واقعہ کربلا
| واقعہ کربلا | |
 | |
| مقام: | کربلائے معلیٰ ، عراق ، 10 محرم 61 ہجری بروز جمعہ بمطابق 10 اکتوبر 680ء |
| متحارب افواج: | امام حسین ابن علی و مصاحبین بمقابلہ عمرو سعد و شمر ذی الجوشن بمع اموی فوج |
| افرادی قوت : | 40 ہزار بمقابلہ 151 مجاہدین |
| نتائج : | 134 (72 اصحاب 62 رشتہ دار، ٻال تے غلام)، بنو ہاشم توں 18 افراد شہید تھئے۔ 5 ہزار سے زائد اموی فوج ماری ڳئی (شیعہ روایات دے مطابق) |
واقعہ کربلا اسلامی تاریخ دا ہک انتہائی اہم تے درد ناک واقعہ ہے، جیہڑا 10 محرم 61 ہجری (680 عیسوی) کوں پیش آیا۔ اے واقعہ حضرت امام حسین ابن علی تے انہاں دے ساتھیاں دی شہادت تے مشتمل ہے، جیہڑا یزید بن معاویہ دی حکومت دے خلاف ہک سیاسی تے مذہبی تحریک دے طور تے پیش آیا۔
وجوہات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]واقعہ کربلا دے وجوہات تے پس منظر کوں سمجھݨ کیتے درج ذیل نکات دا جائزہ گھنوں ضروری ہے:
خلافت تے امامت دا مسئلہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]حضرت امام حسین حضرت علی ابن ابی طالب دے پتر تے حضرت محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم دے نواسے ہن۔ اہل تشیع دے نزدیک امامت (قیادت) حضرت علی تے انہاں دی اولاد دا حق ہے۔
- اہل سنت دے نزدیک خلافت دا انتخاب امت دے اجماع نال تھیوݨا چاہیدا ہے۔
- حضرت علی دے بعد معاویہ بن ابو سفیان نے خلافت حاصل کیتی تے اپݨے پتر یزید کوں اپݨا جانشین مقرر کر ݙتا، جیہڑا ہک متنازعہ فیصلہ ہئی۔
یزید دی بیعت دا مطالبہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- یزید نے خلافت سنبھالی تاں اونے تمام اسلامی علاقیاں دے لوگاں کوں اپݨی بیعت (وفاداری) کرݨ دا حکم ݙتا۔
- امام حسین نے یزید دی بیعت کرݨ توں انکار کر ݙتا، کیوں جو او یزید کوں نااہل تے اسلامی اقدار دے خلاف سمجھدے ہن۔
کوفیاں دی دعوت
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- کوفہ (عراق) دے لوگاں نے امام حسین کوں خط لکھ کے انہاں کوں اپݨا امام تسلیم کرݨ تے یزید دے خلاف اٹھ کھڑے تھیوݨ دی دعوت ݙتی۔
- امام حسین نے اپݨے سوتر مسلم بن عقیل کوں کوفہ بھیڄیا تاکہ اوتھوں دے حالات دا جائزہ گھن سڳن۔ کوفیاں نے مسلم بن عقیل کوں حمایت دا یقین ݙلوایا۔
یزیدی فوج دا اقدام
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- یزید نے کوفہ دے گورنر عبید اللہ بن زیاد کوں حکم ݙتا جو او امام حسین تے انہاں دے ساتھیاں کوں روکے۔
- کوفیاں نے اپݨی حمایت توں ہتھ چھک گھدا تے مسلم بن عقیل کوں تنہا چھوڑ ݙتا، جیہڑے بعد وچ شہید کر ݙتے ڳئے۔
کربلا دا سفر
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- امام حسین اپݨے خاندان تے ساتھیاں دے نال کوفہ دی طرف روانہ تھئے، لیکن یزیدی فوج نے انہاں کوں کربلا دے مقام تے روک ݙتا۔
- یزیدی فوج نے امام حسین تے انہاں دے ساتھیاں کوں پاݨی تے دیگر ضروریات زندگی توں محروم کر ݙتا۔
واقعہ کربلا
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- 10 محرم (عاشورا) کوں یزیدی فوج نے امام حسین تے انہاں دے 72 ساتھیاں تے حملہ کر ݙتا۔
