ابو رافع رضی اللہ عنہ

ابو رافع کنیت، ناں ابراہیم یا اسلم ہے. آپ حضورؐ دے آزاد کردہ غلام ہن. آپ نسلًا قبطی ہن تے عباس بن عبد المطلب دی ملک وچ ہن تے انہاں نے بطور نذرانہ حضورؐ دی ملک وچ ݙے ݙتا۔ جݙݨ عباس اسلام گھنائے تاں انہاں نے ہی حضورؐ کوں آپؐ دے اسلام دی خبر ݙتی. حضورؐ نے اس خوشی وچ انہاں کوں آزاد کر ݙتا۔ آپ سوائے جنگ بدر دے باقی تمام غزوات وچ حضورؐ دے نال رہے. خلافت مرتضویؑ وچ وفات پاتی۔ (مرقاۃ واشعۃ اللمعات)

حیات مبارکہ

حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے آپ کوں آزاد تاں فرما ݙتا مگر انہاں دے دل وچ حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم دی جیہڑی محبت ہئی اس محبت نے حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم توں دور نہ تھیوݨ ݙتا چنانچہ ایہ حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم دے نال رہے بلکہ حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے ہی انہاں کوں اپݨے خاندان وچ شامل فرما گھدا ہئی کیونکہ حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا "مولى القوم من أنفسهم" کہ آدمی دا آزاد کردہ غلام اس دے خاندان وچوں ہے۔ ول حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے انہاں دی شادی وی اپݨی آزاد کردہ ٻانہی سلمٰی نال کرائی۔

کہیں وجہ نال غزوہ بدر تک مکہ مکرمہ وچ رہے. اس دے بعد ہجرت کیتی تے ول سفر و حضر وچ آنحضرت صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم دے نال ریہے۔ غزوہ احد تے اس دے بعد والے غزوات وچ برابر شریک تھیندے رہے. بعض سرایا وچ وی شامل رہے۔ ہر وقت حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم دے نال ہووݨ دی بنا تے اللہ تعالٰی نے انہاں کوں علوم دا وافر حصہ عطا فرمایا ہئی جس دی وجہ نال انہاں توں فیضیاب تھیوݨ والیاں دی تعداد بہت زیادہ ہے، بہت سارے صحابہ کرام تک انہاں توں مرجعت کریندے ہن۔ غرض ایہ کہ ابو رافع اگرچہ غلاماں وچوں ہن مگر جݙݨ انہوااں نے اپݨے دل کوں کفر وشرک توں آزاد کیتا تے محبت نبیؐ نال اپݨے دل کوں معمور کیتا تاں مرجع خلائق بݨ گئے۔

یہ ابو رافع جنہاں دے ناں وچ اختلاف ہے، کسی نے اسلم کہیں نے کجھ آکھا ہے. انہاں دی زندگی وچ ساݙے کیتے بہت بڑا سبق پنہاں ہے کہ اوہ غلام، بے یارومددگار تے نام و نسب دے بغیر دین و علم دی اتنی خدمت کر گئے جنہاں تے آزاداں دی آزادیاں قربان کریج سڳدیاں ہن۔