انتھروپولوجی/ علمِ بشریات

اینتھروپولوجی/ بشریات سماجی سائنسز دا ہک علم ہے جیرھا انسان دا مطالعہ کریندے۔ ایکوں انسان دی سائنس ایں کیتے آکھیا ویندے کیوں جو اے سائنسی طریقہ ہائے کار دے مطابق اپݨے طے شدہ اہداف دا دی چھاݨ بین کریندی اے۔ انتھروپولوجی دی تعریف مختلف ماہرینِ بشریات نے مختلف انداز وچ کیتی ہے۔ امریکی ماہر بشریات کونریڈ فلپ کوٹیک دے مطابق: اینتھروپولوجی انسان تے اوندے اڳلے آباواجداد دا مطالعہ ہے۔ اے ہک موازنہ کرݨ آلی تے انسان دیں ساریں حالتیں تے پکھیں دا احاطہ کرݨ آلی سائنس ہے۔ انتھروپولوجی دے چار بنیادی ادارے یا شاخاں ہن:

انتھروپولوجی / بشریات سماجی سائنسز دا ہک علم ہے جیرھا انسان دا مطالعہ کریندے۔ ایکوں انسان دی سائنس ایں کیتے آکھیا ویندے کیوں جو اے سائنسی طریقہ ہائے کار دے مطابق اپݨے طے شدہ اہداف دا دی چھاݨ بین کریندی اے۔ انتھروپولوجی دی تعریف مختلف ماہرینِ بشریات نے مختلف انداز وچ کیتی ہے۔ امریکی ماہر بشریات کونریڈ فلپ کوٹیک دے مطابق: اینتھروپولوجی انسان تے اوندے اڳلے آباواجداد دا مطالعہ ہے۔ اے ہک موازنہ کرݨ آلی تے انسان دیں ساریں حالتیں تے پکھیں دا احاطہ کرݨ آلی سائنس ہے۔ انتھروپولوجی دے چار بنیادی ادارے یا شاخاں ہن:

۱۔ سماجی ثقافتی بشریات (Sociocultural Anthropology) انسانی سماج تے کلچر دی یکسانیت تے فرق دا مطالعہ، تجزیہ تے وضاحت کریندی ہے۔

۲۔ آرکیالوجی (Archaeology) انسان دے تاریخی تے قبل از تاریخ ماضی دا مطالعہ کریندی ہے۔ اے مطالعہ انسان دے تباہ شدہ مقامات دے وچو ملݨ والی باقیات، ہݙیاں، استعمال شدہ شئیں، عمارتاں، اوزار، ہتھیار وغیرہ دے ذریعے قدیم انسان دے طرز زندگی تے سماجی ثقافتی رویہیں دا ݙس ݙیندے۔

۳۔ فزیکل / بائولوجیکل انتھروپولوجی (Physical/ Biological Anthropology) انسان دی جسمانی ساخت تے مختلف زمان و مکان دے وچ انسانی ساخت وچ آوݨ والیں وٹا پھیر دا مطالعہ ہے۔ ایں شاخ اچ انسانی ارتقا، جینیٹکس، کہیں خاص ماحول وچ تبدیل تھیوݨ دی انسانی صلاحیت، اتے پرائمیٹس (بھولوں، گوریلا، لنگور وغیرہ) دی سماجی زندگی دا مطالعہ کیتا ویندے۔

۴۔ لسانی بشریات (Linguistic Anthropology)

انسانی ٻولی کوں اوندے سماجی تے ثقافتی متن وچ تے زمان مکان دیں حدیں دے مطابق ݙہدی ہے۔ ایندے علاوہ انسانی ٻولیں دی تاریخ تے ٻولی دا انسانی دماغ تے منہ یا ڄبھ  دی اناٹومی دا آپسی تعلق ݙہدی ہے۔ انسان دے غیر انسانی آباواجداد ٻولݨ تے کمیونیکیشن دا نظام وی ایں مطالعے دا حصہ اے۔