امرتیہ سین

امرتیہ سین

امرتیا کمار سین (ڄم 3 نومبر 1933) ہک ہندوستانی ماہر معاشیات تے فلسفی ہن ۔ سین 1972 توں انگلینڈ تے ریاستہائے متحدہ وچ پڑھیندے تے کم کریندے پئے ہن ۔ 1998 وچ ، سین کوں فلاحی معاشیات وچ انہاں دیاں شراکت کیتے معاشیات وچ نوبل میموریل انعام نال نوازا ڳیا ۔ انہاں سماجی پسند دے نظریے ، معاشی تے سماجی انصاف ، قحط دے معاشی نظریات ، فیصلہ سازی دے نظریے ، ترقیاتی معاشیات ، صحت عامہ ، تے ملکاں دی فلاح و بہبود دے پیمائش وچ وی وݙیاں علمی شراکت کیتیاں ہن ۔

امرتیا سین دی زندگی تے کم علم و دانش دا ہک وسیع میدان ہئی ۔ انہاں نہ صرف اقتصادی نظریات کوں نواں رخ ݙتا بھل انہاں کوں انسانی فلاح و بہبود تے سماجی انصاف دے مسائل تے وی لاڳو کیتا ۔ انہاں دے نظریات تے طریقیاں معاشی پالیسی سازی ، ترقیاتی منصوبہ بندی تے سماجی بہبود دے پروگراماں تے گہرا اثر پاتا ہے ۔

ابتدائی زندگی تے تعلیم

امرتیا سین 3 نومبر 1933 کوں بنگال (ہݨ بنگلہ دیش) دے شہر شانتی نکیتن وچ پیدا تھئے ۔ انہاں دے والد ہک کیمسٹری دے پروفیسر ہن ۔ سین ابتدائی تعلیم اپݨے آبائی شہر وچ حاصل کیتی تے بعد وچ پریزیڈنسی کالج ، کلکتہ وچ تعلیم حاصل کیتی ۔ انہاں معاشیات وچ ڈگری حاصل کیتی تے بعد وچ کیمبرج یونیورسٹی وچ مزید تعلیم حاصل کیتی ، جتھاں انہاں پی ایچ ڈی دی ڈگری حاصل کیتی ۔

فلاحی معاشیات تے سماجی انصاف

سین دا سب توں وݙا کارنامہ فلاحی معاشیات وچ انہاں دا کم ہئی ۔ انہاں ݙسایا کہ معاشی ترقی دا مقصد صرف جی ڈی پی کوں ودھاوݨا نئیں بھل انسانی فلاح و بہبود کوں وی ودھاوݨا ہے ۔ انہاں ݙسایا کہ فلاح و بہبود کوں صرف آمدنی نال نئیں ماپا ونڄ سڳدا بھل ایندے وچ صحت ، تعلیم ، آزادی تے ٻئے کئی عوامل وی شامل ہوندے ہن ۔ انہاں قابلیت دا نقطہ نظر پیش کیتا ، جیڑھا آکھدا اے کہ انسان دی فلاح و بہبود اوں دی قابلیتاں تے منحصر ہوندی ہے ۔ انہاں ݙسایا کہ حکومت کوں ایسی پالیسیاں بݨاوݨیاں چاہیدیاں جیڑھیاں کہ لوکاں دی قابلیتاں کوں ودھاون تے انہاں کوں بہتر زندگی گزارݨ دے مواقع فراہم کرن ۔

سین سماجی انصاف دے بارے وچ وی اہم کم کیتا ۔ انہاں ݙسایا کہ سماجی انصاف دا مطلب ایہ اے کہ ہر شخص کوں برابر مواقع ملݨ تے ہر شخص دے نال منصفانہ سلوک کیتا ونڄے ۔ انہاں ݙسایا کہ سماجی انصاف کوں حاصل کرݨ کیتے صرف معاشی پالیسیاں کافی نئیں بھل سماجی تے سیاسی اصلاحات وی ضروری ہن ۔

سین قحط دے بارے وچ وی تحقیق کیتی ۔ انہاں ݙسایا کہ قحط صرف خوراک دی کمی دی وجہ توں نئیں آندا بھل ایہ سماجی تے سیاسی عوامل دی وجہ توں وی آندا ہے ۔ انہاں ݙسایا کہ قحط کوں روکݨ کیتے صرف خوراک دی فراہمی کافی نئیں بھل سماجی تے سیاسی اصلاحات وی ضروری ہن ۔

نوبل انعام

سین دی علمی خدمات دے آدر وچ انہاں کوں 1998 وچ معاشیات وچ نوبل میموریل انعام ݙتا ڳیا ۔ انہاں کوں فلاحی معاشیات وچ انہاں دے کم کیتے ایہ انعام ݙتا ڳیا ۔

سین دے نظریات دا اثر

امرتیا سین دے نظریات دا معاصر معاشیات تے سماجی پالیسی سازی تے گہرا اثر پیا ہے ۔ انہاں دے کم ترقی پذیر ملکاں وچ غربت کوں کم کرݨ تے انسانی فلاح و بہبود کوں ودھاوݨ وچ اہم کردار ادا کیتا ہے ۔ انہاں دے تیار کردہ طریقے اڄ وی استعمال تھیندے ہن تے سماجی تے معاشی پیش گوئیاں کرݨ وچ مدد فراہم کریندے ہن ۔

سین دی شخصیت

امرتیا سین ہک ذہین تے انسان دوست سوجھواݨ ہن ۔ انہاں اپݨی زندگی دا گھݨا حصہ انسانی فلاح و بہبود تے سماجی انصاف دے مسائل تے کم کرݨ وچ صرف کیتا ۔ او ہک بہترین استاد وی ہن تے انہاں کئی شاگرداں دی تربیت کیتی جنہاں اڳوں تے ونڄ تے معاشیات تے سماجی علوم دے شعبیاں وچ اہم کردار ادا کیتا ۔

سین دی میراث

امرتیا سین دی میراث ہمیشاں قائم رہسی ۔ انہاں معاشیات کوں نواں رخ ݙتا تے انسانی فلاح و بہبود تے سماجی انصاف دے مسائل تے توجہ مرکوز کیتی ۔ انہاں دے نظریات تے کم اڄ وی معاصر معاشیات تے سماجی علوم دا حصہ ہن تے انہاں دی اہمیت برقرار ہے ۔

سین دے اہم ترین کارنامے

قابلیت دا نقطہ نظر پیش کرݨ

سماجی انصاف دے بارے وچ تحقیق کرݨ

قحط دے بارے وچ تحقیق کرݨ

معاشیات وچ نوبل انعام حاصل کرݨ

امرتیا سین ہک عظیم سوجھواݨ ہن جنہاں معاشیات تے سماجی علوم دے شعبیاں وچ انقلاب برپا کیتا ۔ انہاں دے کم انسانی فکر کوں نواں رخ ݙتا تے دنیا کوں بہتر بݨاوݨ وچ اہم کردار ادا کیتا ۔ انہاں دی علمی سانجھ ہمیشاں یاد رکھی ویسی ۔

سین دا کم نہ صرف نظریاتی اہمیت دا حامل ہئی بھل عملی طور تے وی ٻہوں مفید ثابت تھیا ۔ انہاں دے تیار کردہ طریقے مختلف شعبیاں وچ پالیسیاں بݨاوݨ کیتے استعمال کیتے ڳئے ۔ انہاں بین الاقوامی تعاون تے ترقی کیتے وی کم کیتا ۔

امرتیا سین دی زندگی ہک مثال ہے کہ کیویں محنت ، لگن تے ذہانت نال معاشیات جئیں مشکل علم وچ وی نویاں راہاں کڈھیاں ونڄ سڳدیاں ہن ۔ انہاں دا ناں ہمیشاں معاشیات تے سماجی علوم دی تاریخ وچ سنہری حرفاں نال لکھیا ویسی ۔