امازون
امازون (قدیم یونانی: Ἀμαζόνες Amazónes، واحد: Ἀμαζών Amazōn؛ لاطینی وچ: Amāzon, -ŏnis) یونانی داستاناں دی ہک قوم ہَن، جیڑھی قدیم رزمیہ نظماں تے داستاناں وچ پیش کیتی ڳئی ہِے، جِیویں Heracles دے کم، Argonautica تے Iliad۔ اوہ زنانی جنگجو تے شکاری ہَن، اُنّھاں دی جسمانی چستی، طاقت، تیراندازی، گھڑسواری دے ہنر تے لڑائی دے فن کِیتے مشہور ہَن۔ اُنّھاں دا معاشرہ مرداں کِیتے بند ہئی تے اوہ صرف اپّݨیاں دِھیّاں کوں پالِیدے ہَن تے اپّݨے پُتراں کوں اُنّھاں دے پیؤں کوں واپس کر ݙیندے ہَن، جنہاں دے نال اوہ صرف تولید کِیتے مختصر طور تے میل جول رکھدے ہَن۔[١][٢]
بہادر تے شدید خود مختار، امازون اپّݨی ملکہ دے حکم تے باقاعدگی نال دنیا دے دور دراز کونیاں تک وسیع فوجی مہماں تے ویندے ہَن، Scythia توں Thrace، Asia Minor تے Aegean جزیریاں تک، Arabia تے Egypt تک پُڄدے ہَن۔[٣] فوجی چھاپیاں دے علاوہ، امازوناں کوں مندراں دی بنیاد رکّھݨ تے قدیم شہراں دی تشکیل نال وی منسلک کِیتا ویندا ہِے، جِیویں Ephesos، Cyme، Smyrna، Sinope، Myrina، Magnesia، Pygela، وغیرہ۔[٤][٥]
اصل داستاناں دے متناں وچ امازوناں دے وطن کوں اُس وقت دی معلوم دنیا دے کنارے تے تصور کِیتا ڳیا ہِے۔ مُختلف دعوے اِیں ڳالھ تے ہَن کہ اِیہ ٹھیک ٹھیک کِتّھاں ہئی، Asia Minor دے صوبیاں (Lycia، Caria، وغیرہ) توں Black Sea دے اِرد گرد دے میدانی علاقیاں تک، یا حتیٰ کہ Libya (Libyan Amazon) تک۔ البتہ، مصنفین زیادہ تر Pontus دا حوالہ ݙیندے ہَن، جو شمالی Anatolia وچ، Black Sea دے جنوبی کنارے تے ہِے، جِتّھوں امازون دی خود مختار بادشاہت ہئی، جِتّھاں امازون دی ملکہ اپّݨی راجدھانی Themiscyra وچ رہندی ہئی، جو Thermodon دریا دے کنارے تے ہئی۔
عشروں دی آثار قدیمہ دی دریافتاں، بشمول شاہی خاندان دی زنانی جنگجوواں دی تدفین گاہاں، Eurasian Steppes وچ، اِیں ڳالھ دی نشاندہی کریندیاں ہَن کہ Scythian، Sarmatian تے Hittite لوکاں دی گھوڑے دی ثقافتاں نے امازون دی داستان کوں متاثر کِیتا ہوسی۔[٦][٧] 2019 وچ، Voronezh دے نیڑے، جنوب مغربی Russia وچ، سونے دے تاجاں نال سجّے ہوئے، مسلح زنانی Scythian جنگجوواں دی ہک قبر ملی ہئی، جیڑھی کئی نسل دی ہئی۔
ناں
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]اشتقاقیات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]Claude Deruet دے ذریعے "ڈیپارچر آف دی امازون"، 1620، میٹروپولیٹن میوزیم آف آرٹ، نیویارک
لفظ دی اصل غیر یقینی ہِے۔ اِیہ ہک ایرانی قومیت ناں *ha-mazan- 'جنگجو' توں ماخوذ تھی سڳدا ہِے، ہک لفظ جیڑھا بالواسطہ طور تے ہک اخذ، ہک فعل دے ذریعے ثابت ہِے، Hesychius of Alexandria دے حاشیے وچ "ἁμαζακάραν· πολεμεῖν. Πέρσαι" ("hamazakaran: 'جنگ کرݨ' فارسی وچ")، جِتّھاں اِیہ ہند-ایرانی جڑ *kar- 'بݨاؤ' دے نال ظاہر تِھیندا ہِے۔
اِیہ متبادل طور تے ہک یونانی لفظ ہو سڳدا ہِے جو *n̥-mn̥gʷ-yō-nós 'بے شوہر، شوہر دے بغیر' (الفاظی محرومی دا ہک مجموعہ *man- دے نال، جو Proto-Balto-Slavic *mangjá- دے نال ہم معنی ہِے، Czech muž وچ مِلدے) توں ماخوذ ہِے، ہک وضاحت جیڑھی Hjalmar Frisk دے ذریعے "غیر ممکن" قرار ݙتی ڳئی ہِے۔ ہک ٻئی وضاحت ایرانی *ama-janah 'مردانگی کوں مارݨ والا' کوں ماخذ دے طور تے پیش کریندی ہِے۔
قدیم یونانیاں وچ، اصطلاح امازون کوں عوامی طور تے یونانی ἀμαζός، amazos ('چھاتی دے بغیر') توں ماخوذ سمجھیا ویندا ہئی، -a ('بغیر') تے mazos، mastos ('چھاتی') دا ہک متغیر، جیڑھا ہک سبب دی روایت نال منسلک ہئی جیڑھا ہک واری Marcus Justinus دے ذریعے دعویٰ کِیتا ڳیا ہئی جیڑھا الزام لایا ہئی کہ امازوناں دی سڄی چھاتی کٹّھی ہوئی یا جھلسائی ڳئی ہئی۔ قدیم فن پارےآں وچ اِیں طرح دے کِیتے ڳئے عمل دا کوئی اشارہ کائنی، جِتّھاں امازوناں کوں ہمیشاں ݙوہاں چھاتیاں نال پیش کِیتا ویندا ہِے، حالانکہ ہک چھاتی کوں زیادہ تر ڳِھلّے ہوئے ہوندے ہَن۔ Philostratus دے مطابق، امازون دے بچّیاں کوں صرف سڄی چھاتی نال کائنی پلایا ویندا ہئی۔ مصنف Adrienne Mayor مشورہ ݙیندے ہِن کہ غلط اشتقاقیات نے داستان کوں جنم ݙِتّا۔[٨][٩]
متبادل اصطلاحات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]Herodotus اصطلاحات Androktones (Ἀνδροκτόνες) 'مرداں/شوہراں دے قاتل' یا Androleteirai (Ἀνδρολέτειραι) 'مرداں دے تباہ کرݨ والے، قاتل زنانیاں' دا استعمال کِیتا۔ امازوناں کوں Antianeirai (Ἀντιάνειραι) 'مرداں دے برابر' آکھیا ویندا ہئی تے Aeschylus اصطلاح Styganor (Στυγάνωρ) 'اوہ جیڑھے تمام مرداں کوں ناپسند کریندے ہِن' دا استعمال کِیتا۔
اپّݨے کم Prometheus Bound تے The Suppliants وچ، Aeschylus نے امازوناں کوں 'بیاہیئے کائنی، گوشت کھاوݨ والے امازون' (...τὰς ἀνάνδρους κρεοβόρους τ᾽ Ἀμαζόνας) دے طور تے حوالہ ݙِتّا۔ Hippolytus دی سانحہ وچ، Phaedra Hippolytus کوں 'گھوڑے نال پیار کرݨ والی امازون دے پُتر' (...τῆς φιλίππου παῖς Ἀμαζόνος βοᾷ Ἱππόλυτος...) آہدے ہِن۔ اپّݨے Dionysiaca وچ، Nonnus Dionysus دے امازوناں کوں Androphonus (Ἀνδροφόνους) 'مرداں دے قاتل' آہدے ہِن۔[19][20] Herodotus نے بیان کِیتا ہئی کہ Scythian زبان وچ، امازوناں کوں Oiorpata آکھیا ویندا ہئی، جیڑھا اُوں نے oior 'مرد' تے pata 'قتل کرݨ' توں ظاہر کِیتا۔
- ↑ Silver, Carly (July 29, 2019). "The Amazons Were More Than A Myth: Archaeological And Written Evidence For The Ancient Warrior Women". ATI. Archived from the original on January 12, 2021. Retrieved January 10, 2021.
- ↑ [١]
- ↑ Carlos Parada, Maicar Förlag. "AMAZONS". maicar. Retrieved January 8, 2021.
- ↑ Andreas David Mordtmann. "Die Amazonen : ein Beitrag zur unbefangenen Prüfung und Würdigung der ältesten Überlieferungen". Reader digitale sammlungen. Retrieved January 8, 2021.
- ↑ Ian Harvey (August 5, 2019). "The Fierce Amazon Warrior Women – What's Real and What's Myth". Vintage news. Retrieved January 10, 2021.
- ↑ سانچہ:Cite magazine
- ↑ Foreman, Amanda (April 2014). "The Amazon Women: Is There Any Truth Behind the Myth?". Smithsonian. Smithsonian Institution. Archived from the original on Sep 9, 2016. Retrieved 14 September 2016.
- ↑ Haynes, Natalie (16 October 2014). "The Amazons: Lives & Legends of Warrior Women Across the Ancient World by Adrienne Mayor, book review". The Independent. Archived from the original on 2014-10-20. Retrieved 6 April 2015.
- ↑ "The Amazons - Adrienne Mayor". BBC Radio Four. 6 April 2015.