جامعہ نظامیہ حیدرآباد دکن
جامعہ نظامیہ ہندوستان وچ مسلک اہلسنت و الجماعت دا اعتدال پسند، درس نظامی دا منفرد و معتبر قدیم و عظیم ادارہ ہے۔
تاریخ[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
ایندی بنیاد شیخ الاسلام امام محمد انواراللہ فاروقی ملقب فضیلت جنگ (ایہ لقب انہاں کوں نظام دکن دی طرفوں ݙتا ڳیا) نے حیدر آباد، بھارت وچ 1876ء وچ رکھی۔ نواب میر عثمان علی خان (حیدرآباد دے نظام ہفتم) دے دور وچ ایں نے خوب ترقی کیتی۔ 146 سال توں زیادہ عرصے توں جامعہ نے فقہ اسلامی تے علوم اسلامی دی متصل خلافت یعنی اجازت تے اسناد دے ذریعے حفاظت کیتی ہے جیہڑی 14 صدیاں پہلے مختلف علما دے واسطے نال حضور ﷺ نال ونڄ ملدی ہے۔ انیہویں تے ویہویں صدی دے دوران جامعہ نظامیہ دے اساتذہ دے تحقیقی کم دا ہی نتیجہ ہئی کہ ریاست حیدرآباد برصغیر دی علمی سرگرمیاں دے مرکز دے طور تے کم کریندی رہی۔ برصغیر تے خصوصاً دکن دی اسلامی تاریخ وچ جامعہ دا بڑا کردار ہے۔
تنظیم[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
بھارت دے یونیورسٹی گرانٹ ایکٹ 1956ء دے مطابق جامعہ نظامیہ یونیورسٹی نی، یں واسطے ایہ سند جاری نی کر سڳدی۔ جامعہ نظامیہ دے موقع جال دے مطابق انہاں دی "مولوی"، "عالم"، "فاضل" تے "کامل" دی اسناد جامعہ عثمانیہ وچ مشرقی زباناں دی اسناد جیویں کہ B.A.L. تے M.A.L. دے برابر تسلیم کیتے ویندن۔ B.A. دی انگریزی زبان دے مضمون دا امتحان پاس کرݨ دے بعد جامعہ دے درجہ فاضل دے طلبہ جامعہ عثمانیہ وچ M.A. وچ داخلہ گھن سڳدن۔ علاوہ ازیں جامعہ دی اسناد علی ڳڑھ مسلم یونیورسٹی، جامعہ الازہر مصر، جامعہ ام القری مکہ، اسلامک یونیورسٹی مدینہ تے کویت یونیورسٹی وچ وی تسلیم کیتے ویندن۔[١] ء1995ء وچ جامعہ نے خواتین کیتے ہک کالج (بنام کلیة البنات ) قائم کیتا۔[٢]
پچھلے سال جامعہ دے عربی زبان دے طلبہ کوں عربی کال مراکز تے نوکری ملی 2004ء توں 2007ء دے دوران جامعہ دے طلبہ دی تعداد 500 توں 1300 تک پہنچ ڳئی۔[٣]
جامعہ نظامیہ دا 2004-2005 دا بجٹ 97,72,000.00 بھارتی روپیہ (220,000 امریکی ڈالر) تھا،[٤] سنہ 2004 تا 2005 وچ اخراجات 1,41,56,000 بھارتی روپیہ (2004ء وچ 31,5000 امریکی ڈالر) ہن۔[٥]
مشہور فارغ التحصیل شخصیات[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
- حضرت علامہ ابوالوفاء محمود الافغانی( احیاء المعارف النعمانیہ)۔
- حضرت علامہ مفتی رکن الدین (خلیفہ حضرت شیخ الاسلام )۔
- حضرت علامہ حاجی منیر الدین شاذلی (خطیب مکہ مسجد)۔
- حضرت علامہ علامہ حکیم محمد حسین نقشبندی ۔
- مولانا عبد الوهاب عندلیب ۔
- حضرت علامہ مولانا غلام احمد۔
- مولانا قاضی غلام محی الدین ( مولف: نصاب اہل خدمات شرعیہ )۔
- حضرت علامہ مفتی محمود کان اللہ لہ۔
- حضرت سید اسماعیل ذبیح اللہ شاہ خدانمائی افتخاری [٦] (بانی مدرسہ صوفیہ قندهار مہاراشٹر)۔
- حضرت علامہ مفتی عبد الحمید (امیر ملت اول)۔
- شیخ الشیوخ شاہ محمد شطاری۔
- علامہ حسام الدین فاضل(امیر ملت دوم)۔
- سالم باحطاب ( مفتی شافعی )۔
