عقیلہ برلاس کیانی

عقیلہ برلاس کیانی انگریزی وِچ: Aquila Berlas Kiani
معلومات شخصیت
پیدائش	سنہ 1921ء   بھارت
تاریخ وفات	30 مارچ 2012ء (90–91 سال)
شہریت	بھارت (26 جنوری 1950–) برطانوی ہند (–14 اگست 1947) ڈومنین بھارت (15 اگست 1947–26 جنوری 1950)
عملی حیاتی
مادر علمی	برٹش کولمبیا یونیورسٹی جامعہ کولمبیا فلوریڈا اسٹیٹ یونیورسٹی
پیشہ	ماہرِ عمرانیات

عقیلہ برلاس کیانی (1921 – 30 مارچ 2012)، جنّھاں کوں عقیلہ کیانی، عقیلہ برلاس یا عقیلہ بیگم دے ناں نال وی سُن٘ڄاتا ویندا ہِے، ہک سوشیالوجی دی پروفیسر تے سماجی کم وِچ معلم ہَن۔ برطانوی ہند وِچ پیدا تھئیں، بعد وِچ انّھاں نے پاکستان، برطانیہ تے امریکا وِچ وی کم کِیتا۔ انّھاں نے جامعہ کراچی وِچ شعبہ سوشیالوجی دے چیئرمین دی حیثیت نال خدمات انجام ݙِتّیاں۔

عقیلہ کیانی نے تحقیقی مقالے شائع کِیتے، جیڑھے کئی تنظیماں دی صدارت وِچ ہَن تے انّھاں کوں لندن وِچ قائم ثقافتی تحقیق دے انسٹی ٹیوٹ دے ذریعے فیلوشپ نال وی نوازا ڳیا، جیندا آغاز ادریس شاہ نے کِیتا ہئی۔

خاندانی پس منظر

عقیلہ کیانی دے والد، میرزا شاکر حسین برلاس، ہک بیرسٹر، نواب قاسم جان نال تعلق رکھݨ والے، مغل دہلی دے شاہی درباراں دے درباری ہَن۔ انّھاں دی والدہ، بی بی محمودہ بیگم، نواب امجد علی شاہ (سردنا دے آخری نواب) دی صاحبزادی ہَن۔

بی بی محمودہ بیگم، سردار اقبال علی شاہ دی بھیݨ وی ہَن، ہک ہندوستانی افغان مصنف تے سفارت کار ہَن۔

عقیلہ کیانی نے شادی کِیتی تے انّھاں دے ترئے ٻال ہَن: خالد، سہیل تے لینا۔ بعد دی زندگی وِچ، اوہ کینیڈا دے برٹش کولمبیا، وینکوور وِچ ریٹائرمنٹ وِچ چلی ڳئیں جِتھاں بعد وِچ 30 مارچ 2012ء کوں انّھاں دا انتقال تھی ڳیا۔

تعلیم

عقیلہ کیانی نے ہندوستان، برطانیہ، ریاستہائے متحدہ تے کینیڈا وِچ عمرانیات تے تعلیم دی ڈگریاں حاصل کِیتیاں:

• بی اے، بی ٹی، آگرہ یونیورسٹی، ہندوستان، 1943–1944
• ایم اے ایڈ، یونیورسٹی آف لندن، انگلینڈ، 1949
• ایم اے، سوشیالوجی، کولمبیا یونیورسٹی، امریکا، 1953
• پی ایچ ڈی، فلوریڈا اسٹیٹ یونیورسٹی، امریکا، 1955
• ماسٹر آف سوشل ورک (MSW)، یونیورسٹی آف برٹش کولمبیا، کینیڈا، 1983۔

کَم کار آلی حیاتی

1960 تے 1970 دی دہائی وِچ عقیلہ کیانی نے پاکستان وِچ کم کِیتا۔ اوہ پشاور وِچ رورل سوشیالوجی تے بشریات برائے ماہر بݨ ڳئیں۔ محکمہ سوشل ورک دے شعبے دا سربراہ بݨایا ڳیا تے بعد وِچ اوہ جامعہ کراچی وِچ شعبہ سوشیالوجی دے چیئرمین دے طور تے وی کم کِیتا۔

وسیع موضوعات تے عوامی تقریر تے علمی تحقیق کرݨ تے شائع کرݨ دے نال نال عقیلہ کیانی نے پاکستان فیڈریشن آف یونیورسٹی ویمن دی صدر، پاکستان سوشیولوجیکل ایسوسی ایشن دی صدر دے طور تے تے سوروپٹسٹ کلب آف کراچی دی بانی صدر دی حیثیت نال متعدد قابل ذکر عہدیاں تے فائز رہی۔ اوہ لندن وِچ قائم ثقافتی تحقیق دے انسٹی ٹیوٹ دی فیلو وی بݨ ڳئیں۔

عقیلہ کیانی نے بعد وِچ امریکا تے کینیڈا وِچ کم کِیتا۔ انّھاں کوں الاسکا یونیورسٹی وِچ سوشیالوجی تے سوشل ورک دا ایسوسی ایٹ پروفیسر بݨایا ڳیا تے اونٹاریو ایڈمنسٹریشن آف سیٹلمنٹ اینڈ انٹیگریشن سروسز وِچ کم کِیتا ڳیا۔

1996ء وِچ، سیئٹل، واشنگٹن وِچ خواتین دی فیڈریشن فار ورلڈ پیس نے انّھاں کوں اپݨی کانفرنس وِچ مہمان تقریر کرݨ کِیتے مدعو کِیتا ہئی۔

تعلیمی اشاعتاں

• عقیلہ کیانی، دیہی علاقیاں وِچ ٻالاں دی باضابطہ تعلیم وِچ رکاوٹ پیدا کرݨ والے عوامل دی تحقیقات، ریسرچ مونوگراف (پاکستان اکیڈمی فار رورل ڈویلپمنٹ، پشاور)، نمبر۔ 3، ویسٹ پاکستان اکیڈمی برائے گاؤں دی ترقی، پشاور، 1961
• عقیلہ کیانی، پاکستان وِچ ترقی دی سوشیالوجی، پاکستان سوشیولوجیکل ایسوسی ایشن، سوشیالوجی تے انسانی وسائل دی ترقی، 1971ء تے کانفرنس
• عقیلہ کیانی، پاکستان وِچ ترقی دی سوشیالوجی، سوشل ریسرچ سنٹر، جامعہ کراچی، 1971
• عقیلہ کیانی تے ٻئے، مغربی پاکستان وِچ دیہی قیادت دے ابھردے ہوئے نمونے، پاکستان اکیڈمی برائے دیہی ترقی، پشاور، 1971
• عقیلہ کیانی، پاکستانی تخلیقی ادب تے سماجی علوم دی تعلیم: ہک انتھالوجی، پبلیکیشنز ڈویژن، یونائٹڈ پریس آف پاکستان برائے محکمہ سوشل ورک، جامعہ کراچی، 1974
• عقیلہ کیانی، تحریک کاراں کِیتے دستی: خاندانی منصوبہ بندی کوں اپݨاوݨ کِیتے مؤکلاں کِیتے معاشرتی بہبود دے نقطہ نظر دی تاثیر تے تحقیقی منصوبے کِیتے تیار کِیتا ڳیا: پاکستان دے منتخب علاقیاں وِچ گود گِھنݨ دے تحقیقی منصوبے، سوشل ریسرچ سنٹر، کراچی یونیورسٹی، 1976
• عقیلہ کیانی، خاندانی منصوبہ بندی کوں اپݨاوݨ کِیتے مؤکلاں کِیتے معاشرتی بہبود دے نقطہ نظر دی تاثیر: پاکستان دے منتخب علاقیاں وِچ ہک ایکشن ریسرچ پروجیکٹ، سوشل ریسرچ سنٹر، جامعہ کراچی، 1977
• عقیلہ کیانی، پاکستان وِچ زنانیاں دی معاشرتی پالیسی تے بدلدے ہوئے حیثیت [نویں عالمی کانگریس آف سوشیالوجی، اپسالہ، سویڈن، 14 اگست، 1978]، کانگرس مونڈیال ڈی سوشیالوجی، 1978
• عقیلہ کیانی، خود کشی دی کوششاں دے نمونے وِچ عمر دی اصولی ڳالھیں جیڑھیاں کہیں ایجنسی کوں معلوم ہِن، یونیورسٹی آف برٹش کولمبیا، 1982/3 (ماسٹر آف سوشل ورک (ایم ایس ڈبلیو) مقالہ)
• عقیلہ کیانی، پریشانی پینے والیاں کِیتے ہک گائیڈ بک، تارکین وطن دی سوسائٹی، وینکوور، 1985 کِیتے اورینٹیشن ایڈجسٹمنٹ سروسز