ابو الحسن علی ابن سیدہ

ابو الحسن علی ابن سیدہ دے والد دے ناں تے مؤرخاں وچ اختلاف پاتا ویندا ہے، “الصلہ” وچ ابن بشکوال نے انہاں دے والد دا ناں اسماعیل ݙسیا ہے جبکہ الفتح بن خاقان نے “مطمح الانفس” وچ احمد لکھا ہے، ایہا ڳال “الحممیدی” یاقوت دی “معجم الادباء” وچ اے، مگر انہاں دی “ابن سیدہ” دے ناں توں کنیت انہاں دے والد دے ناں تے غالب آگئی تاہم کتھئیں وی انہاں دی اس کنیت دی وجہ مذکور نی ۔

حالات زندگی

398 ہجری کوں مشرقی اندلس دے شہر مریسیہ وچ پیدا تھئے تے ایں شہر توں منسوب وی تھئے چنانچہ انہاں کو “المرسی” وی آکھا ویندا ہے، اوہ اندھے ہن تے انہاں دے والد وی اندھے ہن، مگر اپمے والد دی طرح نیر القلب تھے جیہڑے اپݨی معرفت تے سمجھ نال ڄاݨے ویندے ہن .

خدمات

انہاں دی کتاب “المخصص” قابلِ تحسین زرعی تجربات تے مشتمل ہے، ایں کتاب کو پڑھ کے ابن سیدہ دی علمیت دا بخوبی اندازہ تھیندا ہے، انہاں دا تجربات کرݨ تے انہاں توں نتائج اخذ کرݨ دا طریقۂ کار حیرت انگیز ہے، ایں کتاب وچ زمین دی نرمی وسختی، اونچائی، گہرائی، استواء، زمین دی صحت و مرض، زراعت تے انہاں نال متعلقہ تمام امور تفصیل نال زیرِ بحث گھنائے گئے ہن. کتاب وچ ہک باب درختاں تے وی ہے، جس وچ درختاں دے اوصاف، انہاں دے پتیاں، پھلاں تے انہاں دی خامیاں کوں تفصیل نال بیان کیتا گیا ہے۔