این ہیدوانا
| ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
|
| ||||
| معلومات شخصیت | ||||
| پیدائش | 23ویں صدی ق م | |||
| تاریخ وفات | 23ویں صدی ق م | |||
| رہائش | اُر | |||
| شہریت | سلطنت اکد | |||
| والد | سارگون | |||
| دیگر معلومات | ||||
| پیشہ | شاعرہ ، مصنفہ [١]، قس ، فلسفی | |||
| پیشہ ورانہ زبان | سومری ، اکدی | |||
| شعبۂ عمل | شاعری | |||
درستی - ترمیم 
| ||||
این ہیدوانا (سومری زبان: 𒂗𒃶𒌌𒀭𒈾،[٢] جیڑھی نقل حرفی این ہیدوانا تے این-ہیدو-انا وی ہے،[٣] تیئیسویں صدی ق م وچ زندہ ہئی) دنیا دی پہلی شاعرہ منی ویندی ہئی،[٤] جیندے شاعرہ ہوݨ دا ثبوت موجود ہے۔ اوہ دیوی اننا تے چاند دیوی نانا (سین) دی سردار کاہنہ ہئی، جو سمیری شہری ریاست اُر وچ رہندی ہئی۔[٥]
این ہیدوانا نے سمیری ادب وچ اضافہ کیتا، حتمی طور تے اینہہ نال منسوب نظماں اڳوں توں اننا دیوی دی تعریف وچ ہن، پر انّھاں وچ سیاسی، اخلاقی تے معاشی مضامین کوں وی بیان کیتا ڳیا ہے۔ کجھ نظماں بغیر ثبوت دے وی اینہہ نال منسوب ہن۔ اینہہ دا ناں دنیا دے پہلے مصنف دے طور تے گھدا ویندا ہے۔
اوہ پہلی زنانی ہئی جیندے کوں لقب این ݙتا ڳیا، جیڑھا اڳوں توں انتہائی سیاسی اہمیت دی حامل بادشاہاں دیاں دھیاں کِیتے ورتیا ڳیا۔ اینہہ کوں ایہ لقب اپݨے والد سارگون اول دی پرزور حمایت کِیتے ݙتا ڳیا ہئی۔ اینہہ دی ماں ممکنہ طور تے تاشلوتوم ہئی، جیندا آثار قدیمہ توں صرف ہک ای حوالہ ملدے۔ اینہہ کوں سردار کاہنہ بݨاوݨ دا مقصد اینہہ دے پیو دی مملکت دے ڄن٘ب وچ، جتھاں ار شہر واقع ہئی، اینہہ کوں سیاسی حمایت نال محفوظ کرݨ ہئی۔ [٦][٧][٨]
خاندان
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]این ہیدو انا تیئیسویں صدی قبل مسیح وچ پیدا تھئی۔ اینہہ دا پیو بادشاہ ساراگون اول ہئی، جیڑھا خاندان ساراگون دا بانی ہئی۔ ایہ اوہو ساراگون ہئی جیڑھے سمیر تے اکاد دیاں بادشاہتاں دے نال اتحاد کیتا ہئی۔ ایہ سلطنتاں بابلی شہنشاہیت دے ماتحت ہن۔ ساراگون دی بادشاہت دا علاقہ موجودہ عراق ہئی، اینہہ نے 3279 ق م توں 3234 ق م تک حکومت کیتی ہئی۔ اینہہ دا پیو ساراگون تے اینہہ دی ماں تاشلوتوم وی کاہنہ ہئی۔
بطور کاہنہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]ساراگون نے اپݨی دھی ہیدو کوں کاہنہ مقرر کیتا ہئی، جیندے دا مقصد اینہہ دے پیو دی مملکت دے ڄن٘ب وچ، جتھاں ار شہر واقع ہئی، اینہہ کوں سیاسی حمایت نال محفوظ کرݨ ہئی[٩]۔ ہیدو ار شہر وچ چاند دیوی دے مندر دی کاہنہ مقرر تھئی ہئی۔ چاند دیوی اننا دی بہوں زیادہ اہمیت ہئی، جیندی وجہ نال بطور کاہنہ ہیدو کوں وی طاقت تے حمایت حاصل ہئی۔ اینہہ دے ماتحت تمام مندراں دے کاہن تے کاہنہ ہوندے ہن جیڑھے اپݨے روزانہ دے کماں دے بارے اینہہ توں ہدایات گھندے ہن۔ یعنی ایہ سردار کاہنہ ہئی۔
شاعری
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]ہیدو اولین شاعرہ منی ویندی ہئی (جیندے کلام تے ناں ݙوہیں تحریری طور تے محفوظ رہ ڳئین)۔ اینہہ دی لکھیاں ہوئیاں ارٹالیس نظماں دستیاب تھئین۔ اینہہ دی زیادہ تر نظماں دیوتاؤں دی حمداں ہن پر انّھاں وچ اخلاقی، سیاسی تے معاشی مضامین کوں وی بیان کیتا ہے۔ اینہہ دا کم ترئے حصّیاں وچ ہے۔
- 1. پہلے حصے وچ دیوتاؤں تے مندراں دی تعریف، اینہہ وچ دیوتاؤں دی حمداں، مقدس مندراں دی رسومات تے انّھاں نال منسوب ٻیاں شئیں دے بارے تفصیلات ہن۔ 2. ݙوجھے حصے وچ علم نجوم، ریاضی تے فلکیات کوں بیان کیتا ڳیا ہے۔ ایں حوالے نال اینہہ نے آسمانی برجاں تے ستاراں دی ہک جدول وی مرتب کیتی ہئی۔ 3. تریجھے حصے وچ اخلاقیات تے سیاسیات دے موضوعات ہن۔ مشرقی محققین دا آہدے ہے جو ایہ سیاسی نظماں اینہہ نے اپݨے پیو دی سیاسی مدد کِیتے لکھیاں ہن، کیوں جو سردار کاہنہ ہووݨ دے ناطے اینہہ دے بیان حکم دا درجہ رکھیندے ہن۔ انّھاں نظماں وچ اینہہ نے اپݨے پیو دے دشمناں کوں للکارا ہے، جیندے وچ اینہہ کوں کامیاب منیا ویندا ہے۔ اینہہ دی شاعری دی ہک ݙوجھی خاصیت زنانیاں تے ٻالاں تے خاص شفقت کرݨ دا اشارہ ݙیوݨ ہے۔
حوالے
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- ↑ عنوان : In Homage to the Feminine Self Betty De Shong Meador .Inanna, Lady of Largest Heart: Poems of the Sumerian Priestess Enheduanna. Austin, TX, University of Texas Press, 2000 — جلد: 21 — صفحہ: 43-58 — شمارہ: 2 — https://dx.doi.org/10.1525/JUNG.1.2002.21.2.43 — JSTOR article ID: https://www.jstor.org/stable/10.1525/jung.1.2002.21.2.43
- ↑ Reallexikon der Assyriologie،v.2, B-E, 1938, p. 373
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil). "En" means high priest; With reference to سين، the Moon God, the title "heduana" is a poetic epithet the Moon ("adornment of the sky")
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil). "ca. 2285-2250 B.C.E."
- ↑ Gods, Demons, and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary by Jeremy Black and Anthony Green (1992, سانچہ:ISBN)، p. 134 (entry "Nanna-Suen")۔
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Franke, p. 831
- ↑ Franke, p. 831