پپل جیاکر

پپل جیاکر
معلومات شخصیت
پیدائش	11 ستمبر 1915ء   اٹاوہ
وفات	29 مارچ 1997ء (82 سال)  ممبئی
شہریت	بھارت (26 جنوری 1950–) برطانوی ہند (–14 اگست 1947) ڈومنین بھارت (15 اگست 1947–26 جنوری 1950)
عملی زندگی
مادر علمی	لندن اسکول آف اکنامکس اینڈ پولیٹیکل سائنس
پیشہ	سوانح نگار ،  مصنفہ
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی
اعزازات
پدم بھوشن

پپل جے کر (نی مہتا؛ 11 ستمبر 1915 – 29 مارچ 1997ء) ہک ہندوستانی ثقافتی کارکن تے مصنفہ ہَن، جو آزادی دے بعد ہندوستان وچ روایتی تے دیہاتی فنون، ہینڈ لومز تے دستکاری دے احیاء تے اپݨے کم کِیتے مشہور ہَن۔ نیویارک ٹائمز دے مطابق، اوہ "ہندوستان دی 'ثقافت دی زارینہ'" دے طور تے ڄاݨیاں ویندیاں ہَن تے انہاں نے فنون لطیفہ دے میلےآں دی بنیاد رکھی جیڑھے فرانس، جاپان تے امریکا وچ ہندوستانی فنون کوں فروغ ݙتے۔ اوہ نہرو-گاندھی خاندان تے جے کرشنا مورتی ݙوہیں دی دوست تے سوانح نگار ہَن۔ جے کر دے ترائے وزرائے اعظم دے نال قریبی تعلقات ہَن: جواہر لال نہرو، انہاں دی دھی اندرا گاندھی تے انہاں دے پتر راجیو گاندھی تے اوہ اندرا گاندھی دی قریبی دوست ہَن۔ انہاں نے مذکورہ ݙوہیں دی ثقافتی مشیر دے طور تے خدمات انجام ݙتے، ثقافتی معاملات وچ انہاں دی برتری دی تصدیق کیتی۔

1950ء وچ، جواہر لال نہرو نے انہاں کوں ہینڈلوم سیکٹر دا مطالعہ کرݨ تے اِس دے احیاء کِیتے منصوبہ بندی کرݨ دی دعوت ݙتی۔ آخر کار انہاں نے آل انڈیا ہینڈ لوم بورڈ تے ہینڈی کرافٹس اینڈ ہینڈلوم ایکسپورٹ کارپوریشن دی چیئر دے طور تے خدمات انجام ݙتے تے مدھوبنی پینٹنگ دے احیاء وچ اہم کردار ادا کیتا۔ پپل جے کر نے 1956ء وچ نیشنل کرافٹس میوزیم تے 1984ء وچ انڈین نیشنل ٹرسٹ فار آرٹ اینڈ کلچرل ہیریٹیج (INTACH) دی بنیاد رکھی تاکہ یادگاراں دی بحالی تے انہاں دا انتظام کیتا ونڄ سڳے تے ہیریٹیج املاک دے تحفظ دی وکالت کیتی ونڄ سڳے۔ اوہ اندرا گاندھی نیشنل سینٹر فار دی آرٹس (IGNCA) دی بانی تے ٹرسٹی ہَن، جیڑھی 1985ء وچ قائم تھئی تے 1990ء وچ، نویں دہلی وچ نیشنل انسٹی ٹیوٹ آف فیشن ٹیکنالوجی دی بنیاد رکھی۔ اوہ چارلس تے رے ایمز نال ملاقات دے بعد ہک قومی اسکول آف ڈیزائن (جو بعد وچ نیشنل انسٹی ٹیوٹ آف ڈیزائن بݨ ڳیا) دے تصور وچ وی اہم کردار ادا کریندی رہیاں ہَن۔

ابتدائی زندگی تے تعلیم

جے کر دی پیدائش 1915ء وچ ریاست متحدہ صوبہ (بعد وچ اتر پردیش دے ناں نال ڄاݨا ڳیا) دے ایٹاوا وچ تھئی۔ انہاں دے والد ہک آزاد خیال دانشور تے انڈین سول سروس وچ سینئر افسر ہَن تے اوہ پہلے ہندوستانیاں وچوں ہک ہَن جنہاں نے سول سروس وچ اِس ویلھے خدمات انجام ݙتے جݙݨ ڄافیݨاں افسران برطانوی ہَن۔ انہاں دی والدہ سورت دے ہک گجراتی برہمن ٹٻر نال تعلق رکھدیاں ہَن، جتھاں پپل نے اپݨیاں سالانہ گرمیاں دیاں چھٹیاں گزاریاں۔ انہاں دا ہک بھائی، کمرل مہتا تے چار بھیݨاں، پورنیما، پریملاتا، امرگنگا تے نندنی مہتا ہَن۔ انہاں دے والد دا کم ٹٻر کوں ہندوستان دے کئی حصیاں وچ گھن ڳیا، جتھاں انہاں کوں ابتدائی زندگی وچ مقامی دستکاریاں تے روایات کوں جذب کرݨ دا موقع ملا۔

گیاراں سال دی عمر وچ، اوہ بنارس (وارنسی) چلی ڳئیاں، جتھاں انہاں نے ہک اسکول وچ تعلیم حاصل کیتی جیڑھا اینی بیسنٹ نے شروع کیتا ہئی، تھیوسوفسٹ، جو ہندوستانی تحریک آزادی وچ وی سرگرم ہَن۔ اِس دے بعد، انہاں دے والد کوں الہ آباد وچ تعینات کیتا ڳیا، جتھاں اوہ پہلی وار پندرہ سال دی عمر وچ نہرو خاندان نال رابطے وچ آئیاں، کیوں جو انہاں دے والد موتی لال نہرو دے دوست ہَن۔ بعد وچ، انہاں دی دوستی جواہر لعل نہرو دی دھی، اندرا پریہ درشنی نہرو (بعد وچ، اندرا گاندھی) نال تھئی۔

انہاں نے 1936ء وچ لندن اسکول آف اکنامکس توں گریجویشن کرݨ توں پہلے لندن دے بیڈفورڈ کالج وچ تعلیم حاصل کیتی۔ گھر واپسی تے انہاں نے بیرسٹر منموہن جے کر نال شادی کیتی تے بمبئی (ہݨ ممبئی) وچ سکونت اختیار کر گھدی۔