نیلسن منڈیلا
نیلسن منڈیلا
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نیلسن رولہلہلا منڈیلا (18 جولائی 1918 – 5 دسمبر 2013) ہک جنوبی افریقی نسل پرستی مخالف کارکن ہن اتے سیاستدان ہن جنہاں 1994 توں 1999 تئیں جنوبی افریقہ دے پہلے صدر دے طور تے خدمات انجام ݙتیاں ۔ او ملک دے پہلے سیاہ فام سربراہ مملکت ہن اتے مکمل نمائندہ جمہوری انتخابات وچ منتخب تھیوݨ والے پہلے شخص ہن ۔ انہاں دی حکومت نسلی مفاہمت کوں فروغ ݙیندے ہوئے نسل پرستی دی میراث کوں ختم کرݨ تے توجہ ݙتی ۔ نظریاتی طور تے ہک افریقی قوم پرست اتے سوشلسٹ ، انہاں 1991 توں 1997 تئیں افریقی نیشنل کانگریس (اے این سی) پارٹی دے صدر دے طور تے خدمات انجام ݙتیاں ۔
ابتدائی زندگی تے جدوجہد
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نیلسن منڈیلا جنوبی افریقہ دے مشرقی کیپ صوبے وچ ہک چھوٹے جئے قصبے وچ پیدا تھئے ۔ انہاں دا اصل ناں رولہلہلا ہئی جیڑھا انہاں کوں بچپن وچ ݙتا ڳیا ہئی جیندا مطلب ہئی درخت دی شاخ کوں ہلاوݨ والا یا مصروف شخص ۔ انہاں دے والد ہک قبائلی سردار ہن ۔ انہاں دی پرورش ہک قریبی رشتہ دار کیتی ۔ منڈیلا قانون دی تعلیم حاصل کیتی اتے بعد وچ ہک وکیل بݨے ۔
نسل پرستی دے خلاف جنگ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جنوبی افریقہ وچ نسل پرستی دا نظام قائم ہئی جیڑھا سیاہ فام لوکاں نال امتیازی سلوک روا رکھدا ہئی ۔ منڈیلا ایں نظام دے خلاف جدوجہد وچ شمولیت اختیار کیتی ۔ او افریقی نیشنل کانگریس (اے این سی) وچ شامل تھی ڳئے ، جیڑھی نسل پرستی دے خلاف ہک اہم تنظیم ہئی ۔ منڈیلا اے این سی دے نوجواناں دی لیگ دے قیام وچ اہم کردار ادا کیتا ، جیڑھی نسل پرستی دے خلاف سخت موقف دی حامی ہئی ۔
قید تے مزاحمت
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نسل پرستی دے خلاف جدوجہد دی وجہ توں منڈیلا کوں کئی واری گرفتار کیتا ڳیا ۔ 1964 وچ انہاں تے بغاوت دا الزام لڳا اتے عمر قید دی سزا سݨائی ڳئی ۔ انہاں اپݨی قید دا زیادہ تر حصہ روبن جزیرے دی جیل وچ گزارا ۔ جیل وچ وی انہاں اپݨی جدوجہد جاری رکھی اتے او نسل پرستی دے خلاف مزاحمت دی علامت بݨ ڳئے ۔
رہائی تے مفاہمت
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]بین الاقوامی دباؤ دے نتیجے وچ 1990 وچ منڈیلا کوں جیل توں رہا کر ݙتا ڳیا ۔ رہائی دے بعد انہاں جنوبی افریقہ وچ جمہوری انتقال اقتدار دے عمل وچ اہم کردار ادا کیتا ۔ انہاں سفید فام حکومت نال مذاکرات کیتے اتے ہک عبوری حکومت قائم کرݨ تے اتفاق تھیا ۔ 1994 وچ جنوبی افریقہ وچ پہلے کثیر نسلی انتخابات تھئے جیڑھے اے این سی بھاری اکثریت نال جیتے اتے منڈیلا ملک دے پہلے سیاہ فام صدر بݨے ۔
صدر دی حیثیت نال خدمات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]صدر دی حیثیت نال منڈیلا جنوبی افریقہ وچ نسلی مفاہمت کوں فروغ ݙیوݨ تے توجہ ݙتی ۔ انہاں سچائی اتے مفاہمت کمیشن قائم کیتا جیڑھا نسل پرستی دے دور دے جرائم دی تحقیقات کرݨ اتے متاثرین کوں انصاف ݙیوݨ کیتے ہک اہم ادارہ ہئی ۔ منڈیلا ہک نویں آئین دی تشکیل وچ وی اہم کردار ادا کیتا جیڑھا تمام شہریاں کوں مساوی حقوق ݙیندا ہئی ۔
امن دا نوبل انعام
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نسل پرستی دے خلاف جدوجہد اتے جمہوری انتقال وچ اہم کردار ادا کرݨ تے منڈیلا کوں 1993 وچ امن دا نوبل انعام ݙتا ڳیا ۔ ایہ انعام انہاں دی بہادری ، انہاں دی استقامت اتے انہاں دی امن کیتے کوششاں دا آدر ہئی ۔