دیوار برلن

دیوار برلن (جرمن زبان: Berliner Mauer) ہک رکاوٹی دیوار ہئی جیہڑی عوامی جمہوریہ جرمنی (مشرقی جرمنی) نے مغربی برلن دے گرد تعمیر کیتی ہئی، تاکہ اونکوں مشرقی جرمنی بشمول مشرقی برلن توں جدا کیتا ونڄ سڳے۔ یہ مشرقی و مغربی جرمنی دے درمیان حد بندی وی مقرر کریندی ہئی۔ ایہ دیوار مغربی یورپ تے مشرقی اتحاد دے درمیان آہنی پردے دی علامت ہئی۔

تفصیل

دیوار دی تعمیر توں قبل 35 لاکھ مشرقی جرمن باشندے مشرقی اتحاد دی ہجرت تے پابندیاں کوں بالائے طاق رکھدے ہوئے مغربی جرمنی ہجرت کر ڳئے، جنہاں دی بڑی اکثریت نے مشرقی توں مغربی برلن دی راہ اختیار کیتی۔ 1961ء توں 1989ء تک اپݨے وجود دے دوران دیوار نے ایں طرح دی ہجرتاں کوں روکے رکھا تے ربع صدی توں زائد عرصے تک مشرقی جرمنی کوں مغربی جرمنی توں جدا کیتے رکھا۔ دیوار کوں عبور کرݨ توں روکݨ کیتے ایندے تے کئی رکاوٹاں لائیاں ڳئیاں جیندے نتیجے اچ دیوار عبور کرݨ دی کوشش کرݨ والے 5 ہزار افراد وچوں 98 توں 200 تک اپݨی جان توں ہتھ دھو ٻیٹھے۔

مشرقی اتحاد اچ انقلابی لہر دے دوران چند ہفتیاں دی بد امنی دے بعد مشرقی جرمنی دی حکومت نے 9 نومبر 1989ء کوں اعلان کیتا کہ مشرقی جرمنی دے تمام شہری مغربی جرمنی تے مغربی برلن ونڄ سڳدن۔ ایں اعلان دے نال ہی مشرقی جرمنی دے باشندیاں دی بڑی تعداد دیوار ٹپ کے مغربی جرمنی ونڄ پہنچی جتھاں مغربی جرمنی دے باشندیاں نے انہاں دا بھرپور خیرمقدم کیتا۔ اڳلے چند ہفتیاں اچ پرجوش عوام نے دیوار تے دھاوا ٻول ݙتا تے اوندے مختلف حصیاں کوں توڑ ݙتا، بعد ازاں صنعتی آلات دے ذریعے دیوار کوں مکمل طور تے ختم کر ݙتا ڳیا۔ دیوار برلن دے خاتمے نے جرمن اتحاد مکرر (German reunification) دی راہ ہموار کیتی جیہڑا بالآخر 3 اکتوبر 1990ء کوں باضابطہ طور تے مکمل تھیا۔