سرائیکی خاکہ نگاری

سرائیکی وسیب وِچ سرائیکی ادیباں، دانشوراں، افسانہ نگاراں اَتے ٻئے اصناف وِچ لکّھݨ آلے مصنف / مصف زنانی دی شخصیّت نگاری اَتے مرقع نگاری آلی پوتھی کوں خاکہ نگاری آکھیا وین٘دے سرائیکی لوک ادب وِچ سرائیکی خاکہ نگاری کُوں وی ٻہوں اہمیّت حاصل ہے۔

تعارف

خاکہ جینکوں انگریزی وچ Sketch یا Pen Portrait وی آکھیا ویندے۔ اردو وچ اینکوں خاکہ نویسی، شخصیت نگاری اتے مرقع نگاری وی آکھیا ویندے۔ سکیچ، مصوری دی اصطلاح ہے جیندے وچ لکیراں دی مدد نال کہیں بندے دے چہرے مہرے کوں واضح کیتا ویندے۔ ادب دی ایں صنف وچ وی لفظالی دی مدد نال مصوری دیاں لکیراں وانگوں خاکہ نگار کہیں شخصیت دا خاکہ بݨیندے تاں شخصیت بارے نمایاں عکس نظر آوے۔

خاکہ نگاری دے لوڑاں

خاکے وچ غیر ضروری تفصیل، معلومات یا واقعات دی ضرورت نی ہوندی۔ خاکے، سوانحی اتے تعارفی مضامین وچ فرق ہوندے۔ سوانحی مضمون وچ، سوانحی حالات واقعات بنیادی اہمیت رکھدن۔ جاں جو خاکے وچ کہیں شخصیت دے اعمال افعال اوندی صورت سیرت، اوندی حیاتی بارے روشن اتے تاریک پہلو سامݨے گھن آیا ویندے۔ خاکے وچ ہلکا طنز و مزاح اور باریک نکتہ بیانی ٻہوں ضروری ہوندی ہے۔ خاکہ ہک اینجھی صنف ہے جیندے وچ کہیں شخصیت دا شگفتہ انداز وچ میچا گھدا ویندے۔ کہیں وی شخصیت کوں بالکل انویں دا انویں پیش کرݨا جینویں اوہے خاکے دی بنیادی صفت ہے۔

سرائیکی ادب وِچ خاکہ نویسی

سرائیکی ادب وچ خاکہ نویسی ابتدائی پندھ کریندی پئی ہے۔ سرائیکی غیر افسانوی نثر یا سرائیکی نثری ادب وچ ایں صنف دی ٻہوں تکھیری جاء بݨدی نظردی ہے۔ اے صنف اردو توں سرائیکی نثری ادب وچ شامل تھئی ہے جیندے بارے ڈاکٹر انور سدید لکھدن:

’’خاکے دا مقصد شخصیت دی متوازن عکاسی، تہذیبی حقائق انکشاف اتے شخصی تاثردگی فنکارانہ پیش کش ہے۔‘‘

خاکے دا مقصد

خاکے توں مراد کہیں شخصیت بارے ڄاݨ وندی ہوندے ایں طرحاں نال جو کہیں شخصیت دے پورے نقش، عادات، خیالات، اوندا پورھیا، اوندا مزاج، اوندیاں خوبیاں، خامیاں، توازن دے نال پڑھݨ کوں ملن اتے شخصیت بارے سب کجھ کہیں خاص اسلوب وچ بیان کیتا ڳیا ہووے۔ جے کہیں شخصیت بارے ڳالھ چسولے انداز نال بیان کیتی ونڄے تاں اے زبان دے ورتارے دی تخلیقی سطح ڳݨی ویندی ہے۔ کیونجو زبان دا عام قاعدے توں انڄ تھی کے استعمال لفظ یا فقرے کوں تخلیقی دائرے وچ گھن آندے۔ نثر وچ جیکر ایں طرحاں دی خوبی پیدا تھی ونڄے تاں اینکوں تخلیقی نثر آکھیا ویندے۔

سرائیکی ٻولی وِچ اَغاز

سرائیکی نثر وچ خاکہ نویسی دی ابتداء مختلف ادبی رسالیاں وچ خاکے لکھے ڳئے۔ ہݨ تک ایں صنف وچ گݨتر دی دیاں کتاباں چھپین۔

خاکے نگار

قاصر فریدی ( جوان تاں ڈیکھ)

ٻِیا ݙیکھو

• سرائیکی آپ بیتی

• سرائیکی سوانح عمری

• سرائیکی سیرت نگاری

• سرائیکی غیر افسانوی نثر

• سرائیکی سوانح عمری

حوالہ جات

۔۔۔۔۔