رائے احمد خان تے لارڈ برکلے

انگریز نے تحصیلداراں، پٹواریاں تے تھاݨیداراں کوں اندھے اختیار ݙے رکھے ہن تاکہ لوگاں کوں دبا کے رکھیج سگے ، انہاں دے اتے انگریزاں دا ہک اسکاٹش افسر اسسٹنٹ کمشنر لارڈ لیوپولڈ اولیور فزرڈنگ برکلے اس علاقے وچ خصوصی طور تے تعینات ہئی تاکہ اتھوں دے وسائل توں مرکز کوں بھرپور فائدہ پہنچایا ونج سگے، برکلے دا پیؤ ہنری جیمز بریلی دے کلکٹر آفس وچ ہیڈ کلرک ہئی، لارڈ برکلے 1829 وچ بریلی وچ ہی پیدا تھیا، 1830 وچ اینکوں بپتسمہ ملا تے 1857 وچ اٹھاویہہ سال دی عمر وچ اوہ گوگیرہ دا لارڈ متعین تھیا۔

رائے صاحب تے لارڈ برکلے دا پہلا ٹاکرا اوں وقت تھیا جݙݨ برکلے انہاں دے روحانی پیشوا دی گھوڑی چھک کے آیا ہئی، اوں گھوڑی دی پھرتی تے رنگت بیمثال ہئی، اوہ صاحب گھوڑی ویچݨ تے راضی نہ تھئے تاں اوں نے چھک گھدی، رائے صاحب نے اس توں گزارش کیتی کہ ساݙے بزرگ دی گھوڑی واپس کر ݙتی، جݙݨ برکلے نہ منا تاں اونکوں چار ہزار روپے دے عوض خریدݨ دی پیشکش وی کیتی مگر اوہ ول وی نہ منا۔

لوک شاعر ݙاݙا پھوڳی دے مطابق ݙوجھا ٹاکرا اس وقت تھیا جݙݨ دہلی تے میرٹھ وچ بغاوت برپا تھئی، ایں موقعے تے لارڈ برکلے نے رائے صاحب کوں سݙیا تے دہلی دی بغاوت کچلݨ کیتے درکار افرادی قوت تے اچھی نسل دے گھوڑے مہیا کرݨ دا تقاضا کیتا۔

سعید بُھٹہ صاحب لکھدے ہن:

“اخیری کردیاں کردیاں احمد خان نوں وی جوش آیا بھئی ایس لڑائی اچ اساڈے ساندڑ بار دا حصہ وی ہونا چاہی دا، کیہ آکھسن، ایہہ نئیں لڑدے تے دوآ لوک لڑدا پیا ہے”۔

لارڈ برکلے نے آکھا، رائے صاحب میکوں دلی کیتے بندے تے گھوڑے ہر صورت وچ درکار ہن، اس دے بدلے وچ تہاکوں لندن توں وݙا اہم سرکاری اعزاز گھن کے ݙیساں ۔

رائے احمد خان نے جواب ݙتا:

“اساں کݙہیں وی، کہیں وی حال وچ اپݨے گھوڑے، عورت تے زمین کہیں دے حوالے نی کریندے”۔

رائے صاحب، انہاں دے دوست سارنگ فتیاݨہ تے دیگر ساتھی، لارڈ برکلے کوں صاف جواب ݙے کے واپس اپݨے گاؤں جھامرہ چلے آئے لیکن کجھ ݙینہاں بعد ہک نویں تے اینجھی گھمبیر صورتحال پیدا تھی گئی کہ رائے صاحب کوں سرکار دے خلاف ہتھیار چاوݨا پئے ڳیا۔