مارکسی نسائیت

مارکسی نسائیت (Marxist feminism) نسائیت دا ہک فلسفیانہ ورژن ہے جیڑھا مارکسی نظریے کوں شامل تے وسیع کریندا ہے۔ مارکسی نسائیت اُنہاں طریقیاں دا تجزیہ کریندی ہے جنہاں دے ذریعے زنانیاں کوں سرمایہ دارانہ نظام تے نجی ملکیت دی انفرادی ملکیت دے ذریعے استحصال کیتا ویندا ہے۔ مارکسی نسائیت پسنداں دے مطابق، زنانیاں دی آزادی صرف سرمایہ دارانہ نظام کوں ختم کرݨ دے ذریعے حاصل تھی سڳدی ہے، جیندے وچ انّھاں دا خیال ہے جو زنانیاں دا زیادہ تر کم معاوضے دے بغیر کیتا ویندا ہے۔ مارکسی نسائیت پسند روایتی مارکسی تجزیے کوں غیر معاوضہ گھریلو محنت تے جنسی تعلقات تے لاگو کر کے اونکوں وسیع کریندے ہن۔

کیوں جو ایہ تاریخی مادیت (historical materialism) تے مبنی ہے، مارکسی نسائیت سوشلسٹ نسائیت تے، ہک وݙے درجے تے، مادی نسائیت (materialist feminism) نال ملدی جلدی ہے۔ ایہ ݙوہیں اپݨے خیال دے مطابق مارکسی نظریے دی "تخفیف پسندانہ حدود" تے زیادہ زور ݙیندے ہن، پر جیویں مارتھا ای گیمینز مارکسی تے مادی نسائیت دے درمیان فرق دی تلاش وچ اشارہ کریندی ہے، "انہاں ݙوہیں چھتری اصطلاحات دے درمیان تے اندر واضح نظریاتی حد بندی کجھ حد تک قائم کرݨ مشکل ہے۔"

مارکسزم وچ نظریاتی پس منظر

مارکسزم ظلم تے طبقہ تقسیم دی ترقی کوں انسانی معاشرے دی ترقی وچ دولت تے پیداوار دی ترقی تے تنظیم دے ذریعے ݙیکھدا ہے، تے ایہ نتیجہ کڈھدا ہے جو ظالمانہ معاشرتی ڈھانچے دی ترقی ظالمانہ خاندانی ڈھانچے دی ترقی نال منسلک ہے، یعنی زنانی جنس دے ظلم کوں معمول بݨاوݨ عام طور تے ظالمانہ معاشرے دے جنم نال ملدا ہے۔

"خاندان، نجی ملکیت تے ریاست دی اصل" (The Origin of the Family, Private Property, and the State) (1884) وچ، فریڈرک اینگلز خاندانی ڈھانچے، سماجی درجہ بندی، تے دولت دے تصور دے ابتدائی ماخذ دے بارے وچ لکھدا ہے، جیندے وچ قدیم تے معاصر دوناں مطالعات توں استفادہ کریندا ہے۔ اوہ ایہ نتیجہ کڈھدا ہے جو زنانیاں دی اصل وچ ہک اعلیٰ سماجی حیثیت ہئی تے محنت وچ برابر دا درجہ ہئی، تے خاص طور تے صرف زنانیاں ہی خاندانی ناں شیئر کریندیاں ہن۔ جیویں ابتدائی مرد خاندانی ناں وی شیئر نہیں کریندے ہن، اینگلز آہدے، اوہ ایہ یقین نال نہیں ڄاݨدے ہن جو انّھاں دے ڄائے ہوئے ٻال کون ہن یا وراثت توں فائدہ چاتے ہن۔

جݙاں زراعت پہلی وار وافر تھئی تے ایہ وافر دولت مردانہ دولت سمجھی ڳئی، کیوں جو ایہ گھر توں ٻاہر مردانہ کم کرݨ والے ماحول توں حاصل کیتی ڳئی ہئی، مردانہ نسب تے وراثت دی ہک گہری خواہش پیدا تھئی۔ ایہ خواہش پوری کرݨ کِیتے، زنانیاں کوں نہ صرف انّھاں دی طویل عرصے توں مونوگامی (یک زوجیت) دی خواہش پوری کیتی ڳئی بلکہ انّھاں کوں گھریلو خدمت دے حصے دے طور تے اونکوں مجبور کیتا ڳیا، جݙاں جو مرداں نے "ہیٹیرزم" (hetaerism) دی ہک خاموش ثقافت کوں اڳوں تے ودھایا۔ اینگلز ایہ صورت حال مجبوری دے آغاز دے نال ہم وقت بیان کریندا ہے، جیڑھا معاشرے دی ہک غالب خصوصیت دے طور تے شروع تھیا، تے آخر کار یورپی کلچر وچ طبقہ ظلم دی طرف گیا، جتھاں غریباں دے ٻالاں توں امیراں دے خادم تھیوݨ دی توقع کیتی ویندی ہئی۔

اینگلز ایں کتاب وچ ہک اقتباس کوں دوبارہ لکھدا ہے، جیڑھا او تے مارکس 1846 وچ لکھیا ہئی، "پہلی محنت دی تقسیم مرد تے زنانی دے درمیان ٻالاں دی پیداوار کِیتے ہے،" ایہ آکھݨ کِیتے، "تاریخ وچ ظاہر تھیوݨ والی پہلی طبقہ مخالفت یک زوجہ شادی وچ مرد تے زنانی دے درمیان مخاصمت دی ترقی دے نال ملدی ہے، تے پہلا طبقہ ظلم مرد دے ذریعے زنانی جنس دے ظلم دے نال ملدا ہے۔"

جنسی ظلم ثقافتی طور تے دوبارہ پیدا تھیندا ہے تے ادارہ جاتی نا برابری دے ذریعے برقرار رکھیا ویندا ہے۔ مرداں کوں زنانیاں دے خرچے تے ترجیح ݙے کے تے روایتی گھریلو محنت کوں برابر قیمتی تسلیم نہ کر کے، مزدور طبقے دے مرد کوں ہک ظالمانہ ڈھانچے وچ سماجی بݨایا ویندا ہے جیڑھا مزدور طبقے دی زنانی کوں حاشیے تے ݙھکیل ݙیندا ہے۔