آزاد بندرگاہ
شکل و صورت
اینجھی بندرگاہ جیہڑی کسٹم دے قواعد و ضوابط تے ݙوجھے محصولات توں آزاد ہووے۔ محصول صرف اوں وقت لایا ویندے جیہڑے ویلے اشیاء آزاد بندرگاہ توں ملک دے اندرونی حصیاں وچ منتقل کیتیاں ویندن۔ آزاد بندرگاہواں دا رواج ازمنہ وسطٰی وچ شروع تھیا جݙݨ بے شمار چھوٹی چھوٹی ریاستاں نے اشیائے درآمد تے بھاری محصول لایا تے بحری تجارت خطرے وچ پئے ڳئی۔ سولہویں صدی وچ آزاد بندرگاہواں دی تعداد وچ بہت تیزی نال اضافہ تھیا۔ انیہویں صدی وچ جݙݨ جرائم کوں فروغ حاصل تھیا تاں بہت ساری آزاد بندرگاہواں بند کر ݙتے ڳئے۔ یورپ وچ کوپن ہیگن، ڈنیرک تے ڈنکرک تے مشرق بعید وچ ہانگ کانگ تے سنگاپور 1939ء تک آزاد بندرگاہواں ہن۔ 1937ء وچ امریکا دی پہلی آزاد بندرگاہ سٹیپلیٹن دے مقام تے قائم کیتی ڳئی۔ جدید آزاد بندرگاہواں وچ دبئی تے گوادر دی بندرگاہواں وی شامل ھن۔