برفانی دور
لاف جیہڑا عمل تھیندا ہے جیندے وچ تختہ یخ دی دبازت تے جسامت سکڑݨ لڳدی ہے۔ برف حاشیاں دے مرکز دی بلندیاں آلے پاسے کٹھی تھیندی ویندی ہے۔ ایڈا جو ایہ تختہ یخ غائب تھی ویندا ہے۔ ایہ مدت نایخ زدگی (Deglaciation) سݙیندی ہے۔ نایخ زدگی دے بعد تے اڳلے یخ زدگی توں پہلے معتدل آب و ہوا دا زمانہ آندا ہے جینکوں بین یخ زدگی (Inter Glaciation) آہدے ہن۔ یکے بعد دیگرے یخ زدگی تے بین یخ زدگی دے تواتر دی مجموعی مدت ہک تا 10 ملین سال یا اس توں زیادہ ہوندی ہے جینکوں برفانی دور یا برفانی عہد (Ice Age) آہدے ہن۔
گذشتہ ڈھائی توں ترے ملین سالاں وچ زمین تے صرف ہک برفانی دور آیا۔ برفانی عہد دا عنوان سب توں پہلے ہک ماہر فطرت لوئی اڳاسیز (Louis Agassez) نے انیہویں صدی دے تریجھے ݙہاکے وچ استعمال کیتا۔ ایں زمانے اساں بین یخ زدگی دے دور وچ ہیں جیہڑا نایخ زدگی دے دور دے بعد آیا جیہڑا ہݨ توں تقریباً 15 ہزار سال پہلے شروع تھیا۔
ایں توں پہلے آوݨ آلے یخ زدگی دے دور کوں جدید ترین برفانی عہد (The Pleistocene Ice Age) اکھیج سڳدا ہے۔ ایں دور کوں وسکنسنین یخ زدگی (Wisconsinan Glaciation) دے ناں نال موسوم کیتا ویندا ہے۔