▪ مولانا عبد اللہ مداھج۔
▪ مولانا عبد الرحمن بن محفوظ الحمومی۔
▪ مولانا عثمان (شیخ التفسير جامعہ) ۔
- علامہ امجد حیدرآبادی (شاعر رباعیات)۔
- علامہ سید میاں محمد المعروف مسعود میاں صاحبزادہ حضرت سید مکی میاں رح ۔
- علامہ ڈاکٹر محمد حمید اللہ حیدرآبادی فرانسیسی (محقق، مبلغ، مترجم قرآن و سیرت نگار )۔
- حضرت علامہ سید شاہ ابراہیم ادیب الرضوی۔
- سری بروگلو راما کرشنا راو (اولین وزیر اعلٰی آندھرا پردیش)۔
- مولانا الطاف حسین فاروقی ۔
- مولانا عبد الواحد اویسی (مجلس اتحاد المسلمین)۔
- حضرت علامہ سید شاہ طاہر الرضوی (صدر الشیوخ)۔
- حضرت علامہ مفتی حافظ ولی اللہ (دار العلوم النعمانیہ)۔
- حضرت مولانا محمد مختار احمد صاحب سابق نائب شیخ المعقولات۔
- امام القراء میر روشن علی سنا۔
- جلالة العلم علامہ سید حبیب اللہ قادری المعروف رشید پاشا۔
- پروفیسر سلطان محی الدین (جامعہ عثمانیہ )۔
- حضرت علامہ قاری محمد عبد الباری (قاری نشرگاہ، مترجم قرآن)۔
- حضرت علامہ مفتی مخدوم بیگ۔
- حضرت علامہ مولانا مفتی حافظ ولی اللہ ۔
- حضرت علامہ مفتی سید مخدوم حسینی۔
- خورشید علی (لائبریرین سالار جنگ میوزیم لائبریری)۔
مولانا عبد الشکور کرنولی۔
- سری باگا ریڈی (وزیر آندھرا پردیش)۔
- حضرت علامہ حافظ و قاری محمد عبد اللہ قریشی ازہری(خطیب مکہ مسجد)۔
- حضرت علامہ مفتی ابراہیم خلیل الہاشمی
- حضرت علامہ مفتی محمدعظیم الدین صاحب، صدرمفتی جامعہ نظامیہ
- پروفیسر سید محمد تنویر الدین خدانمائی[٧] [٨] (سابق صدر شعبہ فارسی عثمانیہ یونیورسٹی حیدرآباد)۔
- پروفیسر سید عطاء اللہ حسینی ملتانی ( جامعہ ملیہ، کراچی، پاکستان)۔
- علامہ محمد خواجہ شریف( ثروة القاري)۔
▪ قاضی عبد القادر ( قاضی شریعت پناہ بلدہ حیدرآباد )۔
- پروفیسر سمیع اللہ خان [٩]( دائرة المعارف)۔
- پروفیسر عبد المجید صدیقی( جامعہ عثمانیہ )۔
- سید امین الدین ازھری(خلیج)۔
- مفتی سیدصادق محی الدین فہیم (دار الإفتاء و القضاء )۔
- حامد قریشی (شارجہ )۔
▪ حافظ مظہر علی ( دبئی )۔
- حضرت مفتی سیدرؤف علی قادری ملتانی صاحب (صدرالمدرسین دار العلوم عربیہ کاؤرم پیٹھ، تلنگانہ)
- قاری شمس الدین زمان (عالمی انعام یافتہ برائے حسن قرات و اذان)۔
- پروفیسر سید یوسف حسینی (بیجاپور)۔
- مفتی عبد الرشید (گلبرگہ)۔
- ڈاکٹرسید جہانگیر [١٠]( انگلش اینڈ فارن لینگویجیس یونیورسٹی حیدرآباد)۔
- ڈاکٹر سید بدیع الدین صابری ( جامعہ عثمانیہ )۔
- مولانا رفیق احمد انواری (رائچور)۔
- حافظ محمد عبد القدیر نقشبندی (صدر انجمن طلبہ قدیم)۔
- مولانا فصیح الدین نظامی ( شیخ الاسلام لائبریری اینڈ ریسرچ فاؤنڈیشن )۔
- قاری بشیر القادری (اجمیر)۔
- الشیخ حسن الھیتو (کویت)۔
- شاعر خلیج جلیل نظامی ( دوحہ قطر)۔
- نوید افروز نوید (جدہ)۔
- ڈاکٹر محمد سراج اللہ خان (چارمینار ہاسپٹل )۔
▪ ڈاکٹرمحمد سراج احمد نظامی (دمام)۔
- حضرت مولانا سید عزیز اللہ قادری صاحب شیخ المعقولات۔
- سید افضل بیابانی خسرو پاشاہ ( سابق چئیرمین وقف بورڈ )
