اتحاد کوموروس
یونین آف دی کمروز، بحرِ ہند وچ واقع ہک جزیرہ نما ملک ہے۔ ایہ ملک افریقہ دے شمالی ساحل تے آبنائے موزمبیق دے شمالی سرے تے واقع ہے۔ ایہ مقام شمالی مشرقی موزمبیق تے شمال مغربی مڈغاسکر دے درمیان ہے۔ کوموروس دے ہمسائیہ ممالک وچ تنزانیہ شمال مغرب جبکہ سیشلز شمال مشرق وچ ہے۔ اس دا دارلحکومت مورونی ہے۔
ڈیموگرافی
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]ایں ملک دا کل رقبہ 1٫862 مربع کلومیٹر ہے جیہڑا افریقہ دا تریجھا چھوٹا ملک ہے۔ اس دی کل آبادی اندازہً 7٫98٫000 ہے جیہڑی افریقہ وچ چھیویں نمبر تے سب توں گھٹ ہے۔ تاہم آبادی دی گنجانی دے لحاظ نال افریقہ دے گنجان آباد ترین ممالک وچوں ہک ہے۔ اس دا ناں عربی دے لفظ قمر یعنی چندر توں نکلا ہے۔ ایہ جزیرہ نما اپݨی ثقافتی تنوع تے تاریخ دے حوالے نال مشہور ہے۔ اتھاں ترے سرکاری زباناں ہن جیہڑے فرانسیسی، عربی تے کمورین ہن۔
سرکاری طور تے ملک وچ چار وݙے ٻئے کئی چھوٹے جزائر ہن جیہڑے اتحاد القمری دے آتش فشانی جزیرہ نما دا حصہ ہن۔
یونین آف کموروز یعنی اتحاد القمری افریقی یونین، فرانسیسی بولݨ والے ممالک، اسلامی کانفرنس دی تنظیم، عرب لیگ تے بحرِ ہند کمیشن دا رکن ہے۔ 2008 دے اعداد و شمار دے مطابق نصف آبادی غربت دی شرح توں تلے رہندی ٖٖٖپئی ہے۔
اتحاد القمری کل چار وݙے تے بے شمار چھوٹے جزائر تے مشتمل ہے۔ ملک دے اندر انہاں جزائر کوں انہاں دے مقامی ناواں نال جبکہ بین الاقوامی طور تے انہاں دے فرانسیسی ناواں توں پکارا ویندا ہے۔ اتحاد القمری دا سب توں وݙا شہر مورونی ہے۔ ایہ ملک بحرِ ہند وچ آبنائے موزمبیق تے افریقی ساحل تے مڈغاسکر دے درمیان موجود ہے۔
حکومت
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]وفاقی صدارتی جمہوریہ ہووݨ دے اصولاں دے مطابق اتحاد القمری دا نظام چلدا ہے۔ اتحاد القمری دے صدر کوں حکومت تے ملک دے سربراہ دی حیثیت ملی ہوندی ہے۔ ملک وچ کثیر الجماعتی نظام ہے۔
حکومت دے کول انتظامی اختیارات ہوندے ہن۔ وفاقی قانون سازی دا حق حکومت تے پارلیمان ݙوہاں کوں ملا ہویا ہے۔ آئین دے مطابق حکومت وچ اسلامی اثر غالب ہے۔ انسانی حقوق دی ضمانت ݙتی گئی ہے تے جمہوریت وغیرہ تے زور ݙتا گیا ہے۔ اس اتحاد دے اندر ہر جزیرے کوں خاصی حد تک خود مختاری ملی ہوندی ہے۔ انہاں دے اپݨے آئین، صدور تے پارلیمان ہن۔ ملک دے صدر دا عہدہ واری واری تمام جزائر دے کول رہندا ہے۔
مذہب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]کوموروس یونین وچ اسلام سڀ توں وݙا مذہب ہے، جتھاں اکثریت سنی اسلام نال تعلق رکھدی ہے۔ اسلام دی پیروی کوموروس دے لوکاں دی روزانہ زندگی وچ رچی ہوئی ہے، جیڑھی سماجی رسماں، روایات تے قانونی نظاماں تے اثر انداز ہوندی ہے۔ اسلام بنیادی مذہب ہے، پر اِتھاں تھوڑی جہی مسیحی اقلیت وی موجود ہے، تے روایتی افریقی عقیدیاں دے اثرات وی کݙاہیں کݙاہیں ݙکھائی ݙیندن۔ کوموروس دا مذہبی ماحول عام طور تے برداشت تے اعتدال پسند عقیدے دی وجہ نال سُڄاݨا ویندا ہے، جتھاں مذہبی رسماں مقامی روایات تے رواجاں نال رَل مل کے کیتیاں ویندین۔
زباناں
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]کوموروس وچ ترے سرکاری زباناں ہن: کوموریائی (جینکوں شیکوموری وی آکھیا ویندے)، عربی تے فرانسیسی۔ کوموریائی سواحلی تے مبنی ہِک زبان ہے جیڑھی ترے وݙے ٻیٹاں تے مقامی فرقاں نال ٻولی ویندی ہے۔ عربی اسلامی اثر دی وجہ توں اہم ہے تے اِیہ مذہبی حوالے تے تعلیم وچ استعمال تھیندی ہے۔ فرانسیسی نوآبادیاتی دور دی یادگار ہے تے اِیہ انتظامیہ، تعلیم تے تجارت وچ استعمال تھیندی ہے۔ روزانہ زندگی وچ کوموریائی زبان زیادہ عام استعمال کیتی ویندی ہے، پر تساں فرانسیسی تے عربی وی اکثر سݨسو۔ اِیہ کثیر لسانی ماحول ملک دی بھرپور ثقافتی تنوع کوں ظاہر کریندے۔
تاریخ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]کوموروس جزائر وچ آبادکاری تے تجارت دی ہک لمبی تاریخ ہے، جیندے وچ عرب، فارسی تے افریقی تاجراں دے ابتدائی اثرات شامل ہن۔ 19 ویں صدی وچ فرانس نے آہستہ آہستہ ٻیٹاں تے نوآبادیاتی قبضہ کر گھدا، انہاں کوں ہک حفاظتی ریاست بݨا ݙتا تے ول اپݨی نوآبادیاتی سلطنت دا حصہ بݨا ݙتا۔ کوموروس نے 1975 وچ فرانس توں آزادی حاصل کیتی، پر مائیوٹ ٻیٹ فرانسیسی انتظامیہ دے تحت رہݨ دا فیصلہ کیتا، جیندے وجہ توں ہُݨ وی جھگڑے جاری ہن۔ آزادی توں بعد دی تاریخ سیاسی عدم استحکام نال پُر ہے، جیندے وچ اکثر فوجی بغاوتاں تے طاقت دی جنگاں شامل ہن۔ اِنہاں مسئلیاں دے باوجود، کوموروس اپݨی ثقافتی میراث کوں محفوظ رکھیندے ہوئے استحکام تے ترقی کیتے کوششاں کریندا پے۔