سرائیکی ادب وِچ لوک قِصّے دی اہمیّت
ادب انسانی سماج دا اندرونی تے خارجی (بیرونی) مشاہدات تے تجربات دا نچوڑ ہوندے۔ ادب دے ذریعے اساں کہیں وی خطے دا مزاج ، آب و ہوا، جغرافیہ ،ٹوٹم و ٹیبوز ،تاریخ، اسطور ،تہذیب و تمدن، زبان، فوک لور اَتے [[ثقافت کوں ݙیکھ سڳدے ہیں۔ سرائیکی ادب دنیا دے قدیم ادب وانگوں اپݨے اندر پراݨ تے ہزاراں سالاں دا ادبی شعور رکھیندے ۔ سرائیکی وسیب وادیٔ سندھ دے صدیاں توں لُکے ہوئے قصے کہاݨیاں دا وݙا خزانہ اپݨے اندر لُکائی پے جہڑا صدیاں توں نسل در نسل اڄوکے سرائیکی ادب وچ نظر آندا پے ۔ سرائیکی قصہ دانش دا او قیمتی سرمایہ ہے جہڑا آوݨ والی نسل کیتے ہک مشعل راہ دی حیثیت رکھیندے ۔ ایندی اہمیت ایویں ہے جیویں حیاتی کیتے ساہ تے جسم کیتے روح ہووے۔ اے ساݙی ادبی ، تاریخی، لسانی اَتے ثقافتی شناخت دا وݙا حوالہ تے اُتم ستون ہے۔ ایندے بغیر دنیا دا کوئی وی ادب ایویں لڳدے جیویں جسمانی سٹرکچر سر دھڑ دے بغیر نظر آوے۔ سرائیکی ادب وچ لوک قصہ بنیادی طور تے سرائیکی زرعی سماج دی گذر گذراݨ دے نال نال حیاتی دی اوکھ کوں آسان کرݨ دا گُر تے منتر ہے جیندے نال سرائیکی ادب لوک قصے وچ جیندا جاڳدا نظر آندا پے۔اے اپݨے وسیب دے وسو واݨاں کوں شعور تے تخیل دی فکری روشنی ݙیندا نظردے۔لوک قصے دے منتر کوں سرائیکی وسوں دے لوکاں اپݨا نِماݨاں ہتھیار بݨا کے اپݨے سماج، اُوندا ثقافتی پس منظر ،اسطور ،تاریخ ،جغرافیہ ،آب و ہوا ، خطہ ، زبان ،تاریخی اثاثہ، فنونِ لطیفہ، ادب اَتے دھرتی کوں نہ صرف محفوظ بݨائے بلکہ ایندے منتر نال حملہ آوری دی سوچی سمجھی بیرونی یلغار ، استحصال ،زیادتی ،ظلم ،وانجھ ، ݙکھ ، نا انصافی، معاشی قتل ،وسائل دی غیر منصفانہ تقسیم اَتے شناخت توں محرومی جیہے وݙے ایشوز(مسائل ) کوں وی شکست ݙتی ہے۔ ایں سانگے سرائیکی ادب وچ لوک قصے دی اہمیت تے افادیت ٻہوں ودھ ویندی ہے اَتے اے ادب وچ ہک جھومر دی حیثیت رکھیندے۔[١]
لوک قصہ بنیادی طور تے لوک دانش (Folk wisdom) دا ݙوجھا ناں ہے۔ کوئی وی قصہ ایہو جھئیاں نہ ہوسی جیندے وچ کوئی نہ کوئی لوک دانش موجود نہ ہووے۔ لوک قصہ لوک دانش دا صدیاں دے انسانی تجربات ، مشاہدات تے حقائق دا نچوڑ ہوندے۔ لوک قصے دی اہمیت انسانی حیاتی کیتے پاݨی وانگوں ٻہوں اہم ہے۔ لوک قصے اپݨے جغرافیہ، کلچر، تاریخ اتے تہذیب و تمدن کوں نشابر کریندن۔کہیں قوم دی ابتدائی ، انفرادی تے اجتماعی زندگی بارے قصے کہانیاں وچ ڈھیر کجھ موجود ہوندے ۔ جیندے نتیجے دے طور تے انہاں دی اہمیت اڳوں تے آ ویندی ہے ۔ اساں قصے کہاݨیاں دے ذریعے کہیں قوم دی ثقافت بارے ڄاݨ سڳدے ہئیں مثلاً انہاں دے عقائد ، خواہشاں ، رسماں ،رِیتاں تے رہݨ سہݨ بارے ڄاݨ سڳدے ہئیں۔کہاݨی وچ ورتیے ڳئے تخیل کوں اساں سطحی طور تے گھندے ہیں جے کر غور نال ݙٹھا ونڄے تاں اَحٖ وی ایہ عظیم تر انسان دے تخیل دا مساوی اظہار ہے ۔[٢]
ٻِیا ݙیکھو[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
حوالہ جات[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
- ↑ از: سئیں ڈاکٹر خالد اقبال۔ لائبریری۔
- ↑ از: الطاف ݙاہر ۔ ڳول پھرول لِکّھت: "سرائیکی ادب وِچ لوک قصّے دی اہمیّت تے افادیت"۔ ریسرچ جنرل "نڳال-2" (سرائیکی)۔ سرائیکی ایریا سٹڈی سنٹر، بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان جولائی تا دسمبر ٢٠١٩ء تُوں چَھپّے ہوئے تُوں آرکائیو تِھیا ہویا۔