اسرائیل

اسرائیل (عبرانی: יִשְׂרָאֵל) مغربی ایشیا دا ہک ملک ہے جیہڑا بحیرہ روم دے جنوب مشرقی ساحل تے واقع ہے۔ اس دے شمال وچ لبنان، شمال مشرق وچ شام، مشرق وچ اردن، مشرق تے جنوب مشرق وچ فلسطین تے جنوب وچ مصر، خلیج عقبہ تے بحیرہ احمر واقع ہن۔ اسرائیل خود کوں یہودی جمہوریہ سݙویندا ہے تے دنیا وچ واحد یہود اکثریتی ملک ہے۔

قیام

29 نومبر، 1947ء کوں اقوام متحدہ دی جنرل اسمبلی نے فلسطین دی تقسیم دا منصوبہ منظور کیتا۔ 14 مئی، 1948ء کوں ڈیوڈ بن گوریان نے اسرائیل دے ملک دے قیام دا اعلان کیتا۔ 15 مئی، 1948ء کوں یعنی اعلان آزادی دے اگلے روز کئی ہمسائیہ ممالک نے اسرائیل دے ناجائز قبضے دے خلاف ایندے تے حملہ کر ݙتا۔ بعد دے سالاں وچ وی کئی واری اسرائیل دے ہمسائیہ ممالک نال اسرائیل دے جنگاں تھی چکیاں ہن جنہاں دے نتیجے وچ ہمیشہ عرب ممالک کوں ہی زبردست جانی تے مالی نقصان چاوݨا پیا۔

اسرائیل دا معاشی مرکز تل ابیب ہے جبکہ سب توں زیادہ آبادی تے صدر مقام یروشلم کوں آکھا ویندا ہے۔ تاہم بین الاقوامی طور تے یروشلم کوں اسرائیل دا حصہ نی منا ویندا۔

اسرائیل وچ آباد نسلی گروہ

نسلی اعتبار نال اسرائیل وچ اشکنازی یہودی، مزراہی یہودی، فلسطینی، سفاردی یہودی، یمنی یہودی، ایتھوپیائی یہودی، بحرینی یہودی، بدو، دروز، قادیانی تے دیگر بے شمار گروہ موجود ہن۔ 2014ء وچ اسرائیل دی کل آبادی 8146300 ہئی۔ انہاں وچوں 6110600 افراد یہودی ہن۔ اسرائیل دا ݙوجھا وݙا نسلی گروہ عرب ہن جنہاں دی آبادی 1686000 افراد تے مشتمل ہے۔ اس دے علاوہ مسیحی تے افریقی ممالک توں آوݨ والے پناہ گزین تے دیگر مذاہب دے افراد وی اتھاں رہندے ہن۔

سیاسی نظام

اسرائیل وچ نمائندہ جمہوریت ہے تے پارلیمانی نظام چلدا ہے۔ حق رائے دہی سب کوں حاصل ہے۔ وزیر اعظم حکومت دا سربراہ ہوندا ہے تے یک ایوانی پارلیمان ہے۔ اسرائیل ہک ترقی یافتہ ملک ہے تے دنیا دی 43ویں وݙی معیشت ہے۔ مشرق وسطیٰ وچ معیار زندگی دے اعتبار نال اسرائیل سب توں اڳوں ہے تے ایشیا وچ تریجھے نمبر تے ہے۔ دنیا وچ اوسط زیادہ توں زیادہ عمر دے حوالے نال اسرائیل دنیا دے چند بہترین گݨے چݨے ممالک وچ شامل ہے اگرچہ ایندا وچود تے حیثیت متنازعہ اے.