رابرٹ بارانی

رابرٹ بارانی

رابرٹ بارانی (22 اپریل 1876 – 8 اپریل 1936) آسٹریا اچ پیدا تھیوݨ والا ہک اوٹولوجسٹ ہا ۔ اینکوں ویسٹیبولر اپریٹس دی فزیالوجی تے پیتھالوجی تے کم کیتے 1914 دا نوبل انعام برائے فزیالوجی یا میڈیسن ݙتا ڳیا ۔

زندگی تے کیریئر

بارانی آسٹریا ہنگری دے ویانا اچ پیدا تھیا ہا ۔ او سائنسدان دی دھی ماریا تے بینکر تے اسٹیٹ منیجر اگناک بارانی دے چھی ٻالاں اچوں سب توں وݙا ہا ۔ ایندا پیو ہنگری دا یہودی ہا جیندے پیو دا ناں وی اگناک بارانی ہا ۔

اوں ویانا یونیورسٹی اچ میڈیکل سکول اچ تعلیم حاصل کیتی تے 1900 اچ گریجویشن کیتی ۔ ویانا اچ ہک ڈاکٹر دے طور تے ، بارانی ہک مریض دے چکر آوݨ دے دوریاں کوں ٹھیک کرݨ کیتے مریض دے بیرونی کن دے نال اچ سیال داخل کریندا ہا ۔ جݙاں بارانی ٻہوں ٹھڈھا سیال داخل کیتا تاں مریض کوں ورٹیگو تے نسٹاگموس (غیر ارادی اکھ دی حرکت) تھیا ۔ جواب اچ بارانی مریض کیتے سیال کوں گرم کیتا تے مریض کوں مخالف سمت اچ نسٹاگموس تھیا ۔ بارانی نظریہ پیش کیتا کہ اینڈولیمف ٹھڈھا ہووݨ تے ٻہہ ویندا ہا تے گرم ہووݨ تے اتے ویندا ہا ، تے ایں طرحاں اینڈولیمف دے واہݨ دی سمت ویسٹیبولر آرگن کوں پروپریوسیپٹیو سگنل فراہم کریندی ہئی ۔ اوں اپݨے مشاہدے تے مبنی تجربات دی ہک سیریز نال ایں مشاہدے تے عمل کیتا جینکوں اوں کیلورک رد عمل دا ناں ݙتا ۔ ایندے مشاہدات دے نتیجے اچ تحقیق ویسٹیبولر آرگن دیاں بیماریاں دا جراحی علاج ممکن بݨایا ۔ بارانی توازن کنٹرول دے ٻئے پہلوواں دی وی تحقیق کیتی ، جیندے اچ سیریبیلم دا فنکشن وی شامل ہے ۔ بینائن پیروکسیمل پوزیشنل ورٹیگو دے بارے اچ طبی متن اچ پہلی واری بارانی بیان کیتا ہا ۔

اوں پہلی عالمی جنگ دے دوران آسٹریا ہنگری دی فوج اچ بطور سویلین سرجن خدمات انجام ݙتیاں تے شاہی روسی فوج اینکوں قیدی بݨیا ڳیا ۔ جݙاں اینکوں 1914 اچ نوبل انعام ݙتا ڳیا ، بارانی روسی جنگی قیدی کیمپ اچ ہا ۔ بارانی کوں 1916 اچ سویڈن ، ڈنمارک ، ناروے تے نیدرلینڈز تے ریڈ کراس دی مشترکہ سفارتی کوششاں دے بعد جنگی قیدی کیمپ توں رہا کر ݙتا ڳیا ۔ ایہ کم وݙے پیمانے تے اوٹورائنولیرینگولوجی دے پروفیسر گنار ہولمگرین دی وجہ توں تھیا ہا ، جیندے اچ شہزادہ کارل دی سفارتی شراکت وی شامل ہئی ۔ بارانی ول 1916 اچ نوبل انعام دی تقریب اچ شرکت کرݨ دے قابل تھیا ، جتھاں اینکوں ایندا انعام ݙتا ڳیا ۔ جیویں ای اینکوں نوبل انعام ݙتا ڳیا ، جنوری 1917 اچ اوں ، ایں طرحاں دیاں تجویزاں پیش کرݨ دی خودکار قابلیت دے نال جیڑھی انعام جیتݨ والے ہووݨ نال ملدی ہے ، فزیالوجی یا میڈیسن دی نوبل کمیٹی کوں تجویز ݙتی کہ سیگمنڈ فرائیڈ کوں انعام ݙتا ونڄے ۔ فرائیڈ بارانی دے جیتݨ تے نامزد کرݨ ݙونہاں تے ناراض ہا ۔ انعام حاصل کرݨ دے جواب اچ سیگمنڈ فرائیڈ لکھیا: "بارانی کوں نوبل انعام ݙیوݨا ، جینکوں میں کجھ سال پہلے شاگرد دے طور تے گھنݨ توں انکار کر ݙتا ہا کیوں جو او ٻہوں غیر معمولی لڳدا ہا ، افسوسناک خیالات پیدا کیتے ہن کہ ہک فرد کتنا بے سہارا ہوندے کہ او ہجوم دا احترام حاصل کرے ۔ " "تہاکوں پتہ ہے کہ ایہ صرف پیسہ ہے جیڑھا میکوں اہمیت ݙیسی ، تے شئیت کجھ ہم وطنیاں کوں ناراض کرݨ دا مصالحہ وی ۔ پر ایہ ہک سنڄاݨ دی علامت دی توقع کرݨ مضحکہ خیز ہوسی جݙاں دنیا دا ست اٹھواں حصہ تہاڈے خلاف ہووے ۔ "

1917 توں اپݨی موت تئیں ، بارانی اپسالا یونیورسٹی فیکلٹی آف میڈیسن اچ پروفیسر ہا ۔ او اپسالا اچ اپݨی سٹھویں سالڳنڈھ توں تھوڑی دیر پہلے فوت تھی ڳیا ۔ او طبیب تے سویڈش رائل اکیڈمی آف سائنسز دے رکن ارنسٹ بارانی (1910–1991) دا پیو تے فزکس دان اینڈرس بارانی دا ݙاݙا ہا ، جیڑھا فزکس کیتے نوبل کمیٹی دا سابق سیکرٹری ہا ۔ 9 مارچ 1909 کوں ، اوں آئیڈا فیلیسیٹاس برجر نال شادی کیتی ، جیڑھی 12 دسمبر 1881 کوں پیدا تھئی ہئی ۔ انہاں 1916 توں کجھ عرصہ پہلے ایسپیرانتو سکھی ہئی ۔