ثقافتی سنجاݨ دی ڳول

اکثریت ہوندیں ہوئیں اقلیت دی حالت وچ جیوݨ دی ہک اڄوکی وݙی مثال سرائیکی ہن۔ لکھاں ایکڑ بھوئیں تے قبضہ، اوپری افسر شاہی، بجٹ وچ اپݨے حق کنیں وانڄ ، اماں ٻولی جیندا کوئی سرکاری ماݨ نئیں اَتے نوکریں تے تعلیمی اداریں وچ کہیں کوٹے مُتوں نینگر۔۔۔ ہوند رَکھیندیں ہوئیں اݨ ہوند۔ اے ہک غلامی نئیں تاں ٻیا اینکوں کیا آکھیجے؟

غلام دی وݙی نشانی اُوندی سُنڄاݨ نہ ہووݨ ہے۔ او ٻس غلام ہوندے۔ اوندی لوڑھ، سِک سَدھر، چنڳا مندا، اے سبھ کہیں وی کھاتے وچ شمار نئیں تھیندے۔ اوں مالک کیتے کماوݨے اتیں مالک اونکوں جیندا رکھݨے۔ اے ہک اَڄایا جیوݨ ہوندے۔ بندے کنیں گھن قومیں تائیں غلام دی ایہا ای نشانی ہے جو او سُنڄاݨ مُتوں ہوندے۔ اڳوں سبھ غلامی دے جیوݨ دیاں رمزاں ہن جیڑھے غلام ای ڄاݨدن۔

غلامی کنیں مُکتی دا پیلھا قدم اپݨے آپ دی، اپݨے سروپ دی سُنڄاݨ ہوندے۔ اے کم ہک اَنتر کلاکاری منگدے۔ ایندے کیتے ہک اینجھی ننویں دید دی لوڑھ پوندی ہے جیڑھی پُراݨے کوں ننواں کرݨ دا چمتکار کرے۔ شاعری اتیں قصہ کہاݨی اڳوں آندن جو ننواں علامتاں اتیں استعارے بݨائے ونڄن۔ شئیں دے ننویں ناں رکھیندن۔ نںویں ڳالھ مُہاڑ کیتی ویندی ہے۔ جتھاں جتھاں ننویں سُنڄاݨ بݨی ہے، اُتھاں ایندا اے کلاتمک روپ نُشابر ریہے ڳئے۔ شیت کُجھ ایں کیتے وی جو کلا تے آرٹ وچ کُجھ اینجھے ڳُݨ ہن جیڑھے غلام کیتے اوں مُنڈھلے اتیں ڳٹیں گوݙیں ٻیٹھے ݙربھئو نال ڄالݨ تےاوندی پچھاݨ کرݨ سوکھا بݨا ݙیندن۔ ڳالھ جو وی ہووے پراپݨی ہوند اتیں سروپ دی سُنڄاݨ دی پیلھی پوڑھی کلاتمک ای ہوندی ہے۔