میرا بائی

میرا بائی (پیدائش: 1502ء — وفات: 1556ء) ہندو دھرم دے بھگوان کرشن دی بھکتی والے فرقے دی مقبول شاعرہ ہَن۔ انّھاں دا جنم 1502ء وِچ جودھ پور دے کڑکی گاؤں وِچ تھیا ہئی۔ انّھاں دے والد دا ناں رتن سنگھ ہئی۔ انّھاں دے شوہر ادے پور دے رانہ کُمار بھوجراج ہَن۔ انّھاں دی شادی دے کجھ وقت بعد ہی انّھاں دے شوہر دا انتقال تھی ڳیا۔ میرا بائی کوں اپݨے خاوند دے مرݨ تے انّھاں دی چتا تے ستی کرݨ دی کوشش کِیتی ڳئی لیکن میرا بائی ایں کِیتے تیار کائنی ہَن۔ اوہ دنیا توں اداس تھی ڳئیاں تے سادھو سنتاں دی سنگت وِچ ہری کیرتن (ہندو مقدس مناجات جیڑھے گیت دی شکل وِچ ادا تھیندے ہَن) کریندے ہوئے وقت گزارݨ لڳیاں۔ ایں دے بعد انّھاں نے گھر چھوڑ ݙِتّا تے تیرتھ یاترا تے نکل ڳئیاں۔ اوہ بہت دیناں تک ورنداون وِچ رہیاں تے ول دوارکا چلیاں ڳئیاں، جِتھاں 1556ء وِچ انّھاں دی موت تھئی۔

تخلیقات

میرا بائی دی طرفوں چار کتاباں لکھیاں ڳئیاں ہَن:

• برسی کا مائرہ
• گیت گووند ٹیکا
• راگ گووند
• راگ سورٹھ کے پد

ایں دے علاوہ میرا بائی دے گیت "میرا بائی دی پداولی" ناں دی کتاب وِچ درج کِیتے ڳئے ہَن۔

شاعری

میرا تے کرشن

میرا بائی اپݨے کرشن دی محبوبہ ہَن، یعنی میرا بائی کرشن کوں اپݨا شوہر مݨدی ہَن۔ انّھاں دا خیال ہئی کہ ایں دنیا وِچ کرشن دے سوا کوئی مرد ہِے ہی کائنی۔ اوہ کرشن دی حیثیت دی دیوانی ہَن۔

شاعری دا نمونہ:

بسو میرے نینن میں نندلال۔

موہنی مورتی، سانوری، سرت نینا بنے وصال۔۔

ادھر سدھارس مرلی باجتی، ار بیجنتی مال۔

چھوٹا گھنٹکا کٹی تٹ سوبھتّ، نوپر شبد رسال۔

میرا پربھو سنتن سکھدائی، بھگت بچھل گوپال۔۔

انّھاں نے اپݨی بہت ساری شاعری راجستھانی زبان وِچ لکھی۔ ایں دے علاوہ کجھ خالص ادبی برج بھاشا وِچ وی لکھی ڳئی ہِے۔ انّھاں نے پیدائشی شاعرہ کائنی ہووݨ دے باوجود بھکتی دی روح وِچ شاعرہ دی شکل وِچ شہرت حاصل کِیتی۔ انّھاں نے خاص طور تے اپݨی شاعری وِچ قضاء تے پرسکون استعمال کِیتا ہِے۔

شاعری دا ٻیا نمونہ:

من رے پاسی ہری کے چرن۔

سبھگ سیتل کمل - کومل ترودھ جوالا ہرن۔

جو چرن پرہملاد پرسے اندر-پدوی-ہان۔۔

جن چرن دھرو اٹل کینہؤں راکھ اپنی سرن۔

جن چرن براہمانڈ مینتھیؤں نکھسکھو شری بھرن۔۔

جن چرن پربھو پرس لنِہؤں تری گوتم دھرنی۔

جن چرن دھرتھوں گوبردھن غرب مدھوا ہرن۔۔

داس میرا لال گردھر اعظم تارن ترن۔۔