ہندو مت وِچ زنانیاں
ہندو مت وِچ زنانیاں (اردو: ہندو مت میں خواتین) (انگریزی: Women in Hinduism) دے بارے وِچ ہندو صحیفے انجو انج ونکیاں دے اتے اُلٹاویں نظریات پیش کرین٘دے ہِن جیڑھے بہ حیثیت دیوی اَتے زنانی اڳواݨ توں گِھن تے بہ حیثیت فرماں بردار دھی، گھروڳی زنانی اَتے اَمّاں اِیہو جئیں محدود کرداراں اُتے مشتمل ہِے۔
زنانی دی تَکڑائی[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
ہندومت دے صحیفہ رگ وید دا دیوی سُکتا بھجن اعلان کرین٘دا ہِے جو زنانی تَکڑائی کائنات دا اِیہو جِیہاں نچوڑ ہِے جیڑھا سبّھے مادے اَتے شعور، لافانی اَتے لا محدود، ما بعد الطبیعیاتی اَتے تجربے اُتے مبنی حقیقت (برہمݨ)، ہر شے دی رُوح (شعورِ اعلیٰ) اُتے مشتمل ہِے۔ کُجھ ہندو اُپنشیداں، شاستراں، اَتے پراناں وِچ خاص طور تے دیوی اُپنشید، دیوی مہاتما اَتے دیوی بھاگوت پران وِچ زنانی کوں سبھ تُوں وَدھ تَکڑائی اَتے توانائی بخش قوّت دے طور تے ڄاݨیا وین٘دا ہِے۔[١]
زنانیاں دا کردار[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
اسمرتیاں جیویں منواسمرتی وِچ ہندومت وِچ زنانیاں دا کردار رَلّا مِلّا اَتے اُلٹاواں ہِے۔ منواسمرتی دے بیان دے مطابق "بہ حیثیت ہِک ٻالڑی، زنانی کُوں پِیؤ دا، بہ حیثٰیت ہِک نوجُؤان زنانی پئے دا اَتے بہ حیثٰیت ہِک بیوہ، اپݨے پُتر دا فرماں بردار اَتے اُون٘دے تحفّظ دا متلاشی ہووݨاں چاہِیدا ہِے۔ اُوہ اصل وِچ نئوہاں کُوں ساہورے وِچ اُوں ویلے تئیں قبول نئیں کِیتا وین٘دا جِہڑیلے تئیں اُوہ پُتر ناں ڄَماوِݨ۔ پُتر ٹَٻَّر دی نسل کُوں برقرار رکھین٘دے ہِن۔ تاہم ٻئے حِصّیاں وِچ کُجھ تحریراں آہْدیاں ہِن جو "زنانیاں دا لزمی طور تے احترام کِیتا ون٘ڄݨاں چاہِیدا ہِے اَتے اُنّھاں دی قدر کِیتی ون٘ڄݨی چاہِیدی ہِے" اَتے "جِتّھاں زنانیاں دا احترام کِیتا وین٘دا ہِے، اُتّھاں دیوتا خوش تِھین٘دے ہِن۔ جاں جو جِتّھاں زنانیاں دا احترام نئیں کِیتا وین٘دا، اُتّھاں کہِیں وی مقدس عبادت دا کوئی وی نتیجہ یا پَھل نئیں مِلدا۔" [٢]
زنانیاں دے فرائض تے حقوق[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
قدیم اَتے قرونِ وُسطیٰ دی ہندو لِکھتاں ہندومت وِچ زنانیاں دے فرائض اَتے حقوق دی اَنجو انج ونکیاں دی انجو انج انداز وِچ منظر کشی کرین٘دیاں ہِن۔ اِیہ لِکھتاں اَٹھ وَنکیاں دی شادیاں کُوں منین٘دیاں ہِن، جیڑھی پِیؤ دا دِھی دی مرضی توں اِین٘دی شادی کِیتے مناسب رشتہ لبھݨ توں گِھن تے پئے اَتے کُؤار دا پِیؤ ماں دی ساجھے داری دے بغیر شادی (گندھاروا شادی) کرݨاں ہِے۔[٣] [٤] محققین ݙسین٘دے ہِن جو ویدی دور دے ہندو متون اَتے قدیم اَتے قرونِ وُسطیٰ دے ہندوستان وِچ آوݨ آلے پن٘دھیڑواں دی لِکھتاں توں ملُوم تِھین٘دا ہِے جو قدیم اَتے قرونِ وُسطیٰ دے ہندو معاشرے وِچ "ݙاڄ" ݙیوݨ یا ستّی ہووݨ دا رواج کائے ناں ہئی[٥]۔[٦] اِنّھاں رسماں دا رواج ݙُوجھے ہزارے دے وِچالے وِچ وجود وِچ آیا، جین٘دی وجہ برصغیر ہندوستان دی سیاسی تے سماجی ترقیاں ہَن۔
ٻِیا ݙیکھو[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
- درگا پوجا
- بھارت وِچ زنانیاں
- بھکتی تحریک
- شکتی مت
- بدھ مت وِچ زنانیاں
- یہودیت میں خواتین
- مسیحیت میں خواتین
- اسلام میں خواتین
حوالہ جات[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
- ↑ Thomas Coburn (2002)، Devī Māhātmya: The Crystallization of the Goddess Tradition, Motilal Banarsidass, ، pages 138, 303-309
- ↑ Patrick Olivelle (2005), Manu's Code of Law, Oxford University Press, سانچہ:ISBN, pages 353-354, 356-382
- ↑ Rajbali Pandey (1969), Hindu Saṁskāras: Socio-religious Study of the Hindu Sacraments, سانچہ:ISBN, pages 158-170 and Chapter VIII
- ↑ The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M, James G. Lochtefeld (2001), سانچہ:ISBN, Page 427
- ↑ Michael Witzel (1996), "Little Dowry, No Sati: The Lot of Women in the Vedic Period." Journal of South Asia Women Studies 2, no. 4 (1996)
- ↑ The Dharmasastric Debate on Widow Burning - Journal of the American Oriental Society
ٻاہرلے جوڑ[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
- Women and the Hindu Tradition, Susan S. Wadley (1977), Signs, Vol. 3, No. 1, pages 113-125
- New Age Hinduism, New Age Orientalism, and the Second-Generation South Asian, Rachel Fell McDermott (2000), Journal of the American Academy of Religion, Vol. 68, No. 4, pages 721-731
- History and Anthropology in South Asia: Rethinking the Archive, Saloni Mathur (2000), Annual Review of Anthropology, Vol. 29, pages 89–106