ارشیمیدس دا قنون
شکل و صورت
ارشمیدس نے ایہ قنون وی دریافت کیتا کہ کہیں ٹھوس شے کوں کہیں مائع دے اندر پورے طور تے ٻوڑ ݙتا ونڄے تاں اوں شے دے وزن وچ کمی آ ویندی ہے تے ایہ کمی اوں شے دے مساوی الحجم مائع دے وزن دے برابر ہوندی ہے۔ حکیم ارشیمیدس نے ایں قنون دی مدد نال شاہ ہیرو دے سونے دے تاج دا معمہ حل کیتا ہئی۔ اونکوں ایہ خیال پیدا تھیا ہئی کہ اگر شاہی تاج کوں پاݨی وچ ٻوڑ ݙیویجے تاں اوندے وزن وچ کمی پیدا تھیسی تے اگر تاج دے ہم وزن سونے دی ݙلی گھن کے اونکوں پاݨی وچ ٻوڑیجے تاں اوندا وزن گھٹ تھی ویسی۔ اگر ݙوہاں صورتاں وچ وزن دی ایہ کمی برابر تھئی تاں ایندا مطلب ہوسی کہ تاج خالص سونے دا ہے۔ تجربہ کرݨ تے اوں نے معلوم کر گھدا کہ جوہری نے تاج وچ کھوٹ ملائی ہئی۔ ارشمیدس نے ایں موضوع تے ہک مکمل کتاب لکھی۔ کتاب دا نام "ترݨ والے اجسام" ہے۔ جیہڑی دنیا وچ ماسکونیات تے پہلی تصنیف ہے۔