شہاب الدین محمد شاہجہاں

فائل:Manohar Das. Emperor Jahangir Weighs Prince Khurram. Page from Tuzuk-i Jahangiri. 1610-1615 (Cropped).jpg

جشن تلادان تے جہانگیر، شاہجہاں کوں ترکڑی وچ تولیندے ہوئے، 1610ء

شہاب الدین محمد شاہ جہاں اول یا مرزا شہاب الدین بیگ محمد خان خرم (پیدائش: 5 جنوری 1592ء— وفات: 22 جنوری 1666ء) سلطنت مغلیہ دا پنجواں شہنشاہ ہئی جیں نے 1628ء توں 1658ء تک حکومت کیتی۔ شاہ جہاں دا عہد مغلیہ سلطنت دے عروج دا دَور ہئی تے اِیں دور کوں عہدِ زریں وی آکھا ویندے۔ 1658ء وچ شاہ جہاں کوں اوندے بیٹے اورنگزیب عالمگیر نے معزول کر ݙتا۔ شاہ جہاں دی تعمیرات نال دِلچسپی تے اُوندے عہد وچ تعمیر تھیوݨ والے تعمیری شاہکار اڄ وی قائم ہن۔ اُونکوں مغلیہ سلطنت دا عظیم ترین معمار شہنشاہ یا انجنئیر شہنشاہ وی آکھا ویندے ۔ شاہ جہاں دی وجہ شہرت تاج محل تے ممتاز محل نال اُوندی محبت دیاں داستاناں ہن۔

28 اکتوبر 1627ء کوں مغل شہنشاہ نورالدین جہانگیر نے راجوری دے مقام تے وفات پاتی۔ جہانگیر دی وفات دے وقت شاہ جہاں جُنَّار (یا جُنَّیر) دے مقام تے ہئی۔ جہانگیر دی وفات دے بعد شاہ جہاں دے خسر، ابوالحسن آصف خان نے اُوندے ݙوجھے بھائی خسرو مرزا دے بیٹے داور بخش کوں تخت تے بطور مغل شہنشاہ دے ٻلھا ݙتا۔ ایہ مسند داور بخش کیتے عارضی ثابت تھئی تے جݙݨ خاندان دے ݙوجھے شاہزادے یعنی دانیال مرزا دے بیٹے ہوشنگ مرزا، طہماسپ تے طہمورث، شاہ جہاں دے زیر عتاب آئے تاں ابوالحسن آصف خان نے داور بخش کوں ایران فرار تھیوݨ دا موقع ݙتا لیکن ایہ موقع اُوندے کیتے پائیدار ثابت نہ تھی سڳا تے ہیں دوران لاہور وچ 30 دسمبر 1627ء کوں شاہ جہاں کوں مغل شہنشاہ تسلیم کر گھدا ڳیا تے 23 جنوری 1628ء کوں شاہ جہاں دے حکم تے لاہور وچ چاراں شہزادیاں کوں قتل کر ݙتا ڳیا۔

حوالے