- امام حسین تے انہاں دے ساتھیاں نے بے مثال بہادری نال لڑائی لڑی، لیکن آخر کار او شہید تھی ڳئے۔
- امام حسین دے خاندان دے افراد، بشمول انہاں دی بھیݨ حضرت زینب، کوں قیدی بݨا کے کوفہ تے دمشق گھن ڳئے۔
کربلا دی جنگ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]امام حسین دے دور وچ اموی خلیفہ یزید بن معاویہ حکمران ہئی۔ یزید دی حکومت کوں امام حسین جائز نہ سمجھدے ہن، کیونکہ یزید دی حکومت اسلامی اصولاں تے مبنی نہ ہئی۔ یزید نے امام حسین کوں اپݨی بیعت (وفاداری) کرݨ دا حکم ݙتا، پر امام حسین نے انکار کر ݙتا تے حق تے انصاف دی راہ تے چلݨ دا فیصلہ کیتا۔
امام حسین اپݨے خاندان تے مصاحبین دے نال مکہ توں کوفہ دے طرف روانہ تھئے، کیونکہ کوفہ دے لوکاں نے اُنہاں کوں خط لکھ کے اپݨی حمایت دا یقین ݙتے ہئی۔ پر راستے وچ یزید دی فوج نے اُنہاں کوں روک ݙتا تے کربلا دے میدان وچ پہنچا ݙتا۔ یزید دی فوج نے امام حسین تے اُنہاں دے ساتھیاں کوں گھیرے وچ گھن گھدا تے فرات دریا توں پاݨی تک پہنچݨ تے پابندی لا ݙتی۔ اے محاصرہ کئی ݙینہہ تک جاری رہا تے امام حسین تے اُنہاں دے ساتھیاں کوں شدید تریھ تے تکلیف دا سامݨا کرݨا پیا۔
10 محرم (عاشورہ) دے ݙینہہ یزید دی فوج نے امام حسین تے اُنہاں دے ساتھیاں تے حملہ کر ݙتا۔ امام حسین دے نال صرف 72 ساتھی ہن، جبکہ یزید دی فوج ہزاراں دی تعداد وچ ہئی۔ ایں نابرابری دے باوجود امام حسین تے اُنہاں دے ساتھیاں نے بہادری نال لڑائی لڑی۔ آخر کار امام حسین تے اُنہاں دے ساتھیاں نے شہادت پاتی۔
امام حسین دی شہادت دے بعد یزید دی فوج نے اُنہاں دے خاندان کوں قید کر گھدا تے کوفہ تے شام (دمشق) گھن ڳئے۔ امام حسین دی بھیݨ حضرت زینب نے یزید دے دربار وچ حق دی آواز بلند کیتی تے یزید دے ظلم کوں بے نقاب کیتا۔
واقعہ کربلا دے اثرات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]کربلا دا واقعہ صرف ہک تاریخی واقعہ کائنی، بلکہ ایہ ظلم دے خلاف حق دی جدوجہد دی علامت ہے۔ امام حسین نے اپݨی جان دے کے وی ظلم دے سامݨے جھکݨ توں انکار کر ݙتا تے انصاف تے آزادی دی راہ تے چلݨ دا پیغام ݙتا۔ ایں واقعے کوں ہر سال محرم دے ایام وچ یاد کیتا ویندے تے عزاداری دے ذریعے امام حسین دی قربانی کوں خراج تحسین پیش کیتا ویندے۔ کربلا دا واقعہ انسانیت کوں ظلم دے خلاف کھڑے تھیوݨ، حق تے انصاف دی راہ تے چلݨ تے اپݨے اصولاں تے ڈٹے رہݨ دا سبق ݙیندے۔
- واقعہ کربلا نے اسلامی دنیا وچ ہک گہرا اثر چھوڑا تے یزید دی حکومت دے خلاف نفرت وچ اضافہ تھیا۔
- اہل تشیع دے نزدیک ایے واقعہ ظلم تے جبر دے خلاف مزاحمت دی علامت بݨ ڳیا۔
- ہر سال محرم دے مہینے وچ شیعہ مسلمان اس واقعے کوں یاد کرݨ کیتے عزاداری دے جلوس کڈھدے ہن۔
اخلاقی تے روحانی پیغام
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- واقعہ کربلا حق تے انصاف کیتے قربانی دا سبق ݙیندا ہے۔
- امام حسین دی قربانی نے ظلم دے خلاف اٹھ کھڑے تھیوݨ دی اہمیت کوں اجاگر کیتا۔
واقعہ کربلا صرف ہک تاریخی واقعہ نی، بلکہ اے ہک ایسا پیغام ہے جیہڑا ہر دور وچ ظلم تے جبر دے خلاف آواز بلند کرݨ دی ترغیب ݙیندا ہے۔[١]
حوالے
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- ↑ تحقیق، اسماعیل بھٹہ