بھکّر
اِیہ سرائیکی وسیب دا خِطّہ ہِک ٻہوں قدیم اَتے لوک تہذیب تے لوک ثقافت دا ڳڑھ ہِے۔ اِیں سانڳے اِتّھوں دے انجو انج شہراں وِچ انجو انج مزاج دے لوک رہن٘دے ہِن۔ اِتُّھوں دے لوک ادب دا تذکرہ وی ٻہوں وسیع اَتے پھیلاء آلا ہِے جیکُوں ہِک جاء تے کٹّھا کرݨ ٻہوں اوکھا کَم ہِے تہوں اِیکُوں اساں انجو انج شہراں دے ناں دے نال اُنّھاں دے لوک ادب (Folklore) دے حساب نال ونݙین٘دے ہِسے۔
بھکّر (ضلع)
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جُغرافیہ تے تاریخ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]اِیہ شہر تاریخی اہمیت رکھدے۔ کیوں جو اِیہ شہر قدیم تہذیباں دا مرکز رہیئے۔ تھل دے علاقیاں تُوں مِلݨ والے آثار اِیندی گواہی ڈیندِن۔ بھکر دے آسے پاسے ہزار ہا سال پہلے اِنسانی آبادی ہَئی۔ اِیہ خطہ اِیرانیاں تے یونانیاں دے زیر تسلُّط رھیا۔ بھکر دا پُراݨاں ناں سکھر ہَئی۔ بعد وِچ اِتّھ دے بلوچ سردار بھکر خاں دے ناں نال منسوب تِھی گیا[١]۔ بھکر صوبہ سرحد کُوں پنجاب دے وِچولے مقامات کُوں ملاوَݨ سانگے سرحدی شہر ہِے۔
لوک ادب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]دریائے سندھ اُتے پُل بݨن نال اِتّھوں ڈیرہ اِسماعیل خان تئیں فاصلہ صرف اَدھے گھنٹے دا ہِے۔ بھکر عِلمی اَدبی مرکز ہِے[٢]۔ سرائیکی زبان دے معروف شاعر غلام سکندر غلام (متوفی 1902ء) دا تعلق اِیں شہر دے نال ہِے۔ خلش پیر اصحابی، ملک سونا خان بے وسؔ، نجف علی شاہ، اَشرف کمال، موسیٰ کلیم بخاری، خلش پیرا صحابی۔[٣]
حیدر آباد تَھل (قصبہ)
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جُغرافیہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]حیدر آباد تَھل، تحصیل بھکر تُوں مشرق آلے پاسے 25 کلو میٹر دے فاصلے تے ہِے۔
لوک ادب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]سرائیکی زبان و لوک ادب دے تخلیق کاراں وِچوں ملک بشیر احمد چھینہ اِتّھوں دے مشہور شاعر ہن سرائیکی ڈوہڑے لِکھدن۔ ’’سک سجناں دِی‘‘ انہاں دِی کتاب چَھپ چُکی ہِے۔[٤]
منکیرہ (تحصیل)
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جُغرافیہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]منکیرہ ، ضلع بھکر دِی تحصیل ہِے اَتے اِیہ بھکر تُوں تقریباً 64 کلو میٹر دے فاصلے تے ہِے۔
لوک ادب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]لوک ادب دے میدان وِچ علی شاہ معروف ناں ہِے۔ تحصیل منکیرہ دا اَدبی منظر نامہ، تیکوں مِلݨ دِی سِک، انہاں دِیاں کتاباں چَھپ چُکیئن[٥]۔
منکیرہ تُوں ہِک ٻئی شخصیت ملک دوست محمد کھوکھر تاریخ ریاست منکیرہ، چَھپ چُکی ہِے جاں جو زیر طبع کتاباں وِچوں تَھل دمان، تاریخ ضلع بھکر، تاریخ چھینہ راجپوت، تاریخ قبائِل تَھل شامل ہِن۔
محمد اقبال بالم دی کتاب ’’تَھل دے ہِیرے‘‘ وِی چَھپ چُکی ہِے۔[٦] شاعر، اَدبی، اَنیل چوہان دا تعلق دُلیوالہ تحصیل دریا خان نال ہِے۔ اُنہاں دے سرائیکی افسانیاں دا مجموعہ ’’اک دے اَمب‘‘ دے ناں نال چَھپ چُکے۔[٧]
حوالہ جات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