اسم اِستقبال
تعریف:ایّھو جھئیں لوظ جہڑے جو مصادر دے مادئیں کن بݨئیے ہوئے ہووݨ تے او جملے وچ صفت یا اسم دا کم ݙیوݨ کیتے استعمال تھیون، تے جنھیں کن اے معلوم تھیوے جو کُئی کم آوݨ آلے وقت ء ِ چ تھیوݨے ۔ مصادر کن مشتق ایھّوجھئیں لوظ اسم استقبال دے ناں نال یاد کیتے ویندن۔ مثال دے طور تے اے جملے ݙیکھو؛
۱۔میں کراچی ون٘ڄݨے۲۔ زینب اڄ لاہوروں آوݨی ئِ۳۔ گھوڑے بھڄݨن۴۔ڳائیں ݙبھݨئین
اساں اے تاں ڄانڈے ہیں جو کہیں وی صفت دا جہڑے وی اسم نال ڳانڈھا (تعلق) ہوندے ہمیشاں او اُوندی جنس تے عدد دی مناسبت نال آندی ئِ۔ اُتے ݙتئیں ڳئیں جملئیں ئِ چ ون٘ڄݨے دا مطلب ئِ، ون٘ڄݨ آلائِ ، آوݨی ئِ دا مطلب ئِ آوݨ آلی ئِ ، بھڄݨن دا مطلب ئِ ، بھڄݨ آلے ہن تے ݙبھݨئین دا مطلب ئِ جو ݙھݨ آلیاں ہن۔ ݙوجھے لوظیں ئِ چ ون٘ڄݨے، آوݨی ئِ، بھڄݨن تے ݙبھݨ دے لوظ صفتیں دے طور تے استعمال تھین۔ جہڑے جو آپݨے آپݨے اسمیں میں، زینب، گھوڑے تے ڳائیںنال تعلق رکھیندن اینہہ ڳالھوں ون٘ڄݨے، آوݨی ئِ، بھڄݨن تے ݙبھݨئین کوں صفات دا ناں ݙیسوں۔ اے صفتاں آپݨی آپݨی جنس تے عدد دے مطابق آئین۔اے لوظ کہیں نہ کہیں مصدر کن ای مشتق ہن۔لہٰذا اے اسم استقبال سݙیسن۔ کیوں جو انھین دی مناسبت نال تھیوݨ آلے کمیں دا آوݨ آلے وقت ء ِچ مکمل ہووݨ ای ممکن ہے۔ اے ڳالھ وی یاد رکھݨ آلیء ِ جو اسم استقبال ضرورت، حاجت ، حق، قابلیت یا لیاقت دے معنی وی ݙکھیندے۔ جیویں جو انھیں جملئیں کن ظاہر تھیندے ؛
۱۔میکوں کراچی ون٘ڄݨے(اِتھاں لوظ ون٘ڄݨے ضرورت دے معنی ݙیندے)۲۔میکوں اونِکن حساب گھِنݨے( اِتھاں لوظ گھنِݨے ضرورت دے نال نال حق دے معنی وی ݙیندے)۳۔اے کم کہیں کاریگر کن ای تھیوݨے (اِتھاں لوظ تھیوݨے قابلیت یا لیاقت دے معنی ݙیندے)۔
اسم استقبال بݨاوݨ داقاعدہ:کہیں وی مصدر دے بعد واحد مذکر کیتے ’’ے‘‘واحد مونث کیتے’’یئِ‘‘جمع مذکر کیتے’’ن‘‘تے جمع مونث کیتے’’ین‘‘ڳنڈھݨ نال اسم استقبال حاصل تھیندے۔ اے ڳالھ یاد رکھیجے جو۔ جمع مذکر تے جمع مونث بݨیندئیں ہوئیں مصدر دی مصدری علامت ’’ݨ‘‘دے ہیٹھوں’’زیر‘‘ضرور لانوݨی پوندی ئِ۔ جیویں جو اسم استقبال دیاں اے مثالاں ݙیکھو؛
مصدر
واحد مذکر
واحد مونث
جمع مذکر
جمع مونث
مصدر
واحد مذکر
واحد مونث
جمع مذکر
جمع مونث
لکھݨ
لکھݨے
لکھݨی ئِ
لکھݨن
لکھݨیئن
تھیوݨ
تھیوݨے
تھیوݨی ئِ
تھیوݨن
تھیوݨیئن
مارݨ
مارݨے
مارݨی ئِ
مارݨن
مارݨیئن
ݙیکھݨ
ݙیکھݨے
ݙیکھݨی ئِ
ݙیکھݨن
ݙیکھݨیئن
سوچݨ
سوچݨے
سوچݨی ئِ
سوچݨن
سوچݨئین
پُورݨ
پورݨے
پورݨی ئِ
پُورݨن
پُورݨیئن
نوٹ: ۸ ۔اسم آلہ ۹۔اسم صوت ۱۰۔اسم مصغّر ۱۱۔اسم مکبّر تے ۱۲۔اسم صفت تے مکمل بحث گذرئیل صفحات تے گزر چکی ئِ ۔ انھیں اسماء تے اِتھاں ، لکھݨ وقت تے صفحات کوُں ضائع کرݨ دے سِوا کجھ حاصل نہ تھیسی۔ (مرتب)