- مفتی محمد قاسم صدیقی تسخیر ( امریکا )۔
- مفتی سید ضیاء الدین نقشبندی [١١] (شیخ الفقہ ابو الحسنات اسلامک ریسرچ سنٹر )۔
- حافظ محمد لطیف احمد ملتانی ( امام مکہ مسجد)۔
- حافظ محمد رضوان قریشی(خطیب مکہ مسجد)۔
- حافظ فریدالدین سر قاضی (ویلور)۔
- سعید بن مخاشن (مولاناآزاد نیشنل اردو یونیورسٹی لکھنؤ )۔
- مولانا محمد مخدوم احمد معشوقی (جامعہ عثمانیہ)۔
- مفتی سید سکندر علی چشتی دار العلوم راجستھان (جئے پور)۔
- سید مصباح الدین حسینی ( نظام کالج )۔
- عبد الخالق قمر (روزنامہ سہارا )
- ابوزہیر سید زبیر ھاشمی نظامی (مرتب مذہبی صفحہ ’’انواراسلام‘‘ روزنامہ سیاست)
▪ مفتی انوار احمد ( روزنامہ اعتماد )۔
▪ حافظ محمد جیلانی ( روزنامہ منصف )۔
▪ عبد الرشید جنید ( ہفت روزہ گواہ )۔
▪ محمد تقی الدین احمد نظامی ( ناظم شیخ الاسلام لائبریری اینڈ ریسرچ فاؤنڈیشن )
▪ حافظ محمد فرید الدین نقشبندی قادری رفاعی ( امام مسجد درگاہ حضرت جہانگیر پیران )
حوالے[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
- ↑ web |url=http://www.jamianizamia.org/recog.htm |title=Jamia Nizamia Website: Recognition |access-date=2016-06-16 |archive-date=2007-12-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071216200834/http://www.jamianizamia.org/recog.htm |url-status=dead
- ↑ Jamia Nizamia to have Internet wayback|url=https://web.archive.org/web/20160303232053/http://www.islamicvoice.com/august.2000/community.htm |date=20160303232053 , Islamic Voice, August 2000
- ↑ Arabic call center jobs lapped up by Jamia Nizamia univ students sulekha, 29 May 2007
- ↑ Jamia Nizamia Website: Budget 2000-01: 78,97,480.00 INR, Budget 2004-05: 97,72,000.00 INR, Budget 2006-07: 3,27,21,892.85 INR
- ↑ Jamia Nizamia Website: Expenditure 2000-01: 72,21,000 INR, Expenditure 2004-05: 1,41,56,000 INR, Expenditure 2006-07: 2,24,71,803 INR
- ↑ web|url=|title=|date=|accessdate=http://www.sufischool.com/%7Cwebsite=%7Cpublisher=%7Clast=%7Cfirst=
- ↑ web|url=|title=|date=|accessdate=http://www.sufischool.com/%7Cwebsite=%7Cpublisher=%7Clast=%7Cfirst=
- ↑ web|url=|title=|date=|accessdate=https://www.facebook.com/tanveer.uddin.92167%7Cwebsite=%7Cpublisher=%7Clast=%7Cfirst=
- ↑ web|url=|title=|date=|accessdate=http://www.dairatulmaarif.org/aboutus.asp%7Cwebsite=%7Cpublisher=%7Clast=%7Cfirst=
- ↑ web|url=|title=|date=|accessdate=https://www.facebook.com/pages/category/Community-College/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%85%D9%8A%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D9%81%D9%8A%D9%86-328139807555896/%7Cwebsite=%7Cpublisher=%7Clast=%7Cfirst=
- ↑ web|url=|title=|date=|accessdate=https://ziaislamic.com/%7Cwebsite=%7Cpublisher=%7Clast=%7Cfirst=