ابنِ ابی حاتم
ابن ابی الحاتم الرازی قدیم محدث، مفسر تے جرح و تعدیل دے امام تسلیم کیتے ویندے ہن۔ ابو محمد کنیت ہے ناں عبد الرحمن بن محمد بن ادریس بن منذر بن داود بن مہران تمیمی الحنظلی رازی اے. 240ھ بمطابق 854ء کوں رے، ایران وچ پیدا تھئے۔ ابن ابو حاتم دے ناں نال مشہور ہن. انہاں دے والد ابو حاتم الرازی امام حافظ تے محدث ہن. ایہ اہلسنت والجماعت نال تعلق رکھدے ہن تے عقیدہ جہیمیہ دے سخت مخالف ہن۔
حیاتی وہاݨی
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]انہاں دے والد امام فی الحدیث ،امام جرح والتعدیل ہن، طلب حدیث وچ انہاں دے بال بہت سفر کیتے، انہاں دے پتر عبد الرحمن آہدے ہن کہ میݙے والد فرمیندے ہن میں طلب حدیث وچ اس وقت نکلا جیہرلے میݙی عمر ست سال ہئی تے اکثر سفر میکوں پیدل کرݨا پئے، ہزاراں فرسخ چل کے علم حدیث حاصل کیتا. انہاں سفراں وچ كوفہ توں بغداد کتنے سفر میں کیتے میکوں انہاں دا شمار وی یاد نی. ہیں طرح مکہ توں مدینہ کئی سفر کیتے تے بحرین جیہڑا صلا دے قریب ہئی. پیدل مصر ویندا ہئی. مصر توں رملہ، رملہ توں بیت المقدس، رملہ توں عسقلان رملہ توں طبریہ تے دمشق، دمشق توں حمص تے حمص توں أنطاكية، تے أنطاكية توں طرسوس، ول واپس طرسوس دا سفر کیتا [١]
استاد تے شاگرد
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]بہت سارے مشائخ وچوں چند ہک ایہ ہن:
- ابو حاتم محمد بن ادريس بن المنذر الحنظلی الرازی۔ (والد تھے)
- احمد بن اصرم۔
- يونس بن حبيب الاصفہانی۔
- احمد بن منصور الرمادی۔
تے مندرجہ ذیل حضرات شاگرداں وچوں ہن:
- حُسينك التميمی۔
- يوسف الميانجی۔
- علی بن مدرك.
- علی بن محمد القصار۔[٢]
تصانیف
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- الجرح والتعديل - 8 جلداں وچ ہے ۔
- تفسير ابن ابی الحاتم کئی جلداں تے مشتمل ہے ݙو انہاں وچوں طبع تھئے۔
- الرد على الجهميہ
- علل الحديث دو جلد
- المسندكبير
- الكنى
- الفوائد الكبرى
- المراسيل
- تقدمہ المعرفہ بكتاب الجرح والتعديل
- زهد الثمانيہ من التابعين
- آداب الشافعي ومناقبہ
وفات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]ابن ابو حاتم دی وفات 327ھ بمطابق 938ء وچ تھئی۔[٣]