ابنِ البناء مراکشی

ابو العباس احمد بن محمد بن عثمان الازدی المراکشی، ابن البناء دے ناں توں مشہور تھئے کیونکہ انہاں دے والد “بنا” (تعمیراتی کم کرݨ والا) ہن، اوہ “المراکشی” دے لقب توں وی معروف تھئے کیونکہ اوہ مراکش وچ ریہے تے اتھاں تعلیم پاتی تے اتھائیں انتقال کیتا. انہاں دے بارے وچ مؤرخاں وچ اختلاف پاتا ویندا ہے، کتھائیں انہاں دی تاریخِ وفات 721 ہجری درج ہے تاں کتھائیں 723 ہجری، کجھ دا خیال ہے کہ اوہ غرناطہ وچ پیدا تھئے تے کجھ لوگ مراکش انہاں دی جائے پیدائش ݙسیندن، ہیں طرح انہاں دے سالِ پیدائش وچ وی اختلاف پاتا ویندا ہے مگر حتمی طور تے انہاں دا سالِ پیدائش 639 تے 656 ہجری دے درمیان کوئی سال ݙسا ویندا ہے۔

سائنسی خدمات

ابن البناء بہت سارے علوم دے ماہر ہن، لیکن ریاضی تے اس نال متعلق علوم وچ خاص شہرت پاتی، اوہ ہک زرخیز سائنس دان ہن، انہاں نے عدد، حساب، ہندسہ، جبر تے فلکیات تے ستر توں زائد کتب و رسائل لکھے جنہاں دی اکثریت ضائع تھی گئی تے مغربی سائنس دان انہاں دی مکتوبات وچوں بہت کم مواد تلاش کر پائے، لیکن جو کر پائے اس دا زیادہ تر حصہ انہاں نے اپݨی زبان وچ ترجمہ کر گھدا تاں انہاں تے انکشاف تھیا کہ حساب، جبر تے فلکیات دے بہت سارے بنیادی نظریات دا سہرا ابن البناء دے سر ویندا ہے۔

ابن البناء دی شہرت دی ہک بڑی وجہ انہاں دی کتاب “کتاب تلخیص اعمال الحساب” ہے جیہڑی انہاں دی مشہور تے نفیس ترین تصنیف ہے، ایہ کتاب سولہویں صدی عیسوی دے اواخر تک مغرب وچ پڑھائی ویندی رہی، اس کتاب دے علاوہ ابن البناء دی جبر ومقابلہ تے ݙو ٻیاں مشہور کتاباں “کتاب الاصول والمقدمات فی الجبر والمقابلہ” تے “کتاب الجبر والمقابلہ” کوں وی نظر انداز نی کریج سڳدا.