محمد شعیب تورڈھیری

محمد شعیب تورڈھیری
معلومات شخصیت

شیخ مولانا حافظ محمد شعیب تورڈھیری درانی قادریہ سلسلے دے مشہور و معروف بزرگ ہن۔ انہاں دی زیادہ شہرت عبد الغفور عرف حضرت سوات دے پیر و مرشد ہووݨ دی وجہ نال ہے۔

ڄم

محمد شعیب تورڈھیری دی ولادت کنڈہ تحصیل نکا لاہور ضلع صوابی وچ تھئی۔

خاندان

انہاں دےاباں سئیں دا ناں مولانا رفیع القدر المعروف حافظ گل یاد بن ملک غازی خان ہئی۔ اوہ درانی قبیلے نال تعلق رکھدے ہن، جیہرا احمد شاہ ابدالی دے نال پانی پت ڳئے ہن تے بعد وچ یوسفزئی علاقے وچ آ ڳئے۔

تعلیم و تربیت

ابتدائی تعلیم اپݨے اباں سئیں کنوں علاقے وچ ہی حاصل کیتی۔ حفظ قرآن، صرف و نحو، اصول فقہ، حدیث تے قرآن دی تعلیم مکمل کیتی۔ ایندے علاوہ حافظ محمد قادری موضع عمر زئی وچ، جو انہاں دے پیو دے شاگرد ہن، کنوں ظاہری علوم وچ تکمیل کیتی۔

بیعت و خلافت

کمالات باطنی دا حصول اپݨے ظاہری علم دے استاد مولانا حافظ محمد ہشتنگری کنوں کیتا۔ ایہ حافظ محمد عمر زئی تے ملا محمد محمد زئی کنوں وی شہرت رکھدے ہن۔ علم ظاہر و باطن یکجا تھی ڳئے۔ انہاں دے مرشد چاروں سلاسل (قادریہ، چشتیہ، نقشبندیہ، سہروردیہ) وچ خلیفہ مجاز تے اذن یافتہ ہن تے خصوصی اجازت سلسلہ قادریہ کوں فروغ ݙیوݨ دی ہئی۔ محمد شعیب تورڈھیری نے اپݨے مرشد دی اجازت نال واپس تورڈھیری وچ آ کے سلسلہ قادریہ جنیدیہ تے نقشبندیہ مجددیہ دی ترویج کیتی۔ اپݨے علاقے وچ مدارس تے تصوف دا مرکز قائم کرݨ وچ مشغول رہے۔ آپ فتویٰ وی ݙیندے ہن۔

سکھوں کے خلاف جہاد

سکھیں دے دور مظالم وچ آپ تورڈھیری کوں خیرباد آہدے ہوئیں صوابی کنوں ݙاہ میل دور خدو خیل دے پہاڑی علاقے وچ موضع چینگلی کوں ہجرت فرمائی۔ اتھاں ہک مسجد وچ رہوݨ دا ارادہ فرمایا۔ چینگلی وچ رہوݨ دے دوران درس و تدریس تے وعظ و نصیحت دے نال نال، جݙݨ فرصت ملدی ہئی، وستی کنوں پچادھ دے پاسے تقریباً ݙیݙھ میل دے فاصلے تے ہک چوٹی تے تشریف ڳھن ویندے تے اتھاں ذکر و مراقبہ وچ مشغول رہندے ہن۔ سکھاں دے خلاف معرکہ آرائی وچ آپ دے ہک فرزند شیخ سعد الدین المعروف بہ دکنیر بابا جان عزیز دا نذرانہ پیش کر چکیے ہن۔ آپ نے خلفاء تے مریدین کنوں سوات، بونیر، آفریدی پختونوں وچ جوش و ولولہ پیدا کیتا تے لوک جوق در جوق مجاہدین دی جماعت وچ شامل تھیوݨ لڳے۔ جݙݨ آپ نے ݙٹھا جو کوہستانی علاقے دے مجاہدین دا ہک جم غفیر آپ دے آسے پاسے جمع تھی ڳیا ہے، تاں جہاد دی تیاری دا اعلان کر ݙتا۔ سرحدی پختونیں دے جہاد دی تیاری دی خبر افغانستان وچ بارکزی سردار محمد عظیم خان تک پہنچی۔ اوہ وی اپݨی باقاعدہ فوج دے نال پشاور دی طرف چل پیا۔ میدان جنگ نوشہرہ دے نزدیک ہئی۔ سکھاں دے ظلم و ستم نے حساس افغاناں تے یوسفزئی قبائل دی غیرت ملی تے مذہبی جذبے کوں گرمایا۔ نوشہرہ دے نزدیک پیر سباق، جیہرا دریائے لنڈی سند دے ناں نال مشہور ہے، دے کھٻے پاسوں معرکہ تھیا۔ مہاراجہ رنجیت سنگھ نے سردار کھڑک سنگھ کوں جنرل الارڈ دے نال سردار محمد عظیم کوں روکݨ کیتے دریا دے پار بھیڄا تے خود رنجیت سنگھ جرنل وینٹورا دے کٹھے دریا دے ݙوجھے پاسے یوسفزئی مجاہدین دے مقابلے تے رہیا۔ ابتدا وچ سکھاں دے پیراکھڑݨ لڳے۔ شیخ محمد شعیب ایں لڑائی وچ شریک ہن۔ پھولا سنگھ نال آپ دی دست بدست لڑائی تھئی، جیندے وچ پھولا سنگھ واصل بجہنم تھیا۔ لیکن جݙݨ رنجیت سنگھ نے سکھاں دی پسپائی دے آثار ݙٹھے، تاں خود علم چاکے حملہ آور تھیا۔ سورج دے لہوݨ نال سکھاں دا پلڑا بھاری تھی ڳیا۔ بالآخر افغاناں نے منظم تے باقاعدہ فوج کنوں شکست کھادی۔ ترائے ہزار تے ہک روایت دے مطابق ݙاہ ہزار مجاہدین مقتول تے مجروح تھئے۔ شیخ محمد شعیب تے پیرزادہ محمد اکبر شاہ ترمذی، جو سید علی ترمذی المعروف پیر بابا دی اولاد وچوں زیادہ مشہور ہن، شیخ محمد شعیب ایں لڑائی وچ شدید زخمی تھئے۔ آپ کوں زخمی حالت وچ چینگلی ڳھن ڳئے۔ بالآخر زخمیں دی تاب نہ لیندے ہوئے تے واصل باللہ تھی ڳئے۔

مدرسہ دا قیام

شیخ محمد شعیب کوں درس و تدریس تے مدارس دے قیام دا بے حد شوق ہئی۔ انہاں نے تورڈھیر وچ ہک مدرسہ وی قائم فرمایا ہئی۔

اولاد

شیخ محمد شعیب دے ݙو صاحبزادے ہن: سعید الدین تے صدر الدین۔ انہاں ݙوہاں صاحبزادیاں دی اولاد سوات، بونیر، علاقہ یوسفزئی تے ہشت نگر وچ اڄ وی موجود ہے۔

وفات

انہاں دی وفات رجب 1238ھ بمطابق مارچ 1823ء وچ تھئی تے مزار مبارک تورڈھیری ضلع صوابی نیڑے مردان وچ ہے۔

خلفاء

شیخ محمد شعیب نے وصال کنوں پہلے وݙے اشتیاق دے نال اخوند عبد الغفور عرف حضرت سوات المعروف سیدو بابا کوں سینے تے لیٹا کے چاروں سلاسل وچ اپݨی نسبت منتقل فرمائی۔ انہاں دے مشہور خلیفہ ہن۔