اقبال ہانم

اقبال ہانم
معلومات شخصیت
تاریخ پیدائش	22 اکتوبر 1876ء
وفات	10 فروری 1941ء (65 سال)  یروشلم
پئے دا ناں	عباس حلمی پاشا (19 فروری 1895–28 فروری 1910)
اولاد	سلطان محمد عبد المنعم
خاندان	آل محمد علی

اقبال ہانم

اقبال ہانم (عربی: اقبال هانم؛ ترکی زبان: İkbal Hanım؛ 22 اکتوبر 1876ء - 10 فروری 1941ء)، مصر تے سوڈان دے آخری خدیو عباس حلمی پاشا دی پہلی زال دے طور تے 1895ء توں 1914ء تک مصر دی خدیوا ساتھی تھئی ہئی۔

ابتدائی حیاتی

سرکیسیائی نژاد، اقبال ہانم 22 اکتوبر 1876ء کوں قسطنطنیہ (موجودہ استنبول) وِچ ڄَمّی ہئی۔ اوہ 1884ء دے بعد، جݙاں مصر وِچ سفید غلاماں دی درآمد غیر قانونی تھی ڳئی، تاں اوہ خدیو توفیق دی زال ولیدہ پاشا ایمنا الہامی دی غلام بݨ ڳئی۔ اِیں دے بعد اُون٘ہاں کوں ݙو ٻئے لونڈیاں دے نال عباس دی ذاتی خدمت تے مامور کر ݙتا ڳیا۔

شادی

1892ء وِچ انّھاں دے الحاق دے ویلے عباس دی عمر صرف سترہ سال ہئی تے اوہ غیر شادی شدہ ہَن۔ اُون٘ہاں دی ماں ایمینا نے اُون٘ہاں دی شادی کِیتے مناسب شہزادی ڳولݨ دی ذمہ داری سَݨبھالی۔ اوہ اپݨی پہلی کزن دے کول ڳئی تے اُون٘ہاں کِیتے ہک عثمانی شہزادی دے نال ملاپ دا بندوبست کرݨ وِچ تقریباً کامیاب تھی ڳئی۔

ایں دوران عباس نے اقبال دے نال جنسی تعلق قائم کرݨ شروع کر ݙتا تے 12 فروری 1895ء کوں اُون٘ہاں ہک ڄَݨیا کوں جنم ݙتا جیڑھی دا ناں اپݨی دادی دے اعزاز وِچ ایمینا رکھا ڳیا۔ اُون٘ہاں تے خدیو دے درمیان شادی دا معاہدہ ست ݙین٘ہ بعد 19 فروری کوں لکھا ڳیا۔ عوامی تقریب وِچ خدیو نے زنانیاں دے استقبال دی میزبانی کیتی۔ اقبال توں عباس دے تمام چھ بچے ڄَمّے، شہزادی عطیہ اللہ، 9 جون 1896ء کوں ڄَمّی، شہزادی فتحیہ، 27 نومبر 1897ء کوں ڄَمّی، شہزادہ محمد عبدالمنعم، 20 فروری کوں ڄَمّے، شہزادی لطفیہ، 29 ستمبر 1900ء کوں ڄَمّی تے شہزادہ محمد عبد القادر، 4 فروری 1902ء کوں ڄَمّے۔

عصری عثمانی حکمران طبقے دی ثقافت دے معیارات دے مطابق، ہک لونڈی دے ذریعے بچے دی پیدائش غیر معمولی ہئی تے ایویں عباس دا اقبال کوں قانونی زال دے درجے تے پُڄاوݨ دا فیصلہ وی ہئی۔ ݙوہاں واقعات دا باقاعدہ اعلان الوقاعی المصریہ وِچ کیتا ڳیا ہئی، جیڑھی وِچ خدیوال دی ڄَݨیا دے اعزاز وِچ لکھے ڳئے کجھ اشعار وی شائع کیتے ڳئے۔ انّھاں اعلانات وِچ اقبال دی سابقہ غلامانہ حیثیت دی طرف اشارہ نہ کیتا ڳیا، جو اتنا ہی بدتمیز ہوندا ہئی جتنا کہ اعلیٰ طبقے دے حرم ثقافت توں واقف ہم عصروں کِیتے واضح ہئی۔

اقبال نے لباس تے گھریلو طرز عمل وِچ یورپی فیشن دی تعریف کیتی تے اپݨیاں ترے ڄَݨیاں کِیتے یورپی نوکر تے حکومتاں رکھیاں ہَن۔ اُون٘ہاں نے اپݨے بچیاں دے نال تعلیم حاصل کیتی تے اُون٘ہاں دا ذہن کُھلا، پُچھ ڳچھ کرݨ والا ہئی۔ خدیوا دے طور تے، اقبال کوں مصر دی سب توں خوبصورت زنانیاں وِچوں ہک سمجھا ویندا ہئی تے اُون٘ہاں کوں ہک عقیدت مند زال دے طور تے ڄاݨا ویندا ہئی، جیڑھی محل دے آس پاس دے لوگاں وِچ اُون٘ہاں دی پسندیدگی حاصل کیتی۔ تاہم، شاہی شادیاں یا استقبالیہ تے اوپیرا پریمیئر جیویں صرف زنانیاں کِیتے سرکاری تقریبات وِچ شرکت دے علاوہ، اقبال ہانم دا کوئی سرکاری عوامی کردار نہ ہئی۔

عباس دی ݙوجھی زال ماریانا ٹورک ہئی، جو فلاڈیلفیا توں تعلق رکھݨ والی ہنگری دی اشرافیہ ہئی، جیڑھی نال اُون٘ہاں دی پہلی ملاقات یورپ وِچ چھٹیاں دے دوران تھئی ہئی۔ انّھاں نے 1900ء دے بعد خفیہ طور تے شادی کیتی تے اوہ اُون٘ہاں دے نال دوریاں تے ویندی ہئی۔ اُون٘ہاں نے اسلام قبول کر گِھدا تے فروری 1910ء دے آخر وِچ اُون٘ہاں دی تے خدیو دی سرکاری طور تے دوبارہ شادی کر ݙتی ڳئی۔ ایہ شادی ترے سال بعد 1913ء وِچ ٹُٹ ڳئی۔ اپݨیاں یادداشتیں وِچ، ماریانا نے سوچیا، "ایہ سوچݨ دلچسپ ہے کہ میرے شوہر دیاں ݙو زالاں ہن۔"

14 جنوری 1925ء کوں سلطان عبدالحمید دوم دے پُتر شہزادے محمد عبد القادر نے ہک مشہور ترک یہودی وکیل سامی گنزبرگ کوں پاور آف اٹارنی ݙتی تے اُون٘ہاں کوں ایہ اختیار ݙتا کہ اوہ غاصبیں دیاں عمارتاں، زمیناں، بارودی سرنگاں توں عبدالحمید دی چھوڑی ہوئی مراعات حاصل کر گِھن، ترکی دی سرزمین تے ݙوجھیاں جاہیں تے واقع ہن، جیڑھی دے بعد، اُون٘ہاں نے فینیریولو وِچ عبدالقادر دی حویلی کوں اقبال کوں ویچ ݙتا۔

فوتڳی

اقبال ہانم دا انتقال 10 فروری 1941ء کوں فینیریولو، استنبول وِچ تھیا۔