تریمت اَزادی مارچ

تریمت اَزادی مارچ، پاکستان وِچ 2018ء وِچ شروع کِیتا ڳیا ہَئی۔ ویمن ڈیموکریٹک فرنٹ (سماجی حقوق نسواں تنظیم)، ٻِیاں تنظیماں جیویں جو ویمن ایکشن فورم (زنانیاں دے حقوق دی تنظیم)، زنانیاں تے ڄَٹّیاں دے خلاف تشدد دے خاتمے دا اتحاد، اسلام آباد وِچ زنانیاں دے عالمی ݙین٘ہ (8 مارچ 2018ء) دے موقع تے نوجوان اساتذہ ایسوسی ایشن، گھریلو زنانیاں کارکن یونین، عوامی کارکن پارٹی، عوامی جمہوری پارٹی نے وی مارچ وِچ شمولیت اختیار کِیتی۔ عورت آزادی مارچ تے عورت مارچ دا اہتمام زنانیاں دے مختلف گروہ 2018ء تُوں کرین٘دے پئے ہِن۔ عورت آزادی مارچ دا اہتمام سوشلسٹ فیمنسٹاں دے گروپ نے کِیتا ہِے جݙاں جو عورت مارچ دا اہتمام لبرل فیمنسٹاں دے گروپ نے کِیتا ہِے۔ عورت مارچ دا آغاز وی ایں سال انفرادی زنانیاں دے گروپ نے کِیتا ہَئی جیڑھا کراچی تے لاہور وِچ "ہم عورتاں" دے ناں نال ڄاتا وین٘دا ہِے۔

عورت آزادی مارچ پاکستان دے مختلف شہراں وِچ زنانیاں دے خلاف جابرانہ سماجی، معاشی تے سیاسی ڈھانچیاں (سامراج، پدرانہ نظام، سرمایہ داری تے استعمار) دے خلاف لڑݨ کِیتے منعقد کِیتا وین٘دا ہِے جݙاں جو عورت مارچ دا مقصد ہراساں کرݨ تے تشدد، اقلیتاں دے حقوق دے خلاف لڑݨ ہِے۔ تے معاشی، ماحولیاتی تے تولیدی انصاف کِیتے۔ عاصم سجاد اختر دے مُطابق زنانیاں تے مظلوم جنساں کِیتے جاری جدوجہد پاکستان دی تاریخ وِچ اہم ترقی پسند تحریک دے مترادف ہِے۔

خیال، سیاق

رباب زہرہ دے مُطابق، پاکستان وِچ زنانیاں دے نال عملاً مرداں تُوں گھٹ سلوک کِیتا وین٘دا ہِے، ݙوجھے درجے دے شہریاں دی طرح، حالانکہ زنانیاں پاکستان دی باون فیصد آبادی تے مشتمل ہِن تے آئینی ضمانتاں دے باوجود۔ زہرہ دا خیال ہِے جو وَدھ تر پاکستانی زنانیاں کوں نفسیاتی دباؤ، جبری شادیاں، جنسی ہراسانی، گھریلو تشدد، عوامی مقامات تائیں رسائی دی کمی تے باوقار طریقے نال عوامی ٹریفک دا سامݨا کرݨا پین٘دا ہِے۔ پاکستانی زنانیاں کوں اپݨی تعلیم، صحت تے تحفظ دے حق کِیتے جدوجہد کرݨ دی لوڑ ہِے۔ عاصم سجاد اختر دے مُطابق لفظ 'آزاد' (آزادی) تے عورت مارچ دے نال ایسوسی ایشن عورت آزاد، سماج آزاد دے تصور تے زور ڈین٘دی ہِے یعنی عورت دی آزادی ظلم تے جابر دے زمرے کوں تحلیل کر تے متشدد مرد دے تسلط آلی معاشرے تُوں معاشرے دی آزادی ہِے۔ اختر دا آکھݨ ہِے جو بچپن تُوں پائی ویندی پدرانہ اقدار پاکستانی مرداں کوں ہِک جہتی تے دکھی بݨا ڈین٘دیاں ہِن جیڑھا جو انّھاں کوں زنانیاں دی مدد نال حاصل تھیوݨ آلیاں ساختی فائدے تے زنانیاں تے طاقت کوں ترک کر تے چھٹکارا حاصل کرݨ دی لوڑ ہِے۔ اختر دا آکھݨ ہِے جو پاکستان وِچ زنانیاں تے لوکاں کوں روزمرہ دی زندگی وِچ ہر قسم دے امتیازی سلوک، بدسلوکی تے تشدد دا سامݨا کرݨا پین٘دا ہِے۔ جو کُجھ خبر میڈیا وِچ رپورٹ کِیتا وین٘دا ہِے او برف دے تودے دا ہِک سرا ہِے تے پاکستان دے مردانہ تسلط آلی معاشرے وِچ پدرانہ اصولاں کوں داخل کِیتا وین٘دا ہِے، جیندے وِچ کُجھ قدامت پسند زنانیاں وی شامل ہِن، جبر تُوں آزادی دا مطالبہ کرݨ تقریباً ہِک طرح دی توہین سمجھیا وین٘دا ہِے تے انّھاں تے بے حیائی دے الزامات عائد کِیتے ویندے ہِن۔ عورت آزادی مارچ دے حامیاں تے سٹے ویندے ہِن جو ظلم تُوں آزادی کِیتے جدوجہد کرین٘دے ہِن اِیں دے باوجود اِیں دی بھاری قیمت چکݨی پین٘دی ہِے۔

تریمت اَزادی مارچ2018ء

2018ء وِچ، عورت آزادی مارچ 8 مارچ کوں منعقد کِیتا ڳیا جݙاں ویمن ڈیموکریٹک فرنٹ (WDF) دی بُنیاد قومی پریس کلب، اسلام آباد وِچ رکھی ڳئی۔ فاؤنڈیشن کانگریس دے بعد شرکاء نے پریس کلب تُوں ناظم الدین روڈ تائیں مارچ کِیتا جیندے وِچ جنگ، تشدد، محنت کش زنانیاں دے استحصال تے زنانیاں مخالف قبائلی تے جاگیردارانہ روایات دے خلاف نعرے لاڳائے ڳئے۔