لبنان
لبنان
لبنان (Lebanon) ، سرکاری طور تے جمہوریہ لبنان، مغربی ایشیاء دا ہک ملک ہے، جیڑھا بحیرہ روم دے مشرقی ساحل تے واقع ہے۔ ایندی سرحد شمال اتے مشرق وچ شام (Syria) نال، اتے جنوب وچ اسرائیل (Israel) نال لگدی ہے۔ سپرس (Cyprus) جزیرہ وی لبنان دے مغرب وچ بحیرہ روم دے پار واقع ہے۔ لبنان دا محل و وقوع جغرافیائی طور تے ایݙا اہم ہے کہ اینکوں مشرق وسطیٰ دا سنگم آکھیا ویندے۔ لبنان دی سرزمین توں قدیم فونیشیائی سلطنت دا آغاز تھیا ہئی۔ ایں کوں فونیشیائی تہذیب دا مرکز وی منیا ویندے۔
لبنان دی تاریخ ہزاراں سال پراݨی ہے۔ فونیشیا (Phoenicia) دی تہذیب ایں علاقے وچ پروان چڑھی، جیڑھی اپݨی بحری طاقت اتے تجارت کیتے مشہور ہئی۔ بعد وچ، ایں علاقے تے اشوری (Assyrian)، بابلی (Babylonian)، فارسی (Persian)، یونانی (Greek)، اتے رومی (Roman) سلطنتاں دا قبضہ تھیا۔ رومی سلطنت دے زوال دے بعد، ایں علاقے تے بازنطینی (Byzantine) سلطنت دا کنٹرول تھی ڳیا۔
ستویں صدی عیسوی وچ مسلماناں نے لبنان فتح کر گھدا، اتے ایندا زیادہ تر حصہ خلافت دا حصہ بن ڳیا۔ صلیبی جنگاں دے دوران عیسائی سلطنتاں نے ایں علاقے تے مختصر کنٹرول حاصل کر گھدا، لیکن ایں دے بعد توں ایں دے اُتے مملوک (Mamluk) اتے عثمانی (Ottoman) سلطنت دا قبضہ تھیا۔ عثمانی سلطنت دے خاتمے دے بعد، لبنان فرانس (France) دے زیر انتظام آ ڳیا۔
1943ء وچ، لبنان فرانس توں آزاد تھی ڳیا، اتے ہک آزاد جمہوریہ بن گیا۔ لبنان دی آزادی دے بعد، اینکوں مختلف قسم دے سیاسی اتے سماجی مسائل دا سامنہ کرݨا پیا جنہاں وچ 1975ء توں 1990ء دی خانہ جنگی وی شامل ہے۔ ایں خانہ جنگی نال لبنان دی معیشت اتے سماجی ڈھانچے کوں ناقابلِ تلافی گھاٹا پہنچیا۔
لبنان دا رقبہ تقریباً 10,452 مربع کلومیٹر ہے۔ ایندا زیادہ تر علاقہ پہاڑی ہے۔ جبل لبنان (Mount Lebanon) ایندا سب توں مشہور پہاڑی سلسلہ ہے۔ لبنان دی ساحلی پٹی انتہائی ذرخیز ہے، جتھاں کھیتی باڑی کیتی ویندی ہے۔ لبنان دی سب توں وݙا دریا لیطانی (Litani River) ہے۔
لبنان دا موسم معتدل بحیرہ روم دا موسم ہے، جتھاں ہنالے وچ گرم تے خشک، اتے سیالے ہلکی تے نم ہوندیاں ہن۔
لبنان ہک پارلیمانی جمہوریہ ہے۔ ایندا صدر مملکت، پارلیمان دے ذریعے منتخب کیتا ویندے۔ لبنان دا سیاسی نظام فرقہ وارانہ بنیاداں تے تقسیم تھیا ہویا ہے، جتھاں صدر عیسائی، وزیر اعظم سنی مسلمان، اتے پارلیمان دے سپیکر شیعہ مسلمان ہوندے ہن۔ ایہ سیاسی نظام کئی واری تنازعات دا باعث وی بݨدا ہے۔
لبنان دی معیشت بنیادی طور تے خدمات تے مبنی ہے۔ بینکنگ، سیاحت، اتے تعمیرات اہم شعبے ہن۔ لبنان وچ کھیتی باڑی وی کیتی ویندی ہے، لیکن ایں دا حصہ معیشت وچ کم ہے۔ لبنان وچ بیرونی سرمایہ کاری دی اہمیت وی ہے۔ خانہ جنگی دی وجہ توں لبنان دی معیشت کوں بھاری گھاٹا پُڄیا ہے، اتے اے ہالی وی پوری طرحاں بحال نہیں تھی سڳیا۔
لبنان دی آبادی تقریباً 68 لکھ ہے۔ ایندے وچ کئی نسلی تے مذہبی گروہ شامل ہن، جنہاں وچ عرب، عیسائی، مسلمان، دروز، اتے ٻئے نسلی گروہ شامل ہن۔ سرکاری زبان عربی ہے، لیکن فرانسیسی اتے انگریزی وی وݙی تعداد وچ الائی ویندی ہے۔
لبنان دی ثقافت متنوع ہے، اتے این تے فونیشیائی، یونانی (Greek)، رومی (Roman)، عرب، اتے فرانسیسی (French) ثقافتاں دا اثر ہے۔ لبنان اپݨی موسیقی، فن، ادب، اتے فن تعمیر کیتے مشہور ہے۔ لبنانی کھاݨے وی پوری دنیا وچ مشہور ہن۔
- کرنسی: لبنانی پاونڈ (Lebanese Pound)
- بین الاقوامی کالنگ کوڈ: +961
- یوم آزادی: 22 نومبر