سالومارادا تھمکا

سالومارادا تھمکا
(کنڑ میں: ಸಾಲುಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ)
معلومات شخصیت
پیدائش	سنہ 1911ء (عمر 113–114 سال)  کرناٹک
شہریت	بھارت
عملی زندگی
پیشہ	ماہر ماحولیات
مادری زبان	کنڑ زبان
اعزازات
پدما شری اعزار برائے سماجیات (2019) 100 خواتین (بی بی سی) (2016)

سالوماراڈا تھمکا جیڑھی آلا مراڈا تھمکا دے ناں نال وی ڄاݨی ویندی ہئی، ریاست کرناٹک دی ہک ہندوستانی ماحولیات دی ماہر ہَن، جیڑھی ہولیکل تے کدور دے درمیان شاہراہ دے 45 کلومیٹر (28 میل) دے حصے وچ 385 برگد دے درخت لاوݨ تے انّھاں دی دیکھ بھال کرݨ دے کم کِیتے مشہور ہَن۔ انّھاں تقریباً 8000 ٻئے درخت وی لائے ہَن۔ اپݨے شوہر دی مدد نال انّھاں کوں درخت لاوݨ وچ سکون مِلیا۔ انّھاں نے کوئی رسمی تعلیم حاصل کائنی کیتی تے قریبی کان وچ عارضی مزدور دے طور تے کم کِیتا۔ انّھاں دے کم کوں نیشنل سٹیزن ایوارڈ آف انڈیا نال نوازا ڳیا ہئی۔ انّھاں دے کم کوں حکومت ہند نے تسلیم کِیتا تے انّھاں کوں 2019ء وچ پدم شری نال نوازا ڳیا۔ لاس اینجلس تے اوکلینڈ کیلیفورنیا وچ مقیم ہک امریکی ماحولیاتی تنظیم جیڑھی تھمکا دے ریسورسز فار انوائرمنٹل ایجوکیشن آکھیا ویندا ہئی، انّھاں دے ناں تے رکھی ڳئی ہئی۔ سنٹرل یونیورسٹی آف کرناٹک نے سال 2020ء وچ تھمکا کِیتے اعزازی ڈاکٹریٹ دا اعلان کِیتا ہئی۔

ابتدائی حیاتی

تھمکا میسور دی بادشاہی دے گبی تعلقہ وچ پیدا تھئیں، جیڑھا اُوں ویلے کرناٹک دے تماکورو ضلع وچ ہئی۔ انّھاں دی شادی کرناٹک دے رام نگر ضلع دے مگادی کرناٹک تعلقہ دے ہولیکل گاؤں دے رہوݨ والے چیکنیا نال تھئی ہئی۔ انّھاں نے کوئی رسمی تعلیم حاصل کائنی کیتی تے قریبی کان وچ عارضی مزدور دے طور تے کم کِیتا۔ اے جوڑے دے ٻال کائنی تھی سڳے۔ آکھیا ویندا ہئی جو تھمکا نے ٻالاں دے بدلے برگد دے درخت لاوݨ شروع کِیتے ہَن۔ ناں دا لفظ سالوماردا (کنڑ زبان وچ درختاں دی قطار) انّھاں دے کم دی وجہ توں انّھاں دا حوالہ ݙتا ویندا ہئی۔ تھمکا دا ہک رضاعی پُتر ہئی جیڑھا امیش دے ناں نال ڄاݨا ویندا ہئی۔

کامیابی

تھمکا دے گاؤں دے نیڑے فکس (برگد دے درخت) ٻہوں زیادہ ہَن۔ تھماکا تے انّھاں دے شوہر نے اِنّھاں درختاں توں پودے تراشݨ شروع کر ݙتے۔ پہلے سال وچ ݙہہ پودے لائے ڳئے تے انّھاں کوں پڑوسی گاؤں کڈور دے نیڑے 5 کلومیٹر دے فاصلے تے لایا ڳیا۔ ݙوجھے سال وچ 15 تے تریجھے سال وچ 20 پودے لائے ڳئے۔ انّھاں نے اِنّھاں درختاں کوں لاوݨ کِیتے اپݨے معمولی وسائل دا استعمال کِیتا۔ اے جوڑا پودیاں کوں پاݨی ݙیوݨ کِیتے چار کلومیٹر تک پاݨی دے چار پیالے گِھن تے ویندا ہئی۔ انّھاں کوں مویشیاں کوں چَراوݨ توں وی محفوظ رکھا ڳیا ہئی تے انّھاں تے کانٹے دار جھاڑیاں نال باڑ لایا ڳیا ہئی۔

پودے زیادہ تر مانسون دے موسم وچ لائے ڳئے ہَن تاں جو بارش دا کافی پاݨی انّھاں دے وڋݨ کِیتے دستیاب تھیوے۔ اڳلے مانسون دے آغاز تک، پودے ہمیشہ جڑ پکڑ چُکے ہوندے ہَن۔ مجموعی طور تے 384 درخت لائے ڳئے تے انّھاں دے اثاثیاں دی قیمت تقریباً 15 لکھ روپے ݙسی ڳئی ہئی۔ اِنّھاں درختاں دا انتظام ہݨ کرناٹک حکومت دے پاس چلا ڳیا ہئی۔

انّھاں دے ذریعے لائے ڳئے تے پالے ڳئے 385 برگد دے درخت 2019ء وچ باگپلی-ہالگرو سڑک کوں چوڑا کرݨ کِیتے کٹے ویݨ دے خطرے وچ آ ڳئے ہَن۔ تھمکا نے وزیر اعلیٰ ایچ ڈی کمارسوامی تے نائب وزیر اعلیٰ جی پرمیشور توں درخواست کیتی جو اوہ اِیں منصوبے تے ٻیاں غور کرن۔ نتیجے دے طور تے، حکومت نے 70 سال پراݨے درختاں کوں بچاوݨ کِیتے متبادل ڳولݨ دا فیصلہ کِیتا۔

ایوارڈز

انّھاں دی کامیابی کِیتے، تھمکا کوں ہیٹھاں ݙتے ڳئے اعزازات تے انعامات نال نوازا ڳیا ہئی:

• پدم شری - 2019
• ہمپی یونیورسٹی دا ناڈوجا ایوارڈ - 2010
• قومی شہری اعزاز - 1995
• اندرا پریہ درشنی ورکشامتر ایوارڈز - 1997
• ویراچکر پرشستی ایوارڈ - 1997
• زنانیاں تے ٻالاں دی بہبود دے محکمے، حکومت کرناٹک دی طرفوں اعزاز سرٹیفکیٹ
• انڈین انسٹی ٹیوٹ آف ووڈ سائنس اینڈ ٹیکنالوجی، بنگلور توں سرٹیفکیٹ آف اپریسیشن
• کرناٹک کلپاولی ایوارڈ - 2000
• گوڈفری فلپس بہادری ایوارڈ - 2006
• آرٹ آف لیونگ آرگنائزیشن دی طرفوں وشالاکشی ایوارڈ
• وشواتھما ایوارڈ بذریعہ ہووینا ہول فاؤنڈیشن - 2015
• 2016 وچ بی بی سی دی 100 زنانیاں وچوں ہک
• میں تے آپ اکٹھے فاؤنڈیشن 2017 دی طرفوں ڈیوائن ایوارڈ
• پریسار رتھنا ایوارڈ
• گرین چیمپئن ایوارڈ
• ورکشاماتھا ایوارڈ