نیرا دیسائی

نیرا دیسائی
معلومات شخصیت
تاریخ پیدائش	سنہ 1925ء
وفات	25 جون 2009ء (83–84 سال)  ممبئی
شہریت	بھارت (26 جنوری 1950–) ڈومنین بھارت
عملی زندگی
پیشہ	ماہرِ عمرانیات ،  سماجی کارکن

نیرا دیسائی (1925ء - 25 جون 2009ء) بھارت وچ زنانیاں دے مطالعے دے رہنماؤں وچوں ہک ہَن تے ہک پروفیسر، محقق، ماہر تعلیم، سیاسی کارکن تے سماجی کارکن دے طور تے انّھاں دی خدمات کِیتے ڄاݨیاں ویندیاں ہَن۔ انّھاں نے 1974ء وچ اپݨی نوعیت دا پہلا زنانیاں دی تعلیم دا ریسرچ سینٹر تے سینٹر فار رورل ڈویلپمنٹ دی بنیاد رکھی۔ انّھاں نے 1954ء وچ ایس این ڈی ٹی خواتین یونیورسٹی وچ شمولیت اختیار کیتی تے مختلف گورننگ باڈیاں دا بطور پروفیسر تے شعبہ سوشیالوجی دی سربراہ (پوسٹ گریجویٹ) دا حصہ رہیاں۔

ابتدائی زندگی

دیسائی 1925ء وچ ہک گجراتی گھرانے وچ پیدا تھئیاں جیڑھا تحریک آزادی ہند وچ شامل ہئی تے ایندا حمایت کریندا ہئی۔ دیسائی نے خود ہک اسکول دی طالبہ دے طور تے کم عمری وچ تحریک آزادی وچ شمولیت اختیار کیتی جݙݨ اوہ اندرا گاندھی دی طرفوں قائم کردہ ونار سینا (بندر بریگیڈ) دا حصہ بݨ ڳئیاں، جیڑھا سیاسی پیغامات دی زیر زمین گردش وچ مدد کریندا ہئی تے اشاعتاں تے پابندی لڳاوݨ وچ حصہ گھِدا۔ نیرا نے اپݨی پرائمری تعلیم فیلوشپ اسکول توں حاصل کیتی، جیڑھا ہک شریک تعلیمی ادارہ ہئی جیندا بنیاد تھیوسوفسٹ نظریے تے رکھیا ڳیا ہئی۔ انّھاں نے 1942ء وچ ایلفن سٹون کالج وچ داخلہ گھِدّا، پر مہاتما گاندھی دے ہندوستان چھوڑو قرارداد دے آغاز دے بعد آزادی دی تحریک وچ حصہ گھِدݨ کِیتے جلدی رسمی تعلیم ترک کر ݙِتی۔ نیرا نے 1947ء وچ اکشے رمن لال دیسائی نال شادی کیتی، جیڑھا ہک ساتھی ماہر عمرانیات ہَن۔ آخرکار اپݨی تعلیم مکمل کرݨ دے بعد، دیسائی نے ہندوستان دی آزادی دے فوراً بعد اپݨی پوسٹ گریجویٹ تعلیم مکمل کیتی۔ انّھاں دے ایم اے دے مقالے دا عنوان "ویمن ان ماڈرن انڈیا" (بھکتی تحریک وچ زنانیاں دا تجزیہ) ہئی جیڑھا بعد وچ 1957ء وچ شائع تھیا۔

دیسائی دا انتقال 25 جون 2009ء کوں ممبئی وچ تھیا۔

پیشہ ورانہ ٹائم لائن

دیسائی دے پیشہ ورانہ کم صنفی مطالعے کوں بہتر بݨاوݨ، ڄافی پالیسی سفارشات دے ذریعے علمی زندگی وچ عملی تجربہ گھِن آوݨ، سول سوسائٹی تے تعلیمی نصاب دے روابط کوں سمجھݨ تے فروغ ݙیوݨ تے مرکوز ہَن۔ ذیل وچ ݙتی ڳئی فہرست مختصر ہے تے کہیں وی طرح نال انّھاں دی عملی زندگی دے دوران حاصل کردہ کجھ عہدیاں دی مکمل ٹائم لائن کائنی۔

• 1954 - ایس این ڈی ٹی وچ شمولیت اختیار کیتی
• 1965 - سوشیالوجی وچ پی ایچ ڈی مکمل کیتی
• 1972 - بھارت وچ زنانیاں دی حیثیت نال متعلق کمیٹی دی سماجی ٹاسک فورس دے رکن دے طور تے تقرری تھئی
• 1975 - زنانیاں دے مطالعے کِیتے ریسرچ یونٹ دی بنیاد رکھی
• 1982 - بھارتی زنانیاں دی تعلیم دی ایسوسی ایشن (IAWS) دے بانی اراکین وچوں ہک ہَن
• 1987 - غیر رسمی شعبے وچ خود روزگار زنانیاں تے زنانیاں دے قومی کمیشن دی رکن بݨیاں
• 1988 - سپیرو (زنانیاں تے تحقیق کِیتے ساؤنڈ اینڈ پکچر آرکائیو) دے بانی اراکین وچوں ہک بݨ ڳئیاں

قابل ذکر کم

دیسائی نے سماجیات، تاریخ تے زنانیاں دے مطالعے دے چوراہے تے انگریزی تے گجراتی ݙوہاں زباناں وچ لکھیا ہے۔ انّھاں دی کتاباں وچ شامل ہن:

• نیرا دیسائی، "جدید بھارت وچ عورت" (1957؛ ریپر. بمبئی: وورا اینڈ کمپنی، 1977)
• نیرا دیسائی، "دی میکنگ آف اے فیمینسٹ"، انڈین جرنل آف جینڈر اسٹڈیز 2 (1995)
• نیرا دیسائی، "صنفی جگہیں توں گذرݨا: زنانیاں دے بیانیے توں بصیرت"، سجاتا پٹیل تے کرشنا راج (ایڈیز) وچ، "تھنکنگ سوشل سائنس ان انڈیا: ایسز ان آنر آف ایلس تھورنر" (نئی دہلی: سیج، 2002)۔ ݙوجھا نسخہ 1997ء وچ گجراتی وچ شائع تھیا۔
• این دیسائی تے ایس گوگیٹ، "علاقائی زبان دے ذریعے سماجیات دی تعلیم"
• نیرا دیسائی، "زنانیاں تے بھکتی موومنٹ"، کمکم سنگاری تے سدیش وید (ایڈیز) وچ، "زنانیاں تے ثقافت" (بمبئی: زنانیاں دی تعلیم دا ریسرچ سینٹر، ایس این ڈی ٹی ویمن یونیورسٹی، 1994)