پاکستانی سیاست وِچ زنانیاں

پاکستان دی 14 اگست 1947ء کوں آزادی دے بعد توں، زنانیاں پارلیمانی سیاست وِچ سرگرم حصہ گِھندی رہیاں ہِن۔ پہلی تے ݙوجھی دستور ساز اسمبلیاں وِچ انّھاں دی نمائندگی گھٹ رہی، تاہم آئین پاکستان وِچ تھیوݨ والیاں ترامیم نال پارلیمنٹ وِچ انّھاں دی مزید شرکت دا راستہ ہموار تھی ڳیا۔ اِیں دے علاوہ، ترقی پسند قوانین نے گذشتہ سالاں وِچ قانون سازی تے ایگزیکٹو عہدیاں تے اپݨی شراکت کوں بہتر بݨاوݨ وِچ مدد فراہم کِیتی۔ 2002ء دے بعد توں، زنانیاں سیاست داناں نے وفاق دے نال نال صوبائی اسمبلیاں وِچ وی نمایاں نمائندگی کِیتی ہِے۔

پاکستان دی مساوی شہری ہووݨ دی حیثیت نال زنانیاں عام انتخابات لڑݨ تے قومی، صوبائی تے مقامی سطح تے کہیں وی عوامی عہدے تے بلا امتیاز منتخب تھیوݨ کِیتے آزاد ہِن۔ انّھاں کوں آزادانہ حق ہِے کہ اوہ تمام انتخابات، عام یا ضمنی انتخابات وِچ اپݨے حق رائے دہی دے استعمال کرن۔ اوہ زنانیاں دے مخصوص کوٹے دے ذریعے وی براہ راست انتخابات لڑ سڳدیاں ہِن۔ زنانیاں کوں کہیں وی اعلیٰ سرکاری عہدے تے فائز تھیوݨ دی کوئی قانونی رکاوٹ کائے نِھئی۔ پاکستان نے بطور وزیر اعظم، وفاقی وزیر، اسپیکر تے قائد حزب اختلاف وغیرہ دی حیثیت نال زنانیاں کوں مواقع ݙتے ہِن۔

سیاست وِچ زنانیاں دی نمائندگی دے بارے وِچ آئینی اَتے قانون سازی دے اقدامات

پاکستان وِچ پے در پے آن والیاں حکومتاں تے اراکین پارلیمنٹ نے قانون ساز اداریاں وِچ زنانیاں دی نمایاں نمائندگی کوں یقینی بݨاوݨ وِچ اپݨا کردار ادا کِیتا۔ اِیں کِیتے حکومت نے آئین پاکستان تے پاکستان دے قوانین وِچ متعدد دفعات متعارف کراوݨ دے ذریعے مثبت اقدامات چاتے۔ مثال دے طور تے:

1956ء دے آئین پاکستان نے غیر جمہوری پارلیمنٹ وِچ زنانیاں کِیتے 10 نشستاں مشرقی پاکستان تے مغربی پاکستان دیاں پنڄ نشستاں مختص کِیتیاں۔

1962ء دے آئین پاکستان نے قومی اسمبلی وِچ زنانیاں کِیتے چھ نشستاں مشرقی پاکستان تے مغربی پاکستان دی ترئے نشستاں مختص کِیتیاں۔

آئین پاکستان 1973 نے آئین دے شروع تھیوݨ والے ݙینہہ توں یا ترئے عام انتخابات دے انعقاد توں قومی اسمبلی کِیتے، ݙہہ سال دی مدت کِیتے زنانیاں کِیتے ݙاہہ نشستاں مخصوص کِیتیاں۔ 1985ء وِچ، ݙاہہ نشستاں کوں وِدھا کے وِیہ کر ݙِتا ڳیا ہئی، جݙاں کہ زنانیاں کِیتے مخصوص نشستاں کوں 2002ء وِچ جنرل پرویز مشراف دے دور وِچ سَٹھ کر ݙِتا ڳیا ہئی۔

قومی اسمبلی پاکستان دا نشان

بے نظیر بھٹو

سینیٹ آف پاکستان دا نشان

یہ تصویر سینیٹ وِچ ممبراں دی تعداد دی نمائندگی کریندی ہے

پاکستان زنانیاں بطور سیاسی عہدے دار

فہمیدہ مرزا

شیری رحمان