حجر اسود

حجرِ أسود

حجر اسود عربی زبان دے ݙو لفظاں دا مجموعہ ہے۔ حجر عربی وچ پتھر کوں آکھدے ہِن تیں اسود سیاہ تیں کالے رنگ کیتے ٻولیاں ویندا ہے۔ حجر اسود اوہ کالا پتھر ہے جیڑھا کعبہ دی پوادھ لمی دیوار وچ نصب ہے۔ ایں ویلے اے ترے وݙے تیں مختلف شکلاں دے کئی چھوٹے ٹکڑیاں تے مشتمل ہے۔ اے ٹکڑے اندازاً اݙھائی فٹ قطر دے دائرے وچ جُڑے ہوئے ہِن جنہیں دے گرد چاندی دا گول چکر بݨیا ہویا ہے۔ جیڑھے مسلمان حج یا عمرہ کرݨ ویندن انہاں کیتے لازم ہے کہ طواف کریندے ہوئے ہر واری حجر اسود کوں بوسہ ݙیون۔ اگر ہجوم زیادہ ہووے تاں ہتھ دے اشارے نال وی بوسہ ݙتا ونڄ سڳدے۔

ہک روایت وچ ہے کہ جݙاں سیدنا عمر رضی اللہ عنہ نے حجر اسود کوں اے فرمایا:

"إني أعلم أنک حجر، لا تضر و لا تنفع۔" ("بلاشبہ میں ڄاݨداں کہ توں ہک پتھر ہے۔ توں نہ نفع ݙیندا ہیں نہ نقصان۔")

تاں سیدنا علی رضی اللہ عنہ نے جواب وچ فرمایا:

"بلیٰ یا أمیر المومنین ، إنه یضر و ینفع۔" ("کیوں نئیں، امیر المومنین! اے تاں نفع و نقصان ݙیندا ہے۔")

(المستدرک علی الصحیحین للحاکم: 457/1، شعب الإیمان للبیهقي: 3749)

موضوع (من گھڑت)

اے جھوٹی روایت ہے۔ ایںکوں بݨاوݨ دا کم ابو ہارون عبدی ناں دے ہک "متروک" تے "کذاب" راوی نے کیتا ہے۔ ایں بارے وچ:

حافظ ذہبی رحمہ اللہ فرمیندن: "والأکثر علیٰ تضعیفهٖ أو ترکهٖ۔" ("اکثر محدثین نے اینکوں ضعیف یا متروک قرار ݙتا ہے۔") (میزان الاعتدال: 173/3)

حافظ ابن کثیر رحمہ اللہ فرمیندن: "مضعف عند الأئمة۔" ("ائمہ محدثین دے ہاں اے ضعیف قرار ݙتا ڳیا۔") (تفسیر ابن کثیر: 21/3)

اسلامی روایات دے مطابق

اسلامی روایات دے مطابق جݙاں حضرت ابراہیم علیہ السلام تیں انہیں دے پتر حضرت اسماعیل علیہ السلام خانہ کعبہ دی تعمیر کریندے پئے ہن تاں حضرت جبرائیل علیہ السلام نے اے پتھر جنت توں گھن آندا ہئی جینکوں حضرت ابراہیم علیہ السلام نے اپݨے ہتھاں نال دیوار کعبہ وچ نصب کیتا۔ 606ء وچ جݙاں رسول اللہ ﷺ دی عمر 35 سال ہئی، سیلاب نے کعبے دی عمارت کوں ٻہوں نقصان پہنچایا تیں قریش نے ایندی دوبارہ تعمیر کیتی لیکن جݙاں حجر اسود رکھݨ دا مسئلہ آیا تاں قبیلے وچ جھگڑا تھی ڳیا۔ ہر قبیلے دی اے خواہش ہئی کہ اے سعادت اونکوں ہی نصیب تھیوے۔ رسول اللہ ﷺ نے ایں جھگڑے کوں طے کرݨ کیتے اے طریقہ اختیار کیتا کہ حجر اسود کوں ہک چادر وچ رکھیا تیں تمام سرداران قبائل کوں آکھیا کہ او چادر دے کونے پکڑ کے چاؤ۔ ایں طرح سب نے مل کے چادر کوں چایا تیں جݙاں چادر اوں مقام تے پہنچی جتھاں اینکوں رکھا ونڄݨا ہئی تاں آپ ﷺ نے اپݨے مبارک ہتھاں نال اینکوں دیوار کعبہ وچ نصب کر ݙتا۔ سب توں پہلے عبداللہ بن زبیر نے حجر اسود تے چاندی چڑھائی۔ 1268ء وچ سلطان عبدالحمید نے حجر اسود کوں سونے وچ مڑھ ݙتا۔ 1281ء وچ سلطان عبدالعزیز نے اینکوں چاندی نال مڑھوایا۔

حادثات:

696ء وچ جݙاں حضرت عبداللہ بن زبیر خانہ کعبہ وچ پناہ گزین تھئے تاں حجاج بن یوسف دی فوج نے کعبے تیں منجنیقاں نال پتھر ݙھوائے تیں ول ٻھا لئی جیندے نال حجر اسود دے ترے ٹکڑے تھی ڳئے۔ عباسی خلیفہ معتصم باللہ دے دور وچ ہک قرامطی سردار ابوطاہر حجر اسود کوں پٹ کے بحرین گھن ڳیا تیں 23 سال بعد فاطمیاں دی مداخلت دی بدولت بھاری تاوان وصول کر کے واپس کیتا۔

احادیث وچ ذکر

عبداللہ بن عمرو رضی اللہ تعالٰی عنہ بیان کریندن کہ میں نبی ﷺ کوں اے فرمیندے ہوئے سُݨیا:

"بلاشبہ حجر اسود تیں مقام ابراہیم جنت دے یاقوتاں وچوں یاقوت ہِن اللہ تعالٰی نے انہیں دے نور تیں روشنی کوں ختم کر ݙتا ہے اگر اللہ تعالٰی ایں روشنی کوں ختم نہ کریندا تاں پوادھ و پچادھی دا آدھی آلا حصہ روشن تھی ویندا۔" (سنن ترمذی حدیث نمبر 804)

حجر اسود اللہ تعالٰی نے زمین تے جنت توں سٹیا ہے۔

حجر اسود ݙُدھ توں وی زیادہ سفید ہئی جینکوں اولاد آدم دے گناہاں نے سیاہ کر ݙتا ہے۔

حجر اسود روز قیامت ہر اوں شخص دی گواہی ݙیسی جئیں ایندا حق دے نال استلام کیتا۔

حجر اسود دا استلام یا بوسہ یا ایندی طرف اشارہ کرݨ اے او کم ہے جیڑھا طواف دی ابتدا وچ ہی کیتا ویندا ہے چاہے او طواف حج وچ ہووے یا عمرہ وچ یا ول نفلی طواف کیتا ویندا پیا ہووے۔

نبی ﷺ نے حجر اسود دا بوسہ گھدا تیں امت وی نبی ﷺ دی پیروی وچ اینکوں چُمّدی ہے۔

اگر ایندا بوسہ نہ گھدا ونڄ سڳے تاں اپݨے ہتھ یا کہیں ٻئی چیز نال استلام کر کے اینکوں چُمیا ونڄ سڳدے۔

اگر استلام توں وی عاجز ہووے تاں اشارہ کرے تیں اللہ اکبر آکھے۔

حجر اسود کوں چھوہݨ گناہاں دا کفارہ ہے۔