بایزید اول
| ||||
|---|---|---|---|---|
| (عثمانی ترک : بايزيد اوَّل) | ||||
 | ||||
|
| ||||
| سلطان سلطنت عثمانیہ | ||||
| دور حکومت | 16 جون، 1389 ‒ 8 مارچ، 1403 | |||
| شریک حیات | yes | |||
| سلطان سلطنت عثمانیہ | ||||
| معلومات شخصیت | ||||
| ڄمݨ | 1360 | |||
| وفات | 8 مارج، 1403 (عمر 43) | |||
| مدفن | بورصہ | |||
| مذہب | اسلام | |||
| ذال | دولت خاتون
حفصہ خاتون سلطان خاتون ڈیسپینا خاتون | |||
| ٻال | سلیمان چلبی ، عیسی چلبی ، محمد اول ، مصطفیٰ چلبی ، موسی چلبی ، خوندی فاطمہ سلطان خاتون | |||
| پیو | مراد اول | |||
| ماء | گلچیچک خاتون | |||
| ٹٻر | عثمانی خاندان | |||
| دیگر معلومات | ||||
| کم | حاکم ، شاعر | |||
| ماء ٻولی | عثمانی ترکی | |||
| پیشہ ورانہ زبان | عثمانی ترکی ، عربی ، فارسی | |||
| دستخط | ||||
 | ||||
درستی - ترمیم 
| ||||
بایزید اول، ڄمݨ 1354ء، (انگریزی: Bayezid I) (عثمانی ترکی زبان: بايزيد اول; ترکی زبان: 1. Beyazıt; عرفیت ییلدیرم (عثمانی ترکی: ییلدیرم), "بجلی") 1389ء توں 1402ء تک سلطنت عثمانیہ دے چوتھے فرمانروا رہے۔ انہاں نے اپݨے پیو مراد اول دے بعد مسند اقتدار سنبھالی جیہڑے جنگ کوسوو اول وچ شہید تھی ڳئے ہن۔ اقتدار سنبھالݨ دے فوراً بعد بایزید نے اپݨے چھوٹے بھرا یعقوب دی بغاوت کوں فرو کیتا۔ بعد ازاں انہاں نے سربیا دے شاہ لازار دی صاحبزادی شہزادی ڈسپنا نال عقد کر ڳھدا اتے اسٹیفن لازاریوچ کوں سربیا دا نواں سربراہ متعین کیتا اتے سربیا کوں کافی خود مختاری ݙتی۔ ایں فتح دے بعد مسیحی ذال دی وجہ توں بایزید کوں شراب دی لت پئے ڳئی لیکن بعد ازاں سلطنت عثمانیہ دے خلاف مسیحیاں دے اعلان جنگ تے او ایں توں تائب تھی ڳیا۔
1391ء وچ بایزید نے قسطنطنیہ دا محاصرہ کیتا جیہڑا اوں ویلے بازنطینی سلطنت دا دار الحکومت ہئی۔ 1394ء وچ بازنطینی حکمران جون پنجم پیلایولوگس دے مطالبے تے سلطنت عثمانیہ کوں شکست ݙیوݨ کیتے پوپ بونیفیس نہم نے صلیبی جنگ دا اعلان کیتا۔ شاہ ہنگری اتے رومی حکمران سجسمنڈ دی زیر قیادت ایں مسیحی اتحاد وچ فرانس اتے ولاچیا وی شامل ہن۔ ݙوہاں افواج دا ٹکرائو 1396ء وچ نکوپولس دے مقام تے تھیا جتھاں بایزید نے عظیم الشان فتح حاصل کیتی اتے ایں شاندار فتح نے نہ صرف یورپ دے مسیحیاں دی کمر توڑ ݙتی بلکہ بایزید دی شہرت کوں وی بام عروج تے پہنچا ݙتا۔ ایں فتح دی خوشی وچ بایزید نے دار الحکومت بروصہ وچ عظیم الشان جامع مسجد اولو جامع قائم کیتی۔
قسطنطنیہ دا محاصرہ 1401ء تک جاری ریہا جیندے دوران ہک واری نوبت اتھاں تک آ پہنچی کہ بازنطینی حکمران شہر چھوڑ کے فرار تھی ڳیا اتے نال ہئی کہ شہر مسلمان افواج دے ہتھ آ ویندا کہ بایزید کوں مشرقی سرحداں تے تیمور لنگ دے حملے دی خبر ملی جیندے تے اینکوں چاروناچار محاصرہ چاوݨا پیا۔
1400ء وچ وسط ایشیا دا جنگجو حکمران تیمور لنگ مقامی حکومتاں کوں زیر کر کے ہک وسیع سلطنت قائم کرݨ وچ کامیاب تھی ڳیا ہئی اتے تیموری اتے عثمانی ریاستاں دی سرحداں ملݨ دی وجہ توں ݙوہاں دے درمیان تصادم تھی ڳیا۔ 20 جولائی 1402ء کوں جنگ انقرہ وچ تیمور نے عثمانی فوج کوں شکست ݙے کے بایزید کوں گرفتار کر ڳھدا تاہم عثمانی شہزادے فرار تھیوݨ وچ کامیاب تھی ڳئے۔ مشہور ہے کہ تیمور نے بایزید کوں پنجرے وچ بند کر ݙتا ہئی اتے اونکوں ہر جاء تے ڳھن کے ویندا ہئی لیکن اے من گھڑت قصے ہن تاریخ وچ ایندا کوئی ثبوت کائنی بلکہ تیمور نے بایزید دے نال چنڳا ورتائو کیتا اتے اوندے انتقال تے افسوس دا اظہار کیتا۔
بایزید کوں جنگ انقرہ وچ شکست دا اتنا غم ہئی کہ او ہک سال بعد ہی 1403ء وچ دوران قید انتقال کر ڳیا۔
ٻیا ݙیکھو
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- فتح قسطنطنیہ
- جنگ انقرہ
- جنگ نکوپولس
- امیر تیمور
- تیموری سلطنت