِک شیطانی کھِل سجا تے کھڑا رہ گئے سارا ڈینہہ شادو دا پریشانی تے سوچیں وِچ گزریا جو جوان ایویں کیوں ہوندن ، او تریمت کوں کیا سمجھدن اپنڑی
ملکیت ، زمین دا ٹوٹا ، اونہاں دی عیاشی دا سامان ، آپو تھیونڑ آلا کوئی پھل ، جیکوں آندیں ویندیں کوئی جوان
دِل رکھیا تاں کھاؤسی نہ تاں تروڑ تیں چکھسی تیں وت بھنوا سٹیسی ۔
ہِک پاسو شمل خاں نازو غریب کوں پھسائی کھڑے تیں ڈوجھے پاسو میڈو گندی اکھ رکھی کھڑے، نازو گالھی
کوں کئی دفعہ آکھیم جو شمل ہِک جاگیر دار ہے ،خان ہے ، امیر زادہ ہے ، او صِرف تیڈے جسم دا بھُکا ہے
تے میکوں وی چھیڑیندے ، پر اوندے سِر تے تاںعشق دا بھوت سوار ہے ،
میں کیا کراں ہنڑ ایہے سوچاں سوچیندے شادو گھر دو ول آئی ۔ ڈوجھے ڈینہ وتاُوہا راند ۔ در در تھلی تھلی
ڈوہیں ڈوہیں سنگتانڑیاں پیالے دے ہوکے مریندیاں کھلدیاں ہسدیاں وخت ٹپندیاںویندیاں ہن ۔ موسم پھرنڑ
نال شادو دا بھرا بختو ڈاڈھا بیمار تھی گیا ۔
چھوٹی موٹیاں بخار دیاں دوائیں شادو ڈیندیرہ گئی ، پیو ماء تاں ہا کائنا ۔ بختو کوں شادو دا آسرا تے سہارا ہا ۔
ہک نازو شادو دو آئی تاں شادو روندیبیٹھی ہئی ۔
” ہائے شادو بھینڑ نہ رو ، اللہ خیر کریسی بختو جلدی ٹھیک تھی ویسی ۔” نازو دعا کیتی
"میں بہوں پریشان ہاں ، جیڑھا کجھ ہا بختو تے لا بیٹھی ہاں تے ول وی بختو ٹھیک نی پیا تھیندا ،
ڈاکدار آکھدے جو نمونیا تھی گئے تے تھبا پیسیں دا ہووے تاں میڈا بھرا ٹھیک تھیسی ، نا تاں ایندی جندڑی
کائنا بچسی ۔” شادو چنتے نال آکھیا
"ایہو ارمان ہے جو تازی کر تے کھاونڑ والے اساں خانہ بدوش دو سرمایہ کتھوں آؤسی ، توں حوصلہ نہ ہار ۔”
اے آکھ تے نازو کلھی پیالے ویچنڑ ٹر پئی ، رست وچ اونکوں شمل خاں ٹکریا تے آُوں نازو دی بانہہ پکڑ
گھدی ۔
” نازو کتنا تڑپیسیں ، میں ہنڑ تیڈی دوری برداشت نمہی کر سگدا ۔ خدا دا واسطہ ہئی میڈے حال تے رحم چا
کھا ، اج توں باغ اچ کائنا میڈے دیرے تے آؤسیں ۔ بابا سئیں اپنڑے سنگھتی کوں ملنڑ گئے ودن ،
اج توں نہ آیوں تاں میں کجھ کر گھنساں اپنڑے نال ۔”شمل خاں نفسیاتی حربہ استمعال کیتا ۔
نازو ہک تریمت ہئی تے کئی ڈینہواریں توں شمل خان اُوندے پیریں ہتھیں پمدا کھڑا ہا جو اساں پیار کریندوں
اِتنیاں دوریاں چنگیاں نئی ہوندیاں ۔ اَخیر دل دے ہتھوں مجبور تھی تے اُوں دیرے تے آونڑ دی ہامی بھری
تے اگوں تے لنگھ گئی ۔
شادو دے بھرا دی طبعیت وِگڑ گئی تے اُو ڈاکدار دو چا گئی ۔ ڈاکدار اُونکوں دوائیں دی وڈی ساری پرچی ہتھ وچ
ڈتی تے شادو دے اکھیں دے اگوں اندھارا تھی گیا ۔ شادو کنیں نہ تے پیسے ہن نہ کوئی بیا ذریعہ ہاسی ۔ اُو بے
مقصد اگوں تے ٹرنڑ لگ پئی ۔ ہک دم اوندے دماغ وچ شمل خان دا ناں آیا جو متاں اُو ہوندی مدد کرے چا
۔ وت اوندے اکھیں دے اگوں اُوندیاں کجھ آہدیاں ، اشاریاں کریندیاں ، شیطانی کِھل والیاں اکھیں آیاں ۔
ایں وخت شادو دے سامنڑے صرف بھرا دی زندگی ہئی ۔ اُو سِدھی شمل خان دی وِساخ دو گئی تے سامنڑے
برانڈے اچ شمل خان بیٹھا ہئی ۔ شمل خان شادو کوں ڈِٹھا تاں نوکراں کئی بہانے نال روانہ کر ڈتس ۔
"شادو خیر تاں ہئی ، پریشان لگدی کھڑی ۔ ” شمل خان پچھیا "خان میڈا بھرا زندگی تے ادھل اِچ لڑکیا کھڑے تے ڈاکدار جیڑھیاں دوائیں لکھ ڈتن اونکوں گھنڑ واسطے
میڈے کول پیسے کائنی ۔ اللہ سئیں کوں پتہ ہے جو اساں لوک غریب ہاؤں ساکوں اینجھے ڈکھ نہ ڈیوے ۔
پر اُو رب سوہنڑا مالک ہے اوندی رضا تے راضی ہوں ۔ ” شادو آکھیا
"شادو میں کنوں کیوں آئیں ۔ ” دل وچ شمل خاں سمجھ تاں گیا ہا
” سائیں چھوٹا مونہہ ودی گالھ اے ۔ اگر تُساں اے دوائیں گھن ڈیوو تاں ساری عمر تُساکوں دعائیں ڈیندی
راہساں ۔” شادو آکھیا
شمل خان اگوں تھی تے شادو دا ہتھ پکڑ تے آرام نال اندروں گھن آیا تے آکھیا ” نہ شادو نہ اے کوئی آکھنڑ
دی گالھ ہے پر تیکوں تاں پتے جو اے دنیا دا دستور ہے کجھ ڈے تے کجھ گھن ۔ اگوں باقی تیڈی مرضی ۔”
اُو ہوندا ہتھ پکڑ تے اندروں گھن آیا ۔
شادو دے اکھیں دے اگوں بیمار بھرا دی شکل آ گئی ۔ کمرے دے اندھارے وچوں روشنی وچ آونڑ توں
پہلوں شمل خاں اوندے ہتھ وچ نوٹ تھمائے تاں شادو اُجڑے والیں تے ترٹی روح نال دوائیں دی پرچی
چا تے ہسپتال دو ٹر پئی ۔ اِیں وخت ایویں لگدا ہا جیویں کوئی زندہ لاش ہووے عزت دے عوض شادو
اپنڑے بھرا دی زندگی بچا گھدی پر اُوندے اندر جیویں سبھ کجھ ختم تھی گیا ہووے ۔
"بی بی تیکوں اج اِتھائیں رہونڑا پوسی ، تہاڈا بھرا ہُنڑ خطرے توں باہر ہے ۔” ڈاکدار آکھیا
شادو دیاں اکھیں ساونڑ دے بدلیں وانگ ویہہ پیاں ۔ اے پتہ نہی جو بھرا بچ ونجڑ دی خوشی دیاں ہن
یا آپنڑی عزت دے لٹیج ونجڑ دیاں ہن ۔
رات تھیونڑ لگی تاں نازو کوں شمل خان نال کیتے ہوئے وعدے ستایا ۔ نازو دل وچ آھدی رہی جو شادو وی
کائنی ۔ جو اوکنوں کوئی مشورہ کراں ۔ ایویں سوچیندیں سوچیندیں ونجڑ دا وخت آ گیا تے اُو وعدے دے مطابق
شمل خاں کوں ملنڑ اوندی وِساخ تے گئی ۔
"نازو میکوں اپنڑی محبت تے یقین ہا جو تاں ضرور آؤسیں ۔” شمل خاں آکھیا
” سئیں اساں غریب لوک ہاؤں ۔ ساڈا تہاڈا میل کیویں تھی سگدے ۔ اساں جہیں لکھاں لوگ تہاڈے اشارے
دے منتظر ہن ۔” نازو سچ الایا
"پر نازو میں صرف تیکوں چہنداں تے ہنڑ میں تیڈی دوری برداشت نئی کر سگدا ” شمل خان تِکھے تِکھے سینے نال
لا گھدا ۔ نازو ہچکاونڑ لگ پئی تے شمل خاں کس کے اُونکوں پکڑیا ۔ آخر نازو ہک تریمت ہئی تے اُؤ وی
جذبات دے سمندر وچ ویہہ گئی تے جڈاں ہوش اِچ آئی بہوں کجھ گزر گیا ہے۔ طوفان تھم گیا ہا اُو جھٹکا
کھا تے سدھی تھی تے جو اے میں کیا کر ہاں ۔ پر ہنڑ کجھ نا تھی سگدا ۔
"خان اے چنگا نہی تھیا ۔” نازو شرم تے پچھتاوے وچ آکھیا
"نازو پیار وچ اے سب چلدا رہ ویندے توں پریشان نہ تھی میں ہمیشہ تیڈے نال ہاں میں زندگی دے کہیں
موڑ تے تیکوں کائنا چھوڑیساں ، جڈاں وی تیکوں میڈی ضرورت ہوسی میں تیڈے نال ہوساں ۔” شمل خاں
اُونکوں ترسلا ڈِتا
"وڈے خان کوں پتہ لگسی جو میں اتھاں آئی ہم تاں اُو تہاڈے نال ناراض تھیسن ۔” نازو ڈر تے آکھیا
"اج میں سارے نوکراں کوں چُھٹی ڈے ڈتی ہم ۔” شمل خان آکھیا
"وڈا خان کِڈے گئے ۔متاں آ ونجن ۔” نازو پُچھیا
"نازو اج میں بہوں مجبور تھی گیا ہم تے بابا سئیں ہوریں گھر توں کڈھ چھوڑنڑ دی دھمکی ڈتی ہئی ۔”
شمل خان آکھیا
"خان سئیں کیا گالھ ہے ۔ خیر تاں ہے ، تُساں کوں کیوں مجبور تھی گئی ہئی ۔” نازو پُچھیا
” بابا سئیں اپنڑے سنگتی دھی نال میکوں پرناونڑ دی گالھ کرنڑ گئین پر میڈا دل ہمیشہ تیڈا ہے ، توں میڈا
یقین کر نازو ۔”شمل خان چلاکی نال آکھیا
نازو اے گلھ سنڑی تاں جیویں ڈکھیں تے ارمانیں دا پہاڑ ترٹ پیا ،اوندے سر تے مونہہ دا رنگ وٹیج گیا ۔
دل وچ اے تاں پتہ ہس جو خان میڈے نال شادی کائنا کریسی کیا اُنہاں دا پیار صرف میڈے جسم کوں
حاصل کرنڑ دا ہک ڈُھونگ ہا ۔ کیا غریبیں دا پیار امیریں دی کھیڈ بنڑ گئے جو جیویں اُنہاں دا دل آکھسی
کھیڈسن ۔ کڈاہیں ساڈے جذباتیں نال ،کڈاہیں ساڈے جسمیں نال ، کڈاہیں ساڈی زندگی نال ۔ نازو
ہرے ہوئے جُواری آلی کار دیرے دی وِساخ توں باہر آ گئی تے آپنڑے کڑیئیں دو روانہ تھی گئی ۔
اگلے ڈہینہ دا سِجھ کوئی خوشی دا پیغام نہ گھن تے آیا بلکہ مایوسی ، ڈکھیں ، ارماناں، پچھتاویں دا ہک سنیہا گھن
تے آیا ۔ نازو شادو دو گئی اوندے بھرا واسطے تاں ڈوہیں ہک بئے کوں گل لا تے روونڑ پئے گیاں، ڈوہیں دے
دل وچ ہک اِینجھا ارمان ہا جیکوں اُو ڈوہیں ہک بئے نال نہ ونڈ سگدیاں ہن ۔
شادو دل وچ خیالیں دا سمندر ٹھاٹھاں مریندا پیا ہا تے نازو کوں ایویں لگدا پیا ہا جو جیویں شندگی ہک کھیڈ ہے
تے اساں غریب اِیں کھیڈ دیاں گیٹیاں ہاؤں تے امیریں دا دل جیویں چہندے اساکوں اِتھاں چا تے اُتھاں
چا سٹیندے ۔ تے وت ہک شکوہ عرش دو پرواز کیتا جو واہ اللہ سئیں آ تیڈی ونڈ تے تیڈی رضا تے راضی تھیووں ہا یا اونہاں پیسے آلیں دی کھیڈ دا حصہ بنڑِوں ۔
ختم شُد